Woordenboek Literair Swahili
Door medewerkers van de Radbouduniversiteit is een nieuwwoordenboek Swahili uitgegeven.
Swahili wordt door ongeveer 100 miljoen mensen gesproken en is een officiële taal binnen de Oost-Afrikaanse Gemeenschap en de Afrikaanse Unie. Aanvankelijk ging men ervan uit dat Swahili een Arabisch dialect was (ongeveer 40% van het vocabulaire is ontleend aan het Arabisch) maar die theorie is inmiddels achterhaald. Sommige onderzoekers zien het als een Bantoe-taal met leenwoorden uit het Arabisch; anderen zien het als een mengtaal die zich vanaf de 12e eeuw aan de oostkust van Afrika heeft ontwikkeld door contact met Arabische handelaren. De auteurs zijn bijna 30 jaar bezig geweest met het verzamelen van ruim 40.000 woorden uit het literaire Swahili maar stierven voordat zij hun levenswerk konden voltooien. Wijsen en Tullemans vonden dat hun werk niet verloren mocht gaan. Daarom hebben zij het woordenboek voltooid en volledig geredigeerd. Er bestaan diverse woordenboeken Swahili – Engels maar een woordenboek van het literaire Swahili bestond nog niet. Het Swahili werd aanvankelijk in Arabisch schrift geschreven en bracht rijke proza en poëzie voort. Maar het literaire Swahili bevat vele woorden die in het hedendaagse Swahili onbekend zijn. Vanwege de globalisering zijn jonge mensen in Oost-Afrika geïnteresseerd in de bronnen van hun culturele identiteit. De verwachting is dan ook dat ze steeds vaker de klassieke werken van Swahili schrijvers en dichters ter hand zullen nemen. Maar daarin zullen ze geafrikaniseerde woorden uit het Perzisch, Arabisch, Sanskrit of Duits tegenkomen die ze niet in de normale woordenboeken kunnen vinden. Daarom vervult de Dictionary of Literary Swahili een leemte. Het woordenboek is ook uniek omdat de auteurs niet teruggrijpen op vroegere woordenboeken. Ze ontlenen de betekenis van de woorden aan enerzijds de vergelijkende studie van Swahili proza en poëzie zelf, en anderzijds aan orale tradities van spreekwoorden en gezegden. Het Swahili wordt aan ongeveer 70 Europese universiteiten gedoceerd in afdelingen voor Afrikaanse Studies of Afrikaanse talen en culturen. Het woordenboek omvat 685 pagina’s en kost ca. 150 US Dollar(www.mellenpress.com).
Presentatie Woordenboek
Op 11 september 2010 wordt in het Afrika Museum te Berg en Dal het Swahili Woordenboek feestelijk gepresenteerd, van 14.00 tot 17.00 uur. Prof. Maarten Mous (Leiden) zal een inleiding houden over Swahili taal en cultuur en mw. Emma Crebolder draagt Swahili gedichten voor. Toegang is gratis maar aanmelding (bij F.Wijsen@rs.ru.nl) is verplicht.