Eijk: geen sacramenten bij euthanasie


Volgens kardinaal Wim Eijk mag een katholieke priester geen sacramenten zoals communie of ziekenzalving geven aan iemand die zijn of haar leven wil beëindigen door actieve euthanasie of zelfmoord. Een mens kan de sacramenten alleen ontvangen “als hij in de juiste gesteldheid verkeert, en dat is niet het geval als hij zich wil verzetten tegen de orde van de schepping door de intrinsieke waarde van zijn leven te schenden”, zei de aartsbisschop van Utrecht eerder deze week tegen het katholieke medianetwerk CNA.

Een priester die de sacramenten geeft aan een persoon die bereid is te sterven, maakt zich schuldig aan een “publiek schandaal”, aldus kardinaal Eijk, “omdat zijn handeling erop zou kunnen wijzen dat in bepaalde omstandigheden zelfmoord of euthanasie is toegestaan”.

Hoewel spirituele begeleiding mogelijk is, mag een priester niet aanwezig zijn bij het plegen van actieve euthanasie of begeleide zelfmoord, benadrukt Eijk. Dat zou de indruk kunnen wekken dat onder bepaalde omstandigheden deze “moreel onwettige handelingen verenigbaar zijn met de leer van de Kerk”. In plaats daarvan moet een priester een persoon met een doodswens erop wijzen dat “beide handelingen de intrinsieke waarde van het menselijk leven schenden, wat een ernstige zonde is”. Tegelijkertijd kan een priester slechts onder bepaalde omstandigheden een kerkelijke begrafenis voor een betrokkene vieren. Het hangt ervan af of hun wilsbekwaamheid was aangetast door depressie of andere psychische aandoeningen. Een priester moet “voorzichtig” beoordelen of dat inderdaad het geval was, aldus de Nederlandse kerkleider.

Om euthanasie te voorkomen moet de Kerk “verkondigen dat God de mens heeft geschapen naar zijn beeld, in zijn totaliteit, met zijn ziel en zijn lichaam”, vervolgt de aartsbisschop van Utrecht. Het Tweede Vaticaans Concilie had erop gewezen dat de mens “een eenheid van ziel en lichaam” is. Dat betekent dat het lichaam een essentiële dimensie is en deel uitmaakt van de “innerlijke waarde” van de mens. “Het is daarom niet toegestaan om mensenlevens op te offeren om een einde te maken aan de pijn.” Vanuit katholiek oogpunt is de palliatieve geneeskunde een antwoord op de vraag naar een waardige dood, aldus de kardinaal.

Onlangs publiceerde de Zwitserse Bisschoppenconferentie een oriënterende hulp bij de pastorale begeleiding van mensen die hulp bij zelfmoord overwegen. De handleiding gaat ook in op de vraag of en in welke vorm sacramenten zoals biecht, ziekenzalving of eucharistie kunnen worden toegediend. Dat een persoon vrijwillig de dood zoekt is in strijd met God en met datgen wat de sacramenten uitdrukken, aldus het roomse episcopaat van Zwitserland. Na een verwijzing naar deze tegenstrijdigheid kan de priester “de toediening van de sacramenten uitstellen of zelfs weigeren”. Maar als de persoon die wenst te sterven tot het besef is gekomen dat hij zich met deze daad van de liefde van God afkeert, dan kunnen juist de sacramenten deze innerlijke ommekeer versterken. Hoe het ook zij, een priester mag niet aanwezig zijn bij euthanasie of hulp bij zelfmoord, aldus de Zwitserse bisschoppen.

Bisschop Charles Morerod O.P., bisschop van Lausanne, Genève en Fribourg, zegt in een recent interview met Kath.ch: “Men kan geen absolutie geven aan iemand die opzettelijk een zonde wil begaan.” Evenals zijn Nederlandse collega Eijk mag de Kerk niet de indruk wekken dat zij het eens is met zelfmoord. Wel dient zij te proberen de noodlijdende op andere gedachten te brengen. “Omdat er hoop is dat ze er op het laatste moment van afzien”, aldus Morerod.

Vorige week zei aartsbisschop Vincenzo Paglia, president van de Pauselijke Academie voor het Leven, dat hij de hand van een persoon zou vasthouden die aan het overlijden is door begeleide zelfmoord. Daarmee liet hij een heel ander geluid horen dan de aartsbisschop van Utrecht. “Iemand die stervende is vergezellen, zijn hand vasthouden is iets wat elke gelovige moet steunen”, zei het hoofd van de academie waar ook kardinaal Eijk lid van is. Hoewel de Kerk in principe tegen begeleide zelfmoord is, laat zij niemand in de steek die daarvoor kiest, aldus de curieprelaat op 10 december in Rome tijdens een persconferentie bij een symposium over palliatieve zorg. Zelfmoord, in welke vorm dan ook, is echter een “nederlaag” voor de rest van de samenleving, benadrukte Paglia.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *