beeld uit film: Dead Man walking, veroordeelde op weg naar executie |
assistentie in het uur van executie |
Ter dood veroordeelden vragen steeds vaker om geestelijke hulp in de laatste minuten voor hun executie. Dit is mogelijk gemaakt door een uitspraak van de Hoge Raad. Priesters, rabbijnen en imams staan voor nieuwe uitdagingen.
Eerwaarde Darryl Gray is een ervaren gevangenispredikant. Afgelopen zomer ontmoette hij Kevin Johnson in de dodencel in Bonne Terre, Missouri. Johnson schoot in 2005 politieagent William McEntee, een vader van drie kinderen, dood.
De dominee van St. Louis Baptist bleef in nauw contact met Johnson tot aan zijn executie eind november. Toen hij de dodelijke injectie in de kromming van zijn arm kreeg, ging Gray naast hem staan en raakte hem in gebed aan.
Een schrijnende ervaring voor Gray, zoals hij zegt – die zijn houding versterkte dat zelfs zware criminelen recht hebben op steun en waardigheid in hun laatste uur. Aan het einde van hun leven kunnen ze “een rust vinden die ze anders niet in hun leven zouden kunnen vinden, en dat was belangrijk”.
Recht op religieuze bijstand
Decennia lang beleefden gevangenen in de dodencel hun laatste momenten zonder spirituele steun, alleen omringd door wetshandhavingspersoneel. Het is al meer dan een jaar anders. Voordat de dodelijke injectie wordt gegeven, hebben veroordeelde moordenaars recht op religieuze bijstand, oordeelde het Amerikaanse Hooggerechtshof in maart 2022 met 8 tegen 1. Sindsdien stonden aalmoezeniers aan de zijde van de veroordeelden bij 15 van de 19 uitgevoerde executies.
De zaak van John Henry Ramirez in Texas was de katalysator voor de nieuwe doodskamerpraktijk. De baptistenpredikant Dana Moore, die Ramirez wilde vergezellen, moest in stilte in de executiekamer staan en de ter dood veroordeelde niet aanraken, volgens de wens van de Texaanse procureur-generaal Ken Paxton. Maar het Amerikaanse Hooggerechtshof volgde het argument van Ramirez: de meerderheid van de rechters zei dat de beoefening van religie beschermd was, en het verbod in Texas verhinderde hem om het in de laatste momenten van zijn leven te beoefenen. Volgens het Hooggerechtshof mogen geestelijken nu praten met, bidden met en aanraken van de veroordeelden voordat ze worden geëxecuteerd.
“Een belangrijke pastorale taak”
Een besluit in lijn met de Amerikaanse katholieke bisschoppenconferentie, die de weigering van Texas om geestelijken toe te laten in de dodenkamer veroordeelde. De bisschoppen legden uit dat dit de predikanten belette een belangrijke taak uit te voeren. Ramirez kreeg begin oktober 2022 de dodelijke gifinjectie in aanwezigheid van pastoor Moore. Hij had zijn hand op zijn borst gelegd en om genade gebeden voor Ramirez. “Amen” was het laatste wat de veroordeelde zei.
Verschillende geestelijken uit verschillende geloofsgemeenschappen hebben hun ervaringen gedeeld aan de zijde van executieslachtoffers op de drempel tussen leven en dood. Ze zijn het erover eens: de ondersteuning is belangrijk – ook al is het een enorme last voor hen.
Terdoodveroordeelden begeleiden als “grote test”
“Het is de taak van priesters om de stervenden te begeleiden”, legt de katholieke moraaltheoloog Mark O’Keefe uit, die bij vijfvoudig moordenaar Dustin Honken was toen hij de dodelijke injectie kreeg; een keerpunt in het leven van de fervente tegenstander van de doodstraf. Tot dan toe had hij als academicus alleen intellectueel het standpunt van de katholieke kerk hierover vertegenwoordigd, zegt O’Keefe. Tot de dood van Honken was het onderwerp altijd “enigszins abstract” voor hem.
Barbara Battista beleefde naar eigen zeggen ook een grote test toen ze in augustus 2020 naast ter dood veroordeelde Keith Nelson stond. Als katholieke christen, zegt de non, is ze er vast van overtuigd “dat alle mensen het verdienen om waardig behandeld te worden”. Nelson had een tienjarig meisje ontvoerd, verkracht en vervolgens vermoord.
“Ze kunnen je leven nemen, maar niet je waardigheid”
Veel terdoodveroordeelden tonen wroeging voor hun daden voordat ze worden geëxecuteerd, sommigen ontdekken pas laat in hun leven hun geloof. Ook Kevin Johnson heeft spijt van zijn moord. Hij werd maanden voor zijn dood in november 2022 gedoopt. Hij las de Bijbel, bij voorkeur de passage over de dief aan het kruis naast Jezus uit het Lucasevangelie. “Voorwaar, ik zeg je, vandaag zul je met mij in het paradijs zijn.” Vader Gray moedigde hem aan in zijn overtuiging: “Ze kunnen je leven nemen, maar niet je waardigheid”, vertelde hij hem. Nogmaals, Johnson betuigde spijt voor zijn daden terwijl Gray zijn schouder aanraakte.
doodstraf in de Verenigde Staten
De senaat van New Hampshire stemde op 30 mei 2019 voor afschaffing van de doodstraf. Dit betekent dat de helft van de Amerikaanse staten deze wrede en onmenselijke straf heeft afgeschaft of een moratorium heeft ingesteld.
In maart vaardigde de gouverneur van Californië, Gavin Newsom, een uitvoerend bevel uit waarin werd opgeroepen tot onmiddellijke uitstel van alle executies in Californië. In de Amerikaanse staat zitten meer dan 700 gevangenen in de dodencel.
bron: domradio.de
beeld: https://blogs.umb.edu/cinemastudies/files/2018/02/Dead-Man-Walking-1ca5c5w.jpg