“Armoede, eenzaamheid en waardigheid”
In kerken worden diensten gevierd. De Protestantse Kerk heeft met andere aanbiedingen al veel ervaring opgedaan. Dertig jaar lang biedt de St. Leonhard Vesperkerk in Stuttgart mensen een heel andere dienst.
De Vesperkirche Stuttgart biedt gasten een breed scala aan mogelijkheden. Veel mensen blijken bereid hun tijd, talenten en vaardigheden vrijwillig ter beschikking te stellen van de Vesperkirche Stuttgart. Door dit te doen, stellen ze andere mensen, die het anders niet zouden kunnen betalen, in staat om deel te nemen aan het sociale leven.
(Veel van het hier beschrevene vinden we in Nederland in tal van ontmoetingscentra, wijkcentra, inloophuizen, soms met kerkelijke betrokkenheid. red.)
Ga naar de website (D) van de Vesperkirche
DOMRADIO.DE: Wat is een vesperkerk?
Gabriele Ehrmann (diaconaatpastor en hoofd van de Vesperkirche St. Leonhard in Stuttgart): Een vesperkerk biedt vespers aan in de kerk. Vespers is Zwabisch en betekent dat we in de kerk eten.*) Dit format werd 29 jaar geleden gestart in Stuttgart in de Leonhardskirche. Dit jaar doen we het voor de 30e keer.
(Zou een Nederlandse vertaling kunnen zijn: Tafeltje dek je-kerk? red.)
DOMRADIO.DE: Welke ervaringen heb je er de afgelopen decennia mee gehad? Wie komt er en waarom?
Ehrmann: Er komen heel verschillende mensen. Wij hebben daar onderzoeken naar gedaan. Hieruit is gebleken dat wij vooral ouderen tussen de 50 en 70 jaar onder onze gasten hebben. Dit zijn mensen die werkloos zijn, waarvan een deel gepensioneerd is en slechts een klein pensioen heeft waar ze nauwelijks rond kunnen komen.
Ook mensen die een chronische ziekte hebben en door deze ziekte te weinig hebben om van te leven, komen bij ons terecht. Een derde groep zijn mensen die verslaafd zijn aan alcohol of drugs. Kortom, er komen mensen aan de rand van de samenleving.
DOMRADIO.DE: Hoe en waarom bent u destijds begonnen met het aanbieden van dit aanbod?
Ehrmann: Het begon met diaconaal predikant Martin Fritz, mijn voorganger. Hij sprak de zin uit: ‘Wij willen een tijdelijk thuis voor mensen die aan de rand van de samenleving staan” Dit is het beste wat de kerk heeft. Het is als een huiskamer. “.’ Deze mensen moeten in het midden komen, zich gewaardeerd voelen en een plek bij ons hebben waar ze gemeenschap kunnen ervaren en beseffen dat ze menselijk zijn.
DOMRADIO.DE: Hoe bent u deze mensen tegengekomen? Sommigen hebben bedenkingen bij de kerk.
Ehrmann: Dat was toen geen probleem. Er is een boek van dominee Fritz waarin gasten worden geciteerd die overweldigd waren dat er een gebedsruimte voor hen beschikbaar werd gesteld. Dit is het beste wat de kerk heeft. Het is net een woonkamer. Wij ruimen het voor deze mensen op, maken het schoon, zetten tafels en stoelen klaar en laten de deuren openstaan. Dat werd en wordt gewaardeerd.
DOMRADIO.DE: Moet u reclame maken voor uw aanbieding?
Ehrmann: De Vesperkirche heeft zich in Stuttgart en vele andere plaatsen gevestigd. Stuttgart is de moeder van de vesperkerken. Alleen al in de regionale kerk van Württemberg zijn er ongeveer 40 vesperkerken. Het is een format dat gemaakt is voor de toekomst. Het is niets verouderd.
We hoeven geen reclame te maken, het verspreidt zich via mond-tot-mondreclame. Natuurlijk hangen we ook posters op en geven we voorlichtingsmateriaal door aan de adviescentra, maar ik denk dat veel mensen er wel van op de hoogte zijn. Vooral degenen die het nodig hebben of nodig hebben.
DOMRADIO.DE: Met de Vesperkerk maak je iets van het Koninkrijk van God waar. Op welke manier?
Ehrmann: Achter alles wat we doen schuilt deze geweldige visie van een groots gezamenlijk banket waarvoor iedereen is uitgenodigd. Ik geloof dat een stukje van dit visioen van Gods koninkrijk, het koninkrijk van de liefde, keer op keer oplicht in de Vesperskerk als we daar samen zitten.
Het maakt niet uit welke sociale status iemand heeft, waar hij vandaan komt, hoeveel geld hij heeft, tot welke cultuur hij behoort. We zijn zo verschillend, zo verschillend en toch zitten we samen aan dezelfde tafel en eten we de heerlijke lunch die we elke dag aan onze gasten serveren.
DOMRADIO.DE: Wat is uw visie voor de toekomst van de kerk in de komende dertig jaar?
Ehrmann: Voor mij is het middelpunt van de Vesperkirche dat we deze gemeenschap met elkaar beleven, zodat ieder mens zijn waardigheid heeft, die hij als geschenk heeft gekregen, die niemand hem kan of mag afnemen, en dat deze waardigheid speelt een grote rol in deze ruimte. In de toekomst wellicht nog meer dan in het heden.
Ik geloof dat eenzaamheid een belangrijk thema zal blijven. Armoede, eenzaamheid en de waardigheid van ieder mens. Iedereen heeft een plek aan onze tafel en zo willen wij ook in de toekomst leven.
Het interview werd afgenomen door Dagmar Peters.
Dakloosheid in Duitsland en Nederland
Momenteel wonen 372.000 daklozen in Duitsland in gemeentelijke en onafhankelijke welzijnsinstellingen. Het Federaal Bureau voor de Statistiek maakte dit aantal begin augustus bekend. Dit betekent dat het aantal daklozen ruim verdubbeld is ten opzichte van het jaar ervoor (2022: 178.000). Deze stijging is deels te danken aan verbeterde data en de toestroom van Oekraïense vluchtelingen, zegt Diakonie Duitsland. 35 procent van alle opgevangen daklozen komt uit Oekraïne.
In Nederland waren er begin 2022 naar schatting 26,6 duizend dakloze mensen tussen de 18 en 65 jaar. Dit is minder dan in de jaren ervoor. De samenstelling van de groep dakloze mensen verandert de laatste jaren bijna niet. Dit blijkt uit nieuwste cijfers van het CBS.
*) Wikipedia D: in het Alemannische taalgebied ook een tussendoortje of een avondmaaltijd