Paus met Raad van Kardinalen die hem adviseert |
Paus Franciscus heeft op 19 maart de langverwachte hervorming van de Curie bekendgemaakt. De apostolische constitutie “Praedicate Evangelium” (Verkondigt het evangelie) vervangt het oude curiereglement van Johannes Paulus II, “Pastorbonus”. Volgens de nieuwe apostolische grondwet kunnen nu ook leken (mannen en vrouwen) de Vaticaanse afdelingen (dicasterie) leiden.
De inleiding van het document maakt duidelijk dat de centrale taak van de Kerk en dus van de Romeinse Curie de verkondiging is. De hele Kerk is geroepen tot een “missionaire bekering”. “De hervorming van de Romeinse Curie moet ook worden gezien in verband met het missionaire karakter van de kerk.”
De preambule benadrukt ook het principe van synodaliteit, dat de paus bijzonder nauw aan het hart ligt: in de “Kerk van het luisteren” kan iedereen van iedereen leren. “De vernieuwing van de Kerk, en binnen haar van de Romeinse Curie, moet deze fundamentele wederkerigheid weerspiegelen.”
Het 54 pagina’s tellende document regelt de structuur van de gehele Curie.
Nieuw is het “Dicasterie voor Evangelisatie”, dat is verantwoordelijk voor de verkondiging en verspreiding van de christelijke boodschap. In dit dicasterie gaan op de oude missionaire congregatie, “Propaganda fide”, en de door Benedictus XVI uit 2010. opgerichte Raad voor Nieuwe Evangelisatie. De paus zelf zal dit nieuwe dicasterie leiden, bijgestaan door twee pro-prefecten.
De Congregatie voor Onderwijs en de Pauselijke Raad voor Cultuur worden samengevoegd tot het “Dicasterie voor Cultuur en Onderwijs”.
Franciscus heeft het ambt van pauselijke aalmoezenier opgewaardeerd tot een “dicasterium voor de dienst aan liefdadigheid”. Het is bedoeld om in naam van de paus wereldwijd gerichte hulp te bieden en te coördineren in geval van bijzondere nood of ander leed. Het ziet er naar uit dat kardinaal Konrad Krajewski (58), zijn leidinggevende taak behoudt.
Het is veelbetekenend dat de Apostolische Constitutie de vorige Congregatie voor de Geloofsleer, die het zwaartepunt was van de historische ministeries van de Curie, in haar opsomming plaatst tussen de dicasteria van evangelisatie en de bediening van naastenliefde. Een andere innovatie betreft de Commissie voor de Bescherming van Minderjarigen, die deel zal gaan uitmaken van het Dicasterie voor de Geloofsleer,
Personele gevolgen nog open
Het is nog te vroeg om te zeggen wie de nieuwe dicasteries zullen gaan leiden. Sommigen van de huidige leidinggevenden naderen hun pensioen.
De langverwachte hervorming regelt ook de leeftijdsgrens voor curiebureaus. In de toekomst moet een leidinggevende uiterlijk met het bereiken van de 80jarige leeftijd de paus het ontslag aanbieden. Benoemingen blijven in eerste instantie voor vijf jaar, maar kunnen verlengd worden.
Op de publicatie van deze Grondwet werd al jaren gewacht. Kort na zijn aantreden in 2013 stelde Franciscus een raad van kardinalen aan, die de afgelopen jaren volop hebben meegedacht over de nieuwe structuur, waarvan de paus de meeste onderdelen al had doorgevoerd.
Hervorming voor effectievere evangelisatie
Volgens de nieuwe grondwet moet de hervorming vooral een middel zijn “om een krachtig christelijk getuigenis te geven; om een effectievere evangelisatie te bevorderen; om een meer vruchtbare oecumenische geest te ondersteunen; om een meer constructieve dialoog met iedereen te bevorderen”.
Bovendien moeten de door de kardinalen in 2013 bij de pauskeuze gewenste veranderingen “de identiteit van de Romeinse Curie zelf verder verfijnen”. De curie moet daarom “de opvolger van Petrus bijstaan in de uitoefening van zijn hoogste pastorale dienst voor het welzijn en de dienst van de universele Kerk en de particuliere Kerken”.
“De Curie staat niet tussen de paus en de bisschoppen”
Franciscus, die als paus de hoogste wetgever van de kerk is, benadrukt de collegialiteit van de bisschoppen met de paus en met elkaar. “De Romeinse Curie staat niet tussen de paus en de bisschoppen, maar stelt zich ten dienste van beiden.” Hij erkent ook de rol van de bisschoppenconferenties en stelt zich ten doel “hun potentieel te vergroten”. Hij benadrukt ook dat een hervorming van de curie “moet voorzien in de participatie van leken en vrouwen in leidinggevende en verantwoordelijke functies”.
Wat opvalt is de spirituele betekenis die Franciscus ten grondslag legt aan zijn Curie-hervorming. Hij roept uitdrukkelijk op tot een “interne hervorming” waarin de “spiritualiteit van het concilie” en het voorbeeld van Jezus van de barmhartige Samaritaan – dat ook een sleutelrol speelde in de laatste encycliek “Fratelli tutti” – de leidende principes zouden moeten zijn.
Declericalisering
Met de langverwachte hervorming van de curie in het Vaticaan zullen leken, zowel mannen als vrouwen, in de toekomst tot leidinggeven geroepen kunnen worden. Elke curiale instelling voert haar taak uit krachtens het door de paus verleende gezag; daarom kan elke gelovige “een afdeling of orgaan voorzitten” als de persoon “speciale competenties, leidinggevende autoriteit en functies heeft”, zei het. Het is de bedoeling dat de hervorming op Pinksterzondag (5 juni) in werking treedt.
Volgens de nieuwe grondwet van de curie moeten de leden van het pauselijke centrale bestuur worden gekozen uit bisschoppen, priesters, diakens, leden van religieuze ordes en religieuze gemeenschappen, en leken. Doorslaggevend is dat ze worden gekenmerkt door vakbekwaamheid, geestelijk leven, pastorale ervaring, nuchterheid en liefde voor de armen, gemeenschapszin en het “vermogen om de tekenen van de tijd te herkennen”.
De volledige lijst van de dicasteries ziet er als volgt uit:
- Dicasterie voor evangelisatie
- Dicasterie voor de geloofsleer
- Dicasterie voor de dienst van naastenliefde
- Dicasterie voor de oosterse kerken
- Dicasterie voor de goddelijke eredienst en de discipline van de sacramenten
- Dicasterie voor de heiligverklaringen
- Dicasterie voor bisschoppen
- Dicasterie voor de geestelijkheid
- Dicasterie voor instituten van godgewijd leven en gemeenschappen van apostolisch leven
- Dicasterie voor leken, gezin en leven
- Dicasterie ter bevordering van de eenheid van christenen
- Dicasterie voor interreligieuze dialoog
- Dicasterie voor cultuur en onderwijs
- Dicasterie voor het bevorderen van integrale menselijke ontwikkeling
- Dicasterie voor wetteksten
- Dicasterie voor communicatie
bron Vatican News
beeld:https://fidesdiariodigital.com/