Zondagmijmering
‘Ik denk alleen aan geld als ik het niet heb. Voor de rest kan ik er ook niet mee omgaan’, vertelde de Britse Sir Peter Ustinov (1921-2004) midden jaren negentig in een interview met het Duitse weekblad Focus. Ustinov was onder meer een begenadigd acteur, schrijver en conferencier, die naarmate hij ouder werd minder ambities had: ’Op mijn leeftijd is de enige ambitie om 73 te worden, en daarna 74’. Tijd rekken, tijd winnen; Carpe Diem, Pluk de dag.
In het blad van de overkoepelende rk-Titus Brandsma-parochie die zeven zelfstandige parochies tussen Veluwe en Neder-Rijn omvat, trof ik een bijzondere terugblik op het voorbije jaar. Vaak heeft terug kijken weinig zin, maar soms kun je uit het verleden leren hoe met het heden en toekomst om te gaan, zoals ‘De twee kanten van ’t jaar 2020’ laat zien:
Twintigtwintig heeft me niks gebracht
Mij hoor je nooit zeggen
dat we samen meer kunnen dan alleen
want als ik even verder kijk, ontdek ik
spanning en onrust om mij heen
Elke week voelde ik minder
verbinding met mensen die me dierbaar zijn
Ik voelde
dat ik vervreemd raakte van de buitenwereld
En zeg me vooral niet
er zit iets moois in iedere dag
Want hoe je het ook wendt of keert
ik heb dit jaar stilgestaan
Je zult me nooit horen zeggen:
Twintigtwintig bracht me veel lichtpuntjes!
Kommer en kwel. Een terugblik vol zelfbeklag. Maar nou moet je de andere kant van 2020 hierboven nòg eens lezen: regel na regel, maar dan van onder naar boven. Dan breekt ineens de zon door en is 2021 een jaar vol optimisme en vertrouwen.
De meeste kleermakers hebben een bloedhekel aan haastwerk, heeft een vakman me eens verteld. Vandaar dat er bijvoorbeeld bij de Vaticaanse hofleverancier nu al drie witte outfits klaar hangen voor de volgende paus. In drie maten: small, large en XL. Want overlijden komt altijd ongelegen en begin dan nog maar eens aan een nieuwe garderobe voor de opvolger.
Maatwerk vraagt concentratie en geduld. Al kun je je altijd wel ergens in de wereld een compleet maatkostuum in één dag laten aanmeten. Veel kleermakers gaan er liever eens goed voor zitten, in hun bekende kleermakerszit, met gekruiste benen. Maar niet alle klanten kunnen zoveel geduld opbrengen. Het verhaal gaat dat een rabbi een broek bestelde bij de kleermaker in zijn stad. Hij moest er lang op wachten, maar toen ‘ie eindelijk klaar was en hij ‘m ging ophalen kon hij het niet laten om z’n irritatie te laten blijken: ‘Luister eens kleermaker. God schiep de wereld in zes dagen en jij hebt drie maanden nodig om een nieuwe broek te naaien?!’. Waarop de kleermaker bescheiden zei: ‘Maar rabbi, kijk eens naar die wereld. En kijk dan nog eens naar deze broek’.
In zes dagen de wereld scheppen. Dat lijkt op ’n haastklus. Toch keek God op de zevende dag naar Zijn schepping ‘en zag dat het goed was’. Maar da’s héél lang geleden. Er zitten sindsdien nog steeds zeven dagen in een week. Ook voor gepensioneerden: zes zaterdagen en ‘n zondag.
Ik kan best begrip en heel soms zelfs enige sympathie hebben voor sommige geweldloze actiegroepen. Al ben ik er nooit lid van geweest van zo’n beweging en heb ik evenmin op welke barricade voor wat dan ook gestaan. Soms wèl betrokken, nooit actief. Passief enthousiast, zoiets. Bovendien ben ik te goedgelovig om in complotten te geloven, al besef ik doorlopend dat ik op m’n hoede moet zijn voor alle soorten overheden. Hoeveel oren krijgt ’n mens in z’n volwassen leven aangenaaid? Maar het beter luisteren wordt er echt niet beter op.
Neem die avondklok. Niet dat ik er last van heb gehad, net zo min als ik de noodsituatie waarom die werd ingesteld heb ervaren. Net wat Sylvia Witteman in haar Volkskrant-column afgelopen week schreef: ‘Zoals het avondklokje thuis tikt, tikt het nergens’. Het was vroeg donker, het was winterweer en er was volop corona in de lucht. Beetje wrang om Louis Armstrong dan te horen zingen ‘What a beautiful world’. En die wordt er met een reclame-pint Heineken echt niet mooier op…
En toen was daar een actiegroepje dat bij de rechter aanklopte om te vragen of die eens wilde kijken of die avondklok eigenlijk wel had moeten/mogen worden ingesteld. De rechter sloeg er wat wetsboeken op na en kwam tot de conclusie dat het kabinet wel erg snel, gemakkelijk en op verkeerde gronden de noodtoestand had afgekondigd. Goedbedoelde haast van het kabinet, waardoor wellicht een verdere verspreiding van het virus is voorkomen. Maar van de andere kant tikkeltje slordig, juridisch geklungel, zoals het werd genoemd en eigenlijk verbluffend dat een attente actiegroep dat opmerkt.
Nu de laatste sneeuw gesmolten is beeld ik me in dat ik de lente ruik. Overdreven natuurlijk, want er staat er ons meteorologisch misschien nog een en ander te wachten. Maar het wordt elke dag iets later donker. En wordt het straks ineens weer vroeger licht. Dat is een hoopgevend vooruitzicht ondanks het wat klaaglijke muurgedicht van Hans Andreus:
Natuurlijk is het
mijn schuld als het
licht daar niet is
waar ik ben