De Duitse bisschoppen hebben tot nu toe nooit ‘gedetailleerde en systematische uitspraken gedaan over de houding van hun voorgangers ten opzichte van de Tweede Wereldoorlog’. Nu is er een verklaring. Voldoet die aan de verwachtingen?
De voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie, Georg Bätzing, wilde geen twijfel laten bestaan. ‘Het is eigenlijk een schuldbekentenis’, zeio hij over de verklaring van de bisschoppen die woensdag bij de 75e herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog werd gepresenteerd .
Tijdens de persconferentie, wijst bisschop Bätzing erop dat veel aspecten van het onderwerp “Kerk onder nationaal-socialisme” nu goed belicht zijn. Maar dat was nog niet zo als het gaat over de vraag hoe het standpunt van de katholieke bisschoppen ten aanzien van de oorlog was. “In dit opzicht is er – een leemte in de herinnering, maar waarschijnlijk ook een leemte ‘van schuld bekennen'”, zegt bisschop Bätzing. In heel Europa wordt 8 mei 1945 decennia lang herinnerd als de “Dag van geluk en vreugde”. Vanuit hun perspectief hebben Duitsers het moeilijk gehad met deze datum. Met toenemende afstand van de gebeurtenissen wordt echter ook in dit land begrepen dat 8 mei ook voor de Duitsers’ vooral’ een dag van bevrijding was. “Ook wij zijlater meern bevrijd: van de verschrikkingen van de oorlog, van de nazi-onderdrukking en massamoord.” Vooral vandaag is er reden voor dankbaarheid voor de diverse politieke en sociale initiatieven in de decennia na de oorlog tot de verzoening tussen de volkeren, voor vrede en gerechtigheid. Last but not least hebben christenen en kerken in Oost en West hier opmerkelijke initiatieven genomen. Maar de kerk hoeft “niet te worden gespaard voor het leren van de geschiedenis”. Dit geldt ook voor het gedrag van de bisschoppen tijdens de oorlog, waar hun opvolgers kritisch mee zouden moeten omgaan. ‘Ook al is dit voor ons niet gemakkelijk, het is niet nodig om dit te verbergen’, zei bisschop Bätzing. ‘Omdat we moeite hebben met de rol van rechter over onze voorgangers. Geen enkele generatie is vrij van tijdgebonden oordelen en vooroordelen. Niettemin moet het nageslacht de geschiedenis onder ogen zien om ervan te leren voor het heden en de toekomst. ”
Zeer duidelijke uitspraken
‘Doordat de bisschoppen geen eenduidig “nee” hebben uitgesproken tegen de oorlog, maar doordat de meesten van hen een houding van volhouden ondersteunden, hebben ze zich medeschuldig gemaakt aan de oorlog.’Zelfs tegen de buitensporige misdaden tegen degenen die werden gediscrimineerd en vervolgd vooral tegen de joden, was er nauwelijks een tegenstem te horen in de kerk in Duitsland.’
‘Maar we kunnen niet over het hoofd zien dat veel christenen hebben samengewerkt met het nationaal-socialistische regime, hebben gezwegen over de vervolging van de joden of deze zelfs hebben gepromoot.’
lees de volledige verklaring (Duits)
bron: Duitse Bisschoppenconferentie