Paus Franciscus lanceerde een wereldwijde synode waarin alle gelovigen mogen meepraten over hun inspraak in de Rooms-Katholieke Kerk. Dit is in vele opzichten vernieuwend. Maar een aspect met mogelijk grote gevolgen is tot nu toe onbelicht gebleven: paus Franciscus schuift een regionaal niveau tussen Rome en de lokale kerken.
Een interessante analyse van Hendro Munsterman in het Nederlands Dagblad
Franciscus is een kerkvernieuwer en het huidige pontificaat zal ongetwijfeld als scharniermoment de kerkgeschiedenis ingaan. Maar wat Franciscus met het creëren van regionale niveau’s lijkt te willen doen, heeft goede papieren. Papieren die nota bene van zijn voorganger Benedictus XVI komen en bovendien door de oecumenische dialoog met de Orthodoxe Kerken zijn aangereikt.
Als de katholieke theologie de term ‘kerk’ gebruikt, kan dat zowel de wereldwijde katholieke kerk betekenen als een lokale kerk. Onder ‘lokale kerk’ verstaat zij volgens het gebruik uit de eerste eeuwen niet een plaatselijke parochie, maar een bisdom met een bisschop aan het hoofd. Zo kan men dus spreken over ‘de kerk van Rotterdam’ om het hele bisdom Rotterdam met al zijn parochies aan te duiden.tekst loopt door onder de advertentie
De spanning tussen de ‘universele kerk’ (lees: Rome) en de ‘lokale kerk’ (lees: de afzonderlijke bisdommen) werd vergroot toen het Tweede Vaticaans Concilie de bisschop van Rome (de paus) niet meer alleen boven de andere bisschoppen plaatste, maar er tegelijkertijd ook tussen. De bisschoppen waren volgens dit hervormingsconcilie geen plaatsvervangers van de paus, maar plaatsvervangers van Christus, in gemeenschap met de opvolger van Petrus.