De Amerikaanse theoloog Phyllis Zagano schreef onlangs: “De Katholieke Kerk staat op achterstand als de Democratische Partij in de Verenigde Staten meer hoop en vreugde brengt aan mensen – vooral aan vrouwen – dan Paus Franciscus.”
Kamala Harris, verraste haar publiek met haar acceptatietoespraak op donderdag (22 augustus) op de Democratische conventie in Chicago. Ze sprak over “niet terugkijken” en beloofde “een nieuwe weg vooruit te vinden” omdat “de toekomst altijd de moeite waard is om voor te vechten.”
Intussen is met goedkeuring van Franciscus het instrumentum laboris (werkdocument) verschenen voor de tweede sessie van zijn synode over synodaliteit in oktober. Dit document besteedt veel aandacht voor de rol van vrouwen, ( nrs. 13 tm 18) maar zegt dat de kwestie van vrouwelijke diakens zal worden overgelaten aan de leden van “Studiegroep 5”. Wie dat zijn is geheim. Transparant?
Het is opmerkelijk dat Franciscus in mei jl. in een televisie-interview mei een volmondig “nee” uitsprak tegen het idee van vrouwelijke diakens. Zijn “nu niet, nooit niet”-verklaring, die gebaseerd lijkt op een lang betwiste interpretatie van de geschiedenis, haalde een van de meest consistente verzoeken van katholieken over de hele wereld uit de synodale discussie. Vrouwen terugbrengen naar het gewijde diaconaat zou hen binnen de gelederen van de hiërarchie plaatsen.
Maar het instrumentum laboris stelt: “In een synodale kerk is het de onvervreemdbare verantwoordelijkheid van de bisschop, het college van bisschoppen en de paus om beslissingen te nemen. Dat is immers geworteld is in de hiërarchische structuur van de kerk die door Christus is opgericht.” Ondanks alle gepraat over het betrekken van vrouwen bij besluitvorming, blijft de deur naar echte participatie dus gesloten.
Terwijl de betreffende paragraaf de noodzaak van “consultatie” benadrukt en verdedigt, en zelfs een wijziging in de Codex van Canoniek Recht suggereert, blijft het de hiërarchie die beslist. Omdat vrouwen niet voorbij de hiërarchische omheining mogen, kunnen vrouwen niet in het bestuur worden opgenomen. Daarin ligt de kern van het probleem. Zeggen dat vrouwen mogen deelnemen, terwijl het bestuur beperkt blijft tot de gewijde mannen, ontneemt vrouwen alle enthousiasme en zelfs interesse in synodale discussies. Als Franciscus niet in staat is om de diakenwijding van vrouwen opnieuw te goed te keuren, iets wat door meerdere van zijn voorgangers en raden in vroegere jaren wel werd gedaan, dan is al het gepraat over het betrekken van vrouwen bij besluitvorming zinloos.
Of heeft Franciscus nog iets anders in petto? Hij is tenslotte een man van verrassingen. Hij hintte in zijn televisie-interview op een niet-gewijde “diaconie” van vrouwen, maar als dat zou gebeuren is dat een ramp, omdat hij dan stelt dat vrouwen niet gewijd kunnen worden omdat ze Christus niet zouden kunnen afbeelden — dat ze niet geschapen zijn naar het beeld en de gelijkenis van God.
En dat brengt ons weer bij de Democratische Partijconventie en Kamala Harris, die de rechten en de waardigheid van alle mensen krachtig verdedigde. Als het gaat over inclusiviteit springt er één beeld uit.
Een beeld dat op ontroerende wijze de waarde van de mens illustreert, het wonder van het gezinsleven en de mogelijkheid van een vreugdevolle, hoopvolle toekomst voor iedereen, inclusief vrouwen, toen de licht gehandicapte zoon van vice-presidentskandidaat Tim Walz huilend en klappend opstond toen Walz de nominatie accepteerde en riep: “Dat is mijn vader!” Niemand in de familielogezei hem toen te gaan zitten en te zwijgen.
De volgende avond betrad Kamala Harris het podium. Wat ze zei was een echo van Franciscus encycliek “ Fratelli Tutti “, maar haar overheersende boodschap was: “vooruit.” Het is te hopen dat paus Franciscus deze boodschap zal overnemen.
Bewerking van een bijdrage van National Catholic Reporter en Religion News door de redactie
beeld: https://Fabtc.ngTim-Walz-family-People.jpg