“Wereldwijd geboren in tederheid”
Een tentoonstelling van kerstgroepen van papier in het
Oudheidkundig Streekmuseum in Alphen.
Samengesteld door Wim v.d. Veeken uit Breda.
Het ontstaan van papieren kerstgroepen
Vanaf de Middeleeuwen treffen we kerststallen aanvankelijk
alleen aan in kerken. Vanaf begin 1800 zien we ook in steeds meer huizen
kerststallen verschijnen: vermogende burgers gaven
handwerkslieden opdracht om een kerstgroep te vervaardigen.
In het begin leken die op de stallen uit de kerken, maar dan
kleiner van formaat. Ze werden vervaardigd in noord- en
midden-Duitsland, en na 1850 worden stallen uit Zuid-
Duitsland en Tirol populair.
Door de opmars van de kerststal in de huizen van de rijke
mensen ontstond ook bij de armen steeds meer de behoefte
zo’n stal in huis te hebben. Opdracht geven om handgemaakte
beeldjes te laten vervaardigen was te duur, en zodoende
speelde de grafische industrie daarop in. Men ging bladen
drukken met figuren die uitgeknipt konden worden.
Door de grotere oplage en de goedkope grondstof papier
werden die kerststallen dus betaalbaar voor het gewone volk.
Zo was de papieren kerststal dus een arme-lui’s kerststal.
Eind 1800 werd het gips-gieten ontdekt. Zo kon men nu
goedkope beeldjes in grote aantallen gieten. Vanaf dat moment
zien we beeldjes ook in de huiskamers van het gewone volk
binnen dringen, en ging de papieren kerststal daarnaast meer
een eigen leven leiden: het werd een bewuste, aparte stroming
in de kerststallencultuur, voortgezet via de wereld van de pop-
ups.
Bezoek
Te bezoeken op elke dinsdagmorgen van 10 tot 12 uur en elke donderdag- en zondagmiddag van 13.30 tot 16.30 uur.
Vanaf zondag 27 november tot en met 8 januari 2023.
De entree is gratis maar vergeet de offerblok niet!
Meer info: 06-53755033 of www.streekmuseumalphen.nl
Bezoek- en postadres
Baarleseweg 1,
5131 BA Alphen N.B.