“Praag ging niet over het oplossen van meningsverschillen”
Als voorzitter van de Raad van Europese Bisschoppenconferenties moet aartsbisschop Gintaras Grusas uit Vilnius een grote verscheidenheid aan kerkelijke stromingen modereren. Hij ziet het Europese podium van de wereldsynode in Praag als een belangrijke stap.
KNA: wat was volgens u het belangrijkste van de bijeenkomst in Praag?
Aartsbisschop Gintaras Grusas (voorzitter van de Raad van Europese Bisschoppenconferenties en aartsbisschop van Vilnius):
“Het was de ervaring van synodaliteit die ons in staat stelde om van gedachten te wisselen. Leken, religieuzen, bisschoppen – dat we naar elkaar konden luisteren. Dit luisteren, zowel in de plenaire sessie als in de kleine groepen, heeft ons wederzijds begrip gebracht. We zagen ook duidelijker de blessures die veel mensen hebben. Dit zijn heel verschillende wonden in verschillende landen, maar het zijn altijd wonden in het lichaam van Christus, de wonden in zijn kerk. Ook al verschillen ervaringen en meningen over hoe ermee om te gaan, samen luisteren helpt ons om verder te komen en samen te groeien. En die beleving is belangrijker dan welke tekst dan ook die eruit kan komen. Het helpt ons ook bij onze volgende stappen op dit pad. Het ging om delen, luisteren en begrijpen. Een van de bisschoppen zei: we hebben vroeger veel over elkaar gepraat en brieven geschreven, maar nu praten we eindelijk met elkaar.”
KNA: Onder de verschillende meningen was er een zekere kloof tussen West- en Oost-Europa, die ook de visies op de vernieuwing van de kerk beïnvloedt. Kan deze kloof worden overbrugd door de uitwisseling in Praag?
Grusas: Iemand wees er wijselijk op dat er niet alleen zulke verschillen zijn tussen Oost en West, maar ook tussen Noord en Zuid. Er zijn verschillende soorten ervaringen en ik denk niet dat het hier de bedoeling was om die verschillen op te lossen. Het ging om delen, luisteren en begrijpen. Een van de bisschoppen zei: We hebben vroeger veel over elkaar gepraat en brieven geschreven, maar nu praten we eindelijk met elkaar.
KNA: Voorafgaand aan de bijeenkomst in Praag werd gehoord en gelezen dat er een risico was op een splitsing, een schisma vanwege de hervormingsvoorstellen uit Duitsland. Is dit gevaar nu overwonnen?
Grusas: “Ik heb niemand horen zeggen dat ze de kerk willen verlaten. Veel meer heb ik het verlangen gehoord om kerk te zijn. Maar het is waarschijnlijk zo dat er verschillende manieren moeten zijn om kerk te zijn, en daar hebben we het over. En deze dialoog zal ons helpen om elkaar beter te begrijpen en om manieren te zoeken waarop eenheid in verscheidenheid mogelijk is en, dit is een van de synodale elementen, om de gemeenschap van onze missie te realiseren. Daarom is het van fundamenteel belang dat we naar elkaar en naar het Woord van God luisteren. Dat helpt ons om deze gemeenschap te leven.”
KNA: Hoe leg je de mensen in Vilnius uit wat het betekent om een synodale kerk te zijn?
Grusas: “Ik leg uit dat synodaliteit een heel oud principe is in de Kerk en dat we het nu opnieuw moeten leren. En daarom gaat het niet om het veranderen van de leer van de kerk, maar om het veranderen van de manier waarop we als kerk leven. En dat paus Franciscus ons deze lange weg heeft gestuurd om het echt te leren en toe te passen, niet alleen aan de oppervlakte. Dit zal dan ook de stijl van onze missie veranderen.”
KNA: Hier in Praag gaven leken vier van de zes dagen belangrijke input. Zou dat ook niet moeten kunnen op de synodevergadering in Rome?
Grusas: “Ik denk dat we die kant op gaan. We ontwikkelen momenteel op verschillende plaatsen nieuwe structuren die ons zullen helpen om een synodale kerk te zijn. De paus heeft het verantwoordelijke secretariaat in Rome al omgedoopt. Het is niet langer verantwoordelijk voor ‘de bisschoppensynode’, maar gewoon voor ‘de synode’. In de afgelopen decennia hebben we veel veranderingen gezien in de structuren en ook in het kerkelijk recht, het is niet alleen statisch, het verandert keer op keer. Wordt de assemblee van oktober een heel andere synode dan we tot nu toe hebben gekend? Waarschijnlijk niet. Gaan we het hebben over dergelijke veranderingen? Waarschijnlijk wel.
Het interview werd afgenomen door Ludwig Ring-Eifel.
Op 9 oktober 2021 opende paus Franciscus een wereldwijd synodaal proces van de katholieke kerk. In de meertrapsdialoog, die aanvankelijk voor twee jaar en nu voor drie jaar gepland was, zou de kerk vooral een andere stijl van handelen moeten hanteren. Het eerste wat je moet doen is beter naar elkaar en anderen luisteren. Volgens de wens van de paus zou de kerk dus beter moeten erkennen voor welke uitdagingen zij staat en hoe zij – volgens Gods wil – daarmee omgaat.
bron: domradio
Lees ook de reactie van kardinaal Hollerich van Luxemburg op de Synodebijeenkomst in Praag. Hij verwacht dat in oktober ook leken zullen meepraten.
beeld: Pyramidahotel, plaats van de synodebijeenkomst