| Een fragment uit de ND Nieuwsbrief van Hendro Munsterman Religiositeit in Europa is aan het veranderen. Allerlei sociologische studies laten dat sinds meerdere decennia zien. Daarbij gaat het niet alleen over een afname van kerkbetrokkenheid en een toename van pluriformiteit in het religieuze landschap. Het gaat ook over allerlei processen die vormen van religiositeit veranderen. Religiositeit individualiseert namelijk. Zij desinstitionaliseert en ‘vervloeibaart’ (om een term van de Poolse socioloog Zygmunt Bauman te gebruiken). Mensen geloven steeds meer op hun eigen persoonlijke manier zonder daarvoor een kerkelijke of andere religieuze autoriteit nodig te hebben. Ook zelfverklaarde niet-religieuzen geloven soms in God en bidden zelfs. En christenen geloven niet in God. Aanhangers van verschillende religies nemen tradities en gewoonten uit andere religies over. En soms geloven ze wat meer, andere keren wat minder. En soms ook weer anders dan enkele weken, maanden of jaren terug. Dat is allemaal niet nieuw. Sinds meerdere jaren geef ik hierover colleges en lezingen in Frankrijk, zo ook gisterenochtend nog in Lyon. uitdagingen Ook de nieuwe cijfers uit Duitsland – waar religie overigens nog erg institutioneel is – laten dat zien. Nog de helft van alle Duitsers (precies 50 procent) noemt zich christen. Van deze Duitsers is 44,6% rooms-katholiek, 43,7% protestant, 3,7% orthodox en 2,3% evangelicaal. 8,5% is moslim. Dat staat allemaal in nieuw onderzoek van de Bertelsman Stiftung. Ik heb er vanochtend een twitterdraadje aan gewijd. De vraag is echter hoe de kerken, hoe het christendom, hier mee om kan gaan. We leven in een nieuw religieus tijdperk. En we zitten met de handen in ons kerkelijke haar. Maar uitdagingen zijn kansen. Ik vind het daaromtrent in het Vaticaan echter zorgelijk stil. Het is een van de zwakke punten van het huidige pontificaat. Franciscus snapt niets van secularisatie. Hij is daarvoor teveel een oude Zuid-Amerikaan. aansluiting Als je dat tegen hooggeplaatsten in het Vaticaan zegt, kijken ze je met grote ogen aan. Want inderdaad: ook in Italië gaat alles achteruit, maar heeft men nauwelijks in de gaten dat er tegelijkertijd ook een spirituele transformatie aan de gang is in geseculariseerde culturen. We hebben behoefte aan out-of-the-box denken. Mensen die de tekenen van de tijd verstaan en die het lukt om de aansluiting met het evangelie van Christus te vinden. Voor de Rooms-Katholieke Kerk, waar herders en gelovigen te lang zijn gevoed door angst voor alles wat nieuw is, is daar echt nog een wereld te winnen. |
Cijfers uit Duitsland
