Kerk te ver verwijderd van de realiteit van het leven?

Duitse godsdienstsocioloog over de exittrend

Het afgelopen jaar hebben in Duitsland meer mensen de katholieke kerk verlaten dan ooit tevoren. Meer dan 350.000 leden keerden haar de rug toe. 
In Nederland hebben we met wellicht nog sterkere daling van kerkelijkheid te maken. (zie de Kaskicijfers):
Deze ontwikkeling verbaast de godsdienstsocioloog Gerd Pickel niet bijzonder. Hij doceert sociologie van kerk en religie aan de universiteit van Leipzig.

prof.dr. Gert Pickel beschouwt de cijfers niet als verrassend.
“Het is misschien enigszins verrassend dat de aantallen zo enorm verschillen van vorig jaar, bijna het dubbele, dat is nogal significant. De cijfers weerspiegelen twee ontwikkelingen. Van de ene kant is er een trend tot uittreden die sinds de jaren zeventig op relatief grote schaal continu heeft geheerst. Er vertrokken decennialang veel meer protestanten dan katholieken. Maar dat is nu aanzienlijk veranderd. 
Aan de ene kant speelt het misbruik een heel belangrijke rol, en aan de andere kant krijgen gelovigen steeds meer de indruk dat deze katholieke kerk niet beweegt. Er is wel het proces van de Synodale Weg in Duitsland, maar er is altijd een “nee” uit Rome. Sommige mensen hebben daar genoeg van.

Kijkend naar de toekomst kijkt, kun je je voorstellen dat kerken eigenlijk meer op het platteland te vinden zijn dan in de steden. Er zijn gebieden die vroeger niet veel meer hadden dan een brandweerkazerne en een kerk. Dit beeld komt steeds meer onder druk te staan, door de financiële verliezen, die langzaam op gang komen, maar vooral door met het verlies van pastoraal personeel. Omdat er geen mensen meer zijn, kun je niet meer in elke stad of kleine stad zo aanwezig zijn als vroeger.

Het problematische is nu dat de kennis over religie vanzelf afneemt. Dat zal vooral op langere termijn merkbaar zijn. Niet alles kan één op één worden vervangen. En als je zelf niet betrokken bent op religie kun je ook niet opschieten met andere religies.

Het lijkt me buitengewoon moeilijk om deze trend te stoppen. Dat is al meer dan 50 jaar aan de orde. Natuurlijk zijn er bewegingen in de kerk om moderner te worden. Dat is wat leden willen als je het hen vraagt.
In de evangelische kerk merk je dat stukje bij beetje. Maar dat zet toch niet echt door. Want we hebben van doen met een proces van secularisatie, een snel veranderende samenleving die helemaal niet meer aansluit bij de kerk. De katholieke kerk maakt alleen maar heel duidelijk dat ze niet per se wil harmoniëren met het heden. Dit is te zien aan de zaken die in het proces van de Synodale Weg in gang worden gezet.

Er is niet veel hoop deze ontwikkeling te stoppen is. Integendeel, we zullen hier de komende jaren aan moeten blijven werken. We zullen onder ogen moeten zien dat we niet meer hebben wat we gewend zijn, namelijk een grote landelijke kerk. In plaats daarvan zullen we een kerk hebben een beetje gaat lijken op een niet-gouvernementele organisatie (NGO), misschien een beetje meer historisch en cultureel verankerd. Maar niet veel meer.

vertaling en bewerking redactie www.deroerom

bron: domradio.de

beeld: https://media.istockphoto.com