De kerk verdwijnt, de vraag naar God blijft
De wereld heeft op dit moment andere problemen dan zich zorgen te maken over het celibaat of of vrouwen mogen prediken tijdens de mis. De problemen van de katholieke kerk zijn heel ver weg, en toch heeft God iets “onvoltooids” voor mensen.
De Frankfurter Buchmesse is politiek als nooit tevoren. De Oekraïense stand kent tal van bezoekers. Er werd op korte termijn een prominent panel opgericht om de situatie in Iran te bespreken. Zou de kerk ook iets te zeggen hebben over de brandende problemen van de wereld?
Men weet het niet, want de kerk wordt niet meer gevraagd, ze is met zichzelf bezig, ze werkt aan problemen die tegenwoordig niet meer relevant zijn voor de mensen. Seks buiten het huwelijk verboden? Excuseer mij? Ben je gek? Vrouwen worden categorisch uitgesloten van leidende kerkelijke ambten? Hmm? Leven we nog steeds in een duister verleden? Het verlies aan relevantie van de katholieke kerk is te ervaren op de Boekenbeurs.
Vredesprijs van de Duitse Boekhandel
Sinds 1950 eert de Vredesprijs van de Duitse Boekhandel persoonlijkheden die optreden als vredestichters met hun literaire, artistieke of wetenschappelijke werk. Het is een van de belangrijkste onderscheidingen in Duitsland en is momenteel begiftigd met 25.000 euro.
De prijsuitreiking vindt traditioneel plaats als onderdeel van de Frankfurter Buchmesse, in de Paulskirche, waar in 1848 de eerste Duitse Nationale Vergadering bijeenkwam.
In een hoek van hal 3.1. daar is de stand van de Katholische Medienverband (Katholieke Media Vereniging). “Vrouwen storen”, zegt zuster Katharina Ganz in haar boek – naast de titel “Catholic and Queer”. Och ja, de kerk moet eerst de problemen van gisteren oplossen. “Gaat ‘t nog God?”, de titel van het nieuwe boek van broeder Paul lijkt op de een of andere manier te passen.>
Wat opvalt: De stand van het Medienverband is, vergeleken met de eerdere edities van de Messe flink gekrompen en de mediabisschop komt niet meer langs, maar stuurt zijn plaatsvervanger.
Voor Corona was de boekenbeurs over het algemeen groter, er waren veel meer exposanten, dat klopt. Maar waarom Herder Verlag zijn anders zo prominente verschijning volledig annuleerde, blijft een raadsel. “De boekenbeurs heeft in deze vorm geen toekomst”, zegt Manuel Herder, de oud-directeur van de uitgeverij.
Maar dan helemaal verdwijnen? De ruime Herderstand was immers altijd een levendige plek voor creatieve ontmoetingen. Politici ontmoetten hier theologen en auteurs – er was veel discussie. Hier had men zeker de toekomst van boeken, de boekenbeurs en natuurlijk ook de kerk en religie willen verkennen. Waar vindt nu de uitwisseling plaats van degenen die geïnteresseerd zijn in religie?
Verlangen naar rust, veiligheid en warme kamers
Uitwisseling met de katholieke kerk? Grote delen van de samenleving lijken klaar te zijn met de kerk. Als ik me in Frankfurt voorstel als redacteur van DOMRADIO.DE, maken mensen meteen grapjes over het aartsbisdom Keulen. Een milde glimlach, dat is alles. Is met het verlies van betekenis van de Kerk ook God verdwenen?
“God heeft iets onvoltooids voor mij, en dat zal zo blijven”, zegt Suhrkamp-auteur Heinz Helle in het DOMRADIO.DE-interview. Je bent nooit klaar met God, je kunt niet van Hem afkomen. Dat de vraag naar God blijft, wordt in veel romans in deze donkere herfst duidelijk.
De winnaar van de boekenprijs Kim de l’Horizon begeeft zich in zijn roman op pelgrimstocht naar Santiago. Michael Kumpfmüller stuurt vandaag zijn romanheld Jeschua naar Berlijn. Hanns-Josef Ortheil zegt een boek te willen schrijven over het Nieuwe Testament en Felicitas Hoppe heeft een klein boekje geschreven met “Gedachten over verlangen”. Natuurlijk verschijnt God er ook in – in tijden waarin we verlangen naar rust, geborgenheid en een warme kamer.
beeld: https://media.buchmesse.de/anura/medienarchiv