PERSBERICHT VPKK bij de aanbieding van het Eindverslag van Meldpunt Misbruik RKK
Terzijde
Vrijdag 15 december jl. is het VPKK onverwacht geconfronteerd met de intrekking van de oorspronkelijk voorziene spreektijd bij de aanbieding van het Eindverslag van de werkzaamheden van het Meldpunt Seksueel Misbruik in de RKK op maandag aanstaande 18 december. Van de slachtofferorganisaties is er nu alleen spreektijd voor de voorzitter van KLOKK. Wij kunnen ons niet verenigen met het beeld dat hiermee ontstaat dat KLOKK de enige of ‘overkoepelende’ belangenbehartiger en vertegenwoordiger van slachtoffers is: niet alleen zijn er rond KLOKK vooralsnog onopgeloste integriteitsvragen ontstaan, waarover nog onbeantwoorde Kamervragen liggen, ook hebben wij ons meermalen gedistantieerd van keuzes die KLOKK maakte die tegen de belangen van veel slachtoffers ingingen. Zo heeft Guido Klabbers, zonder enige steun van de achterban en tegen de zin van zijn toenmalig bestuur, in het overleg met de voorzitters van BC en KNR in november 2013 ingestemd met sluiting van de Klachtencommissie in juni 2014. Daarop hebben wij, met steun van andere lotgenotengroepen, een kort geding moeten voeren, waarmee bereikt werd dat de Klachtencommissie nog tien maanden openbleef en nog 300 klachten in behandeling kon nemen.
Nu wij in de persconferentie geen spreektijd krijgen, kiezen wij ervoor daarbij niet aanwezig te zijn en los daarvan de media te benaderen.
Terugblik
Het VPKK wil waardering en dank uitspreken voor het vele en moeilijke werk van het Meldpunt, het Platform Hulpverlening, de Klachtencommissie en de Compensatiecommissie. Wat door de medewerkers van deze organisaties tot stand gebracht is, is indrukwekkend. In grote lijnen kan het VPKK de beschrijving van dat werk in het Eindverslag dan ook van harte onderschrijven. Maar vanzelfsprekend verschilt het perspectief van het Meldpunt van dat van de lotgenoten en wenst het VPKK als hun belangenbehartiger enige kanttekeningen te plaatsen, waarvan wij de belangrijkste hieronder samenvatten.
Ten eerste moet worden vastgesteld dat ruwweg een derde van de mensen die een klacht hebben ingediend, geen gegrondverklaring hebben ontvangen, meestal bij gebrek aan voldoende steunbewijs. Dat is niet te wijten aan gebrek aan kwaliteit van de procedure zoals die door de Klachtencommissie is vormgegeven maar was onvermijdelijk door de keuze van een juridische procedure ter afhandeling van de klachten over seksueel kindermisbruik en het gegeven dat lang niet alle vertegenwoordigers van kerkelijke organisaties de openheid gaven die zij hadden toegezegd. Dat het ook anders kan, is bewezen door verschillende vormen van mediation of herstelbemiddeling, waarvan de meeste plaatsvonden zonder betrokkenheid van het Meldpunt en waar vrijwel alle klagers overtuigende erkenning en genoegdoening hebben gekregen. De gevolgen van het achterwege blijven van openheid en gegrondverklaring in de klachtenprocedure moet niet worden onderschat: lotgenoten hebben dat ervaren als een hernieuwde ontkenning, die minstens zo hard aankwam als eerdere ontkenning van het misbruik en moeizaam verworven zelfvertrouwen weer teniet deed.
De zgn. ‘slotactie’ getuigde, door vorm en inhoud, wel degelijk van onderschatting van de effecten van de ongegrondverklaring en is dan ook door velen niet als doorbraak in de ontkenning ervaren. Bovendien zijn niet alle slachtoffers zonder gegrondverklaring erkend in de slotactie.
Ten tweede staan nieuwe melders, die zich ná de sluiting van de Klachtencommissie bij het Meldpunt Seksueel Misbruik RKK hebben gemeld met een klacht over seksueel kindermisbruik, ook in de kou: zij krijgen geen erkenning en worden niet op de hoogte gesteld van eerdere klachten. Dat staat het herstel in de weg. Hoewel wij waardering hebben voor de wijze waarop mr. Liesbeth Sanders die namens het Meldpunt deze meldingen ontvangt en de commissie van deskundigen hiermee omgaan, baart het grote zorgen dat op geen enkele wijze onafhankelijke, externe controle kan plaatsvinden op de afhandeling van deze meldingen.
Een maand geleden waren er op het Meldpunt al 62 van zulke ‘nagekomen meldingen’ en in het Eindverslag wordt gesproken van 72 nieuwe melders. Maar op de website van het Meldpunt staat vermeld dat er geen klacht meer in behandeling kan worden genomen, en dat men zich ‘in schrijnende gevallen’ kan melden bij de verantwoordelijke overste of bisschop. Hoeveel mensen zich, na dit gelezen te hebben, niet bij het Meldpunt maar rechtstreeks bij een overste of bisdom hebben gemeld, is niet bekend – laat staan dat bekend is hoeveel mensen zich door deze boodschap hebben laten ontmoedigen. Let wel: vrijwel niemand doorziet direct de verschillen tussen een ‘melding’ en een ‘klacht’ in de betekenis die daaraan door het Meldpunt wordt gegeven.
Ten slotte: onder andere in verband met het probleem van het substantiële aantal nieuwe melders pleit het VPKK voor een onafhankelijk steunpunt vertrouwenspersonen voor slachtoffers van kindermisbruik en -mishandeling in de RKK en in andere domeinen van de samenleving. Dat doen wij in samenwerking met groepen uit andere domeinen in de samenleving: de Stichting Koershuis, in overleg met Slachtoffer Hulp Nederland en met professionele begeleiding van Zorgbelang, koepel van cliëntenverenigingen*.
Namens het Vrouwen Platform Kerkelijk Kindermisbruik,
Annemie Knibbe, voorzitter
(06) 53 39 38 18
*
* Het Koershuis en een onafhankelijk Steunpunt Vertrouwenspersonen.
In het Koershuis bundelen 7 lotgenotenorganisaties kracht en expertise van en voor mannen en vrouwen met een geschiedenis van mishandeling en seksueel misbruik in de kinderjaren. Het Koershuis maakt zich sterk voor herkenning en erkenning van slachtoffers van mishandeling en seksueel misbruik in afhankelijkheidsrelaties. Dit gebeurt op basis van gelijkwaardigheid tussen de samenwerkende organisaties van slachtoffers van Jeugdzorg, kerken, andere instellingen en families die zich verenigd hebben in het Koershuis. Het Koershuis is een gelijkwaardige gesprekspartner van de lokale, regionale en landelijke overheid en instellingen.
Het Koershuis pleit daarnaast voor een onafhankelijk en door professionals bemand Steunpunt Vertrouwenspersonen waar ondersteuning gevonden kan worden voor het doorbreken van het zwijgen en voor andere noden in verband met de gevolgen van misbruik en geweld, zoals maatschappelijke ondersteuning en zorg.