Hoe ver gaan de hervormingsplannen?
Het blijft een heikel onderwerp, niet alleen op het Duitse Synodale Weg. Hoe pleit paus Franciscus voor een grotere inclusie van vrouwen in de katholieke kerk? Aan de ene kant beweegt er iets, maar is dat genoeg?
Dus is hij een promotor voor vrouwen of niet? Over deze vraag verschillen de meningen. Aan de ene kant benadrukken Vaticaanse experts dat vrouwen alleen onder Franciscus hoge ambten in de Curie bekleden. Zijn Curia-hervorming “Praedicate Gospel” voorziet er ook in dat voor leken – m/v bijna alle posten openstaan.
Aan de andere kant vinden veel gelovigen, ook in onze contreien, zijn houding te aarzelend. Het vrouwendiaconaat lijkt nog ver weg. En de meest recente brief van paus Franciscus over kerkelijke lekenambten blijft algemeen.
Betrokkenheid van vrouwen
Voor Franciscus zelf is het opnemen van vrouwen “geen mode, maar een daad van rechtvaardigheid”. Met deze woorden verantwoordde de paus zijn recente personeelsbeslissingen in een van de laatste interviews. Vandaag zijn er senior medewerkers op sleutelposities bij de Vaticaanse autoriteiten en een plaatsvervangend hoofd in het gouvernement, dat wil zeggen het staatsbestuur van Vaticaanstad.
In het Vaticaan hebben niet alleen mannen, “nee, hier hebben alle gedoopten een plaats”.
Aan de buitenkant bezien heeft de pauselijke beslissing om een vrouwelijke vicepremier van Vaticaanstad te maken, lijkt een van de hervormingsdoelen van Franciscus bereikt: de katholieke kerk moet, voor zover het kerkelijk recht en de leer dit toelaten, vrouwelijker worden – ook in het leiderschap. Ondanks de informele benaming Vaticaan, zijn de Vaticaanse Staat en de Heilige Stoel iuridisch twee verschillende onderwerpen van internationaal recht. Aan het hoofd van beide staat de paus.
Vice-gouverneur Raffaella Petrini is een van de drie vrouwen die onlangs lid werden van het dicasterie voor de Bisschoppen. Dit dicasterie adviseert de paus over de benoeming van bisschoppen. En zoals Franciscus in zijn recente interview verduidelijkte: “Waarom zouden vrouwen niet ook betrokken worden bij de verkiezing van bisschoppen?” De paus benadrukt herhaaldelijk dat de kerk vrouwelijk is. De moeder van alle gelovigen. Zijn toewijding aan Maria is ook bekend.
Grote bewondering voor vrouwen
Uit de opmerkingen van de paus blijkt een grote bewondering voor vrouwen. Vrouwen hebben een andere manier om dingen te doen dan mannen, “omdat ze denken en mensen anders laten denken, omdat ze moeders zijn, wat anders is”, vervolgde de paus. Ze lossen conflicten op een andere manier op en kunnen beter zelfstandig omgaan. En ze geven niet op, ook al lijkt een situatie hopeloos. Steeds weer klaagt Franciscus vrouwenhaat aan waar ter wereld ook.
Tot op heden hebben vrouwen niet dezelfde kansen als mannen en worden ze op veel plaatsen onderdrukt.
Maar voor velen gaan de uitspraken van de paus en de ontwikkelingen tot nu toe niet ver genoeg. Op de Vierde Algemene Vergadering van de Synodale Weg in Frankfurt, vorig weekend, was er een lang debat over de gelijkheid van vrouwen in de kerk.
Uiteindelijk werd de tekst gewijzigd op voorstel van de voorzitter van de bisschoppenconferentie, bisschop Georg Bätzing, zodat het niet kan worden opgevat als een bindend besluit, maar als een voorstel voor onderzoek door de paus. Bij de Duitse bisschoppen was dit blijkbaar voldoende voor de nodige meerderheid. Maar wat de paus over het voorstel gaat zeggen, blijft open. Zeker nadat het Vaticaan een paar weken geleden een domper op het Duitse synodale pad zette.
Onderdeel van een andere lekenbetrokkenheid
Franciscus’ bevordering van vrouwen lijkt uiteindelijk deel uit te maken van een bredere betrokkenheid van leken. Uit zijn brief van eind augustus op de 50ste verjaardag van de brief van Paulus VI “Ministeria quaedam”. over kerkelijke ambten is te lezen dat Franciscus niet eerst ambten wil definiëren om ze daarna met leven te vullen. Veeleer zou de paus met de bisschoppenconferenties wereldwijd van gedachten willen wisselen over bestaande en buitengewone diensten in de kerk, maar ook over ‘de facto’ bestaande ambten.
Hij wil zich niet fixeren op onmiddellijke resultaten en zeker geen beslissingen nemen vanuit ‘ideologische druk’. Franciscus houdt zich waarschijnlijk vooral bezig met het uitwisselen van ervaringen en differentiatie. Alleen uit dit proces, hoe lang het ook duurt, kunnen toekomstige dingen voor hem ontstaan - voor mannen en vrouwen.
bron: domradio
bewerking en vertaling: redactie www.deroerom.nl
beeld: shutterstock