Paus Franciscus en het “apostolaat van het oor”

Paus Franciscus breekt een lans om te luisteren: “Ook in de Kerk is het dringend nodig om te luisteren en naar elkaar te luisteren”. Dat schrijft hij in zijn boodschap voor de Kerkelijke Wereldmediadag. De 56e Wereldcommunicatiedag, waaraan de boodschap van de paus is gewijd, valt dit jaar op 29 mei.

Stefanus van Kempis – Vaticaanstad

In de tekst citeert de paus ook de protestantse theoloog en nazi-tegenstander Dietrich Bonhoeffer (1906-45) met de zin: “We moeten horen met de oren van God, zodat we kunnen spreken met het woord van God”. Het is niet de eerste keer dat Franciscus laat zien hoeveel hij het denken van Bonhoeffer waardeert. “Wie niet naar zijn broeder of zuster kan luisteren, zal binnenkort niet meer naar God kunnen luisteren”, vervolgt de paus.

“Het belangrijkste facet van het pastoraat is het apostolaat van het oor” – daarmee bedoelt hij: “Hoor voordat je spreekt”. Dat zou naar zijn mening ook het belangrijkste kenmerk moeten zijn van de door hem geïnitieerde wereldsynode. “Want fellowship is niet het resultaat van strategieën en programma’s, maar is gebaseerd op wederzijds luisteren tussen broeders en zusters.”

“Hoor met het oor van het hart”

De titel van het bericht – “Hoor met het oor van het hart” – klinkt alsof het is geleend van de “Kleine Prins” door Antoine de Saint-Exupéry. In feite pleit Franciscus welsprekend, en soms in bijna poëtische bewoordingen, voor een einde aan monoloog in kerk en samenleving. “We zijn”, klaagt hij, “het vermogen aan het verliezen om te luisteren naar iedereen die voor ons staat, zowel in de normale dagelijkse relaties als in debatten over de belangrijkste kwesties van ons gemeenschappelijke leven”. Er is “een innerlijke gevoelloosheid die erger is dan die van het zintuig”.

De paus herinnert eraan dat het eerste gebod van de Thora in de Bijbel begint met de woorden “Shema Yisrael – Hoor, o Israël!” (Dt 6:4). Horen komt overeen met de “stijl van God”. Het is “treurig als zich ook in de kerk ideologische kampen vormen, als het luisteren wegvalt en er vruchteloze tegenstand voor in de plaats komt”.

“Laten we naar deze verhalen luisteren!”

Zeker in Corona-tijden is goed luisteren belangrijker dan ooit. “Zoveel vooraf opgebouwd wantrouwen tegen ‘officiële informatie’ heeft ook geleid tot een ‘infodemie'”, merkt Franciscus op. Voor het fenomeen gedwongen migratie geldt volgens hem ook het volgende: “Lets listen to these stories! Daarna zal iedereen vrij zijn om welk migratiebeleid dan ook te steunen dat volgens hen het meest geschikt is voor hun land.”

bron: Vaticaan nieuws

beeld: vatican media