Bij een jubilerend wit kerkje hoort een witbiertje…

–  door Frans Wijnands   –

De Bijbel vloeit over van de wijn… Zowel in het Oude, als Nieuwe Testament wemelt het van verwijzingen naar wijn; van Noach die na een geslaagde ontscheping van zijn overbevolkte ark meteen een wijngaard aanlegde en zich vervolgens een stuk in z’n kraag drinkt (Genesis 9: 20-23), tot het water-wijn-wonder in de bruiloft van Kanaän. Van bier – of gerstenat – is in de Bijbel veel minder sprake. Elf keer, heeft de teamleider Vertalen bij het Nederlands Bijbelgenootschap, Jaap van Dorp nageplozen: tien keer in het Oude Testament en nog één keertje bij Lucas (1:8-25). 

Ik probeer te achterhalen waarom ik bier als vanzelfsprekend koppel aan katholiek. Omdat uitgerekend in kloosters en abdijen al sinds eeuw en dag bier gebrouwen werd en wordt? Wie een bierkaart van Belgische en Duitse abdijbieren wil maken heeft handenvol A-viertjes nodig. Maar ja, Luther was ook niet vies van een biertje. Dus zo specifiek ‘katholiek’ is bier dus ook weer niet. Oecumene via de tap… 

Bier dat in kloosters werd gebrouwen was op de eerste plaats voor eigen gebruik, ook wel noodzakelijk omdat drinkwater vrijwel nooit betrouwbaar was. Daarom was tafelbier was in alle refters ter wereld eeuwenlang een vanzelfsprekende dorstlesser. Nog geen 2% alcoholpercentage. Gaandeweg hebben monniken en paters hun bier ook buiten de kloostermuren te koop aangeboden. Sommige abdijen met ongekend (commercieel) succes, zoals de Trappisten met klinkende namen als Orval, Chimay, Westmalle, La Trappe en vooral Westvleteren. Maar de grondregel is nooit veranderd: we leven niet om te brouwen, maar brouwen om te leven… 

De trappisten van de Sint Sixtusabdij in dat Westvlaamse Westvleteren maken mondjesmaat bier. Maar dat is wereldwijd beroemd, bekroond en begeerd. Een aantal jaren geleden deden de paters éénmalig zaken met een Belgische supermarktketen. Zes flesjes in een kartonnen ‘bouwsteen’. Bierliefhebbers stonden in de rij om zo’n sixpack te bemachtigen. De opbrengt was bestemd voor het onderhoud van de abdij onder het motto: ‘Al drinkende helpen we bouwen’.  Zoiets stond ook de ‘Bier- en Bijbelgroep’ van de protestantse gemeente in Odijk (gemeente Bunnik) voor ogen. Hun fraaie witte kerkje – een van de velen in ons land – bestaat dit jaar 200 jaar. En daar mag op gedronken worden… 

Op de plek waar het Witte Kerkje nu staat heeft al sinds de vroege Middeleeuwen een kerk, kapel gestaan. Oorspronkelijk katholiek, na de Reformatie protestants. Twee eeuwen geleden raasde een helse storm over Odijk en omgeving. Het kerkje doorstond het natuurgeweld ternauwernood maar ook niet helemaal. Het moest deels worden herbouwd, deels gerestaureerd. Dat is goed geslaagd. Het Witte Kerkje is sindsdien een oase van rust en gebed, tegelijk een officiële trouwlocatie van de gemeente Bunnik en beschermd Rijksmonument.

Een jubileumjaar vol evenementen, voor zover het corona-virus het toelaat… De officiële presentatie van het Odijkse witbiertje moest al worden uitgesteld. Maar in Odijk zijn ze optimistisch: wat in het vat zit verzuurt immers niet…

De Bier- en Bijbelgroep – zo’n vijftien man –begon een paar jaar geleden met onderzoek naar de rol van bier in de Bijbel. Praten over bier is mooi, maar je moet het ook proeven. En zo ontstond het stoutmoedige idee om zelf te gaan brouwen, nou ja… Met deskundige hulp. Maar toch: een eigen bier, een witbiertje bij gelegenheid van het jubileum van hun Witte Kerkje. 

Ze gingen op zoek naar behulpzame brouwers, maakten hun eerste brouwsel in een soepketel van 25 liter, gingen langs bij de Amsterdamse brouwerij ’t IJ die onder meer een witbiertje op de markt brengt onder de naam IJwit. Maar de uiteindelijk keus viel op De Dikke, de kleine stadsbrouwerij in het naburige Wijk bij Duurstede.

Daar is de Odijkse Witte gebrouwen, met een alcoholpercentage van 6%. Oscar Schneider, lid van de Bier en Bijbelgroep, typeert het als volgt: ‘Een licht troebel witbier, schitterend goud van kleur en met een mooie, zachte schuimkraag; licht kruidige en citrus-achtige tonen en een bittertje-dat-blijft-hangen’. 

Daar had je Luther wakker voor kunnen maken…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *