door Arjan Broers
Niet lang voor zijn dood sprak pastor en publicist Arjan Broers nog met Adri
Verweij, oud-omroeppastor, seniorenpastor en collega-columnist voor het
Magazine van ouderenorganisatie KBO-PCOB. Verweij bereidde zijn uitvaart
blijmoedig mee voor. ‘Ik ga retour afzender.’
Hij sprak helder en welgemoed, zoals ik hem meestal had gesproken. Maar toen we
samen met zijn rollator naar het keukentje gingen om er een kop koffie te zetten, zag ik
hoe broos zijn gestel was. En alles ging op de tast, want zijn gezichtsvermogen was door
een tumor vrijwel verdwenen.
Adri Verweij had de fysiek van een Russische operazanger: een forse gestalte, een
hoekige kop met een baard, een grote aanwezigheid op het podium. Ik leerde hem
kennen toen ik in opdracht van de ouderenbod KBO een boek maakte over ouderen en
levensvragen. Het verhaal van je leven heette het. Ik was pas halverwege de dertig toen
ik het schreef, maar ik maakte gebruik van alles wat hij had opgebouwd met zijn
baanbrekende seniorenpastoraat in Utrecht.
Ooit begon hij met jongeren, werkte toen bij het omroeppastoraat en ontdekte daarna
deze roeping. Hij werd ouder en zag dat hij bepaald niet de enige was. Als
‘seniorenpastor’ vond hij allerlei vormen en woorden om ouderen te begeleiden. ‘De
toekomst ligt achter je’, leerde hij en gaf daar het beeld bij van een roeier, die af en toe
omkijkt waar hij heen gaat, maar zich ook oriënteert op waar hij geweest was.
Adri Verweij was een liefhebber van taal en wist heel vindingrijk diepe ervaringen in
gewone taal te verwoorden en met geloofswaarheden te verbinden. Hij was priester tot
in zijn vezels: iemand die leeft om mensen te helpen zich te verbinden met hun ziel, met
elkaar en met God. Hij streefde daarbij naar wat hij ‘onderling pastoraat’ noemde:
mensen die elkaar ‘het sacrament van de nabijheid’ toedienen.
Adri was een gul mens: hij bemoedigde me en vond het prachtig dat ik zijn teksten
gebruikte, ze me eigen maakte en er eigen vondsten aan toevoegde. Ook later zag ik die
gulheid telkens terug. Ik denk omdat hij zich in wezen vrijwel altijd rijk voelde. Hij had
óver. Zelfs na een beroerte die hem een aantal jaar geleden letterlijk lamlegde en zijn
spraak aantastte, zag hij al heel snel hoeveel hij ook ontving. Hij nam zich toen voor met
Kerstmis weer te kunnen preken en sprak toen, ontroerend, dat hij nu pas had ingezien
dat God niet alleen als kind ter wereld is gekomen, maar volstrekt hulpeloos. Adri had
zich in zijn afhankelijkheid gedragen gevoeld.
Er was ook iets zelfbewusts in hem: hij hield van de kerk, de traditie, zijn geboorteplek
en familie, zijn plek als priester en van een zekere afstand tot anderen. Met zijn forse
gestalte en stem, met zijn liefde voor een goede whisky en (vrij lang nog) voor
sigaretten, was hij ook een heer in zijn eigen universum.
Mijn dierbaarste herinnering speelt zich af tijdens een tweedaagse met ouderen, waar ik
als jonkie een rol in speelde. Er zat een oude man in de groep die bij elke scheet over zijn
hobby begon: de genealogie of stamboomkunde. Iedereen werd er moe van, maar de
man hield niet op. Bij de zegening in de afsluitende viering legde Adri mensen de handen
op en had hij voor iedere deelnemer een persoonlijk woord. ‘Jij die zo graag wilt weten
waar je vandaan komt’, zei hij tegen de man, ‘wees welkom bij God, nu en in de
toekomst’.
Ik hoorde niet alleen mijn eigen schellen van de ogen vallen. Waar wij ons hadden
geërgerd aan de man met zijn stokpaard, had Adri het verlangen van zijn ziel gezien.
Voor mij is dit een vormend moment geweest in mijn groei als pastor. Ik heb het hem
verteld, toen we onze koffie dronken, hij op de tast. Daarna vertelde hij over zijn
uitvaart, over het verhaal waarin de mens wordt geschapen en in de ander God ontmoet.
‘Eindelijk’, zegt Adam als hij Eva ziet. ‘Ottenoje’, volgens Adri. Vrij vertaald: Godlof!
Adri Verweij leefde heel graag en had best nog wat langer willen blijven, maar hij was in
vrede met zijn dood. Hij ging ‘retour afzender’, zei hij.
Wel thuis, Adri!
lees ook het in memoriam van KBO-PCOB
beeld: youtube.nl