Vaticaanse ‘misbruiktop’ kan niet concreter, of vager…

column door Frans Wijnands

 

De vierdaagse Vaticaanse ‘misbruiktop’ over de bestrijding van kindermisbruik binnen de rk-kerk was na de openingsdag al over z’n top heen. Met zijn 21-punten-plan heeft de paus een aanpak voorgesteld die niet vager, maar nauwelijks nog concreter kan worden.

Hij heeft de rond 200 deelnemende bisschoppen en deskundigen een soort van handleiding voorgelegd die volgende week verspreid zal worden in alle bisdommen ter wereld. Een soort van draaiboek onder de titel: Hoe te handelen in gevallen van misbruik.

Het meest concrete punt is de opdracht aan alle bisschoppen om misbruik binnen hun diocees onverwijld te melden aan de wereldlijke autoriteiten, Justitie dus. Het meest vage is eigenlijk een vraagteken. Zullen alle bisschoppen slagvaardig handelen? Als ze dat doen komen links en rechts talloze daders voor de rechter. Dat is voor de rk-kerk geen gezichtsverlies maar juist een bewijs van doortasten.

Natuurlijk waren er al voor aanvang van de Vaticaanse conferentie kritische opmerkingen, twijfels over het resultaat. Vooral uit de hoek van de slachtoffers. Zij hebben het meeste recht van spreken. Er heerst in hun kringen boosheid en teleurstelling dat ze niet gehoord worden op de conferentie. Slechts enkelen hebben via beeldverbinding hun indrukwekkende getuigenis van misbruik mogen vertellen. En er wordt wat laatdunkend gedaan over de duur van de conferentie: krap vier dagen om over een wereldwijd, decennialang aanslepend treurigmakend verschijnsel als kindermisbruik te praten en maatregelen te nemen.

Vier dagen…! Het is, althans lijkt bespottelijk weinig. Maar misschien blijkt achteraf dat één dag al voldoende was. Die openigsdag waarop de paus zijn ‘actie’plan voorlegde. Daar kun je dagen, weken en maanden over praten. Maar wat Franciscus bedoelt is: ga hier maar volgende week meteen al mee aan de slag en als iedere bisschop zich daar naar eer en geweten aan houdt dan zijn we heel stuk verder. Hij zal er ongetwijfeld aan denken om zijn vertegenwoordigers (nuntius) in bijna alle landen ter wereld opdracht te geven om daar toezicht op te houden.

Uit de slachtofferhoek kwam en komt vooral kritiek op het ontbreken van een onafhankelijke (binnen)kerkelijke rechtbank om daders te straffen. Zouden ze dat punt niet beter kunnen vergeten? Want hoe ‘onafhankelijk’ kan een binnenkerkelijke rechtbank zijn? Het is eigenlijk te simpel voor woorden: daders horen voor een wereldlijke rechter te verschijnen en als ze veroordeeld worden hoort het Vaticaan niets anders te doen dan die veroordeling met een kerkelijke straf aan te vullen: terug zetting naar de lekenstand. Voor schuldige priester-daders is immers maar één straf: weg wezen uit de kerk. Voor vergiffenis kunnen ze in de biechtstoel terecht.  

 

franswijnands@kpnmail.nl