Zaterdag kun je genieten van allerlei proeverijen, tijdens het GroenGelovig event. Een van de proeverijen wordt verzorgd door Abt Bernardus Peeters, die in zijn abdij in Brabant zo duurzaam mogelijk leeft, en het gebed en de stilte daarbij bewust opzoekt.
Broeder Bernardus Peeters is abt van Abdij Koningshoeven in het Brabantse Berkel-Enschot. ‘Wij behoren tot de orde van trappisten,’ vertelt hij aan de telefoon. ‘Die wordt gekenmerkt door aardse spiritualiteit. Groen en duurzaam leven hoort wezenlijk bij ons leven als monniken. Er is een sterke connectie tussen de aarde en onze manier van leven.’ Voor zijn abdij betekent dit dat ze zelfvoorzienend leven en dat de monniken hun 160 hectare grond op een bewuste ecologische manier beheren. Dus, zonder bestrijdingsmiddelen. Zo kan de natuur zijn gang gaan en ontstaat een grote biodiversiteit.
‘We kochten jaren geleden een elektrische auto, wat bijna onbetaalbaar was toen. Mensen vroegen: hoort dat wel bij monniken die in armoede leven? Maar ik denk dat we op die manier investeerden in de toekomst, in iets goeds.’
Droogte
De abdij staat dicht bij de Drunense duinen: een van de droogste streken van ons land. ‘Daarom vroegen wij ons af: hoe gaan wij zelf eigenlijk met water om?’ Dat viel nogal tegen: in de eigen bierbrouwerij hadden de trappisten tien liter water nodig voor een liter bier. ‘Daarom hebben we nu een eigen biologische waterzuivering. Een deel van het gereinigde water gebruiken we voor de schoonmaak, maar het grootste gedeelte gaat terug naar de natuur om de grondwaterstand op peil te houden.’ Dat is goed voor de flora en fauna in de omgeving. En voor de verspilling: er is nu nog maar vier liter water nodig voor een liter bier.
‘Tijdens de proeverij wil ik graag stilstaan bij de verbondenheid met God. Hoe kunnen we daardoor dicht bij de schepping blijven en goed voor haar zorgen?’
Inspiratie
Broeder Bernardus raakt en blijft geïnspireerd door zowel de hemel als de aarde. ‘In onze abdij komen we zeven keer per dag bij elkaar voor liederen, lezingen en gebed. De relatie met God is nodig om verbondenheid met de natuur te beleven.’ De momenten van samen vieren en stil zijn, zijn belangrijk voor de abt. ‘Vaak mishandelen we de schepping; we gebruiken en misbruiken haar voor onze eigen doeleinden en ons eigen gemak. Tijdens de vieringen neem ik afstand van waar ik mee bezig ben, en van de schepping. Zo ga ik er anders naar kijken. Ik sta erbij stil en dat maakt mij ervan bewust dat ik een rol heb in het verzorgen van die schepping.’
Van daaruit gaat de abt graag weer aan het werk. Want hij haalt ook net zoveel inspiratie uit het werken met zijn eigen handen, bijvoorbeeld in de kaasmakerij. ‘Er is niets heerlijkers dan met mijn handen in de wrongel te zitten. De samenwerking tussen natuur en mens kan hele mooie dingen creëren.’
Tijdens de proeverij op 29 mei wil de abt graag stilstaan bij de verbondenheid met God: ‘Hoe kunnen we daardoor dicht bij de schepping blijven en goed voor haar zorgen? Ik hoop dat we elkaar daarin kunnen inspireren.’
‘Er is spanning tussen twee uitersten: schoonheid en lijden. Iets goeds en moois creëren, kost lijden en inspanning.’
Lange adem
Groen leven is mooi, maar ook moeilijk, zegt de abt. ‘Het is echt een kwestie van lange adem en doorzetten. Want veel dingen zitten tegen.’ Zo was de biologische waterzuivering niet in een keer geregeld. ‘Regelgeving, onbegrip bij instanties, werknemers die we mee moesten krijgen in een andere manier van denken.’ Toch hoort dat bij het leven, vindt broeder Bernardus. ‘Er is spanning tussen twee uitersten: schoonheid en lijden. Iets goeds en moois creëren, kost lijden en inspanning. Dat zit in onze trappisten traditie: het mag iets kosten, je moet er iets voor doen. Maar dat gaat in tegen het moderne levensgevoel, waarbij we geneigd zijn de makkelijkste en snelste weg te kiezen: we gaan naar de winkel en kopen iets moois.’
Kerken
Kerken en religieuze instituten hebben, wat de abt betreft, een voortrekkersrol, zodat ze mensen motiveren om duurzaam te leven. Dat vraagt om investeren en je nek uitsteken. Zo kocht de abdij jaren geleden een elektrische auto, wat bijna onbetaalbaar was toen. ‘Mensen vroegen: hoort dat wel bij monniken die in armoede leven? Maar ik denk dat we op die manier investeerden in de toekomst, in iets goeds.’
Broeder Bernardus vindt dat veel kerken gericht zijn op de vraag: hoe overleven we als kerk, zijn er genoeg mensen om onze kerk open houden? Maar hij denkt dat juist het inzetten op duurzaamheid de kerk nieuw leven inblaast. ‘Wees niet bang om zichtbaar te zijn als pionier. Er zijn zoveel dingen die je kunt doen, ook kleine dingen. Breng bewustwording op gang bij mensen. Bijvoorbeeld: hoeveel water gebruik je voor een liter koffie, en hoe duurzaam is de kleding die je koopt? Maak het bespreekbaar, zodat groen leven een tweede natuur wordt van je gemeenschap.’
De waterzuivering van de adbij fungeerde al als duurzaam voorbeeld voor enkele andere grote projecten. ‘Gemeente Eindhoven is bij ons wezen kijken hoe onze zuivering werkt. Zij nemen dat nu over voor hun innovatieve wijk de Strijp. En ook de NASA is geïnteresseerd in onze technologie, die ze willen toepassen in ruimtevaarttoestellen.’
beeld: https://kloostermagazine.nl/