Met name Boek VI van het Wetboek van Canoniek Recht ondergaat belangrijke wijzigingen in de toepassing van sancties, met name als het gaat over misbruik, pedocriminaliteit en corruptie.
Door Loup Besmond de Senneville voor La Croix International|
Het Vaticaan heeft een langverwachte en grondige herziening van de strafwet van de katholieke kerk gepubliceerd , een hervorming die in 2007 in gang werd gezet tijdens het pontificaat van Benedictus XVI.
Boek VI van het Wetboek handelt over “Sancties in de Kerk”.
Paus Franciscus keurde officieel de herziening goed in een nieuwe apostolische constitutie “Pascite gregem Dei” (Wees een herder voor de kudde van God). Het herziene Boek VI gaat onder meer specifiek in op pedocriminaliteit, corruptiebestrijding, toepassing van sancties en verjaringstermijnen.
“Overtredingen tegen het menselijk leven, de waardigheid en de vrijheid”
Het belangrijkste punt is de creatie van een specifiek artikel over seksueel misbruik gepleegd door priesters tegen minderjarigen of kwetsbare personen, met een verjaringstermijn van 20 jaar.
Canon 1398 bepaalt dat elke priester die een zedenmisdrijf pleegt “met een minderjarige of met een persoon die gewoonlijk een onvolmaakt gebruik van de rede heeft of met iemand aan wie de wet gelijke bescherming erkent” kan worden gestraft of zelfs ontslagen “uit de clericale staat”.
Deze misdaden worden nu geplaatst in een sectie over “misdrijven tegen het menselijk leven, de waardigheid en de vrijheid”. Bovendien zijn de straffen ook van toepassing bij het raadplegen of verspreiden van kinderpornografische afbeeldingen en “pornografische tentoonstellingen, echt of gesimuleerd” door priesters.
“De verandering is significant, vooral op het gebied van misbruik”
De Kerk gaat nog een stap verder door de mogelijkheid open te stellen om ook op dit gebied religieuzen en leken te straffen. Elke persoon, die zich schuldig maakt aan seksueel misbruik van een minderjarige, kan daarom uit zijn ambt of functie in de Kerk worden ontheven. Deze substantiële verandering is in feite een antwoord op de eisen die slachtoffers de afgelopen jaren hebben gesteld om kwetsbare volwassenen op te nemen in het Wetboek van Canoniek Recht.
”Helaas zijn we nog verre van nultolerantie”, merkte Marie Collins op, een voormalig lid van de Pauselijke Commissie voor de Bescherming van Minderjarigen die uiteindelijk ontslag nam uit die Commissie. Priesters die zich hieraan schuldig maken zouden automatisch moeten worden verwijderd.”Het is duidelijk dat de beslissing om de gewraakte priester al dan niet te verwijderen nu tezeer aan de discretie van elk individu wordt overgelaten,” merkte Collins op.
De evenredigheid van de straf”
De misdrijven die onder deze canon vallen, kunnen heel verschillend zijn en er moet rekening worden gehouden met de evenredigheid van de straf”, ..Maar de herziening van het kerkelijk recht die door de paus is goedgekeurd, gaat veel verder dan kwesties in verband met seksuele misdrijven tegen minderjarigen.”Het is een kwestie van nieuwe en concrete stappen nemen om de verantwoordingsplicht te vertalen en verantwoordelijkheid en transparantie toe te passen in het Wetboek van Canoniek Recht”, aldus de toelichting die bij de presentatie werd gegeven.
Nieuwe overtredingen
Zo introduceert de hervorming nieuwe strafbare feiten, zoals diverse maatregelen tegen corruptie.”Iemand die iets geeft of belooft zodat iemand die een ambt of functie in de kerk uitoefent, onrechtmatig zou handelen of nalaten, moet worden gestraft volgens de bepaling van can. 1336 §§ 2-4″, zegt Canon 1377.Afhankelijk van de ernst van de gepleegde handeling kan de straf zelfs tot ambtsontheffing en zelfs “ontslag uit de klerikale staat” leiden. Hetzelfde geldt voor elke “geestelijke of religieuze” die een economisch delict begaat. Een van de sterke punten van deze nieuwe tekst is dat het een veel nauwkeuriger rechtssysteem ontwikkelt dan voorheen het geval was.
Een ander nieuw wetsartikel is dat iedereen die ‘probeert’ een vrouw heilige wijdingen toe te dienen een automatische excommunicatie oploopt.
Evenzo verplicht de nieuwe tekst nu een bisschop om een vonnis uit te voeren dat is uitgesproken door een kerkelijk tribunaal.
Nieuwe verplichtingen voor bisschoppen
Bisschoppen zijn nu verplicht om gerechtelijke stappen te ondernemen tegen een priester die zijn berispingen heeft genegeerd, terwijl dit voorheen gewoon een optie was. Machtsmisbruik wordt voortaan systematisch en strenger bestraft. Dit is vooral het geval bij geestelijk misbruik.
De wijzigingen treden in werking op 8 december a.s. de datum waarop de katholieke kerk de Onbevlekte Ontvangenis van de Heilige Maagd Maria viert.
De volledige tekst van het nieuwe boek VI vindt u als u hier klikt