uitnodiging
Eminentie,
Aanleiding voor deze brief is uw beleid, onlangs toegespitst op de Eucharistie. U hebt een pastoraal werker en priester zeer ernstig berispt omdat zij volgens u de liturgische voorschriften omtrent de Eucharistieviering hebben geschonden en daardoor ergernis hebben gegeven.
U en wij streven naar een vitale en inspirerende Kerk. Kunnen we elkaar daarin ondanks verschillen vinden?
In zijn afscheidsrede bij het Laatste Avondmaal, zoals opgetekend bij de evangelist Johannes, heeft Jezus als testament een liefdemaal gehouden met zijn leerlingen; over hun hoofden heen heeft hij alle christenen opgeroepen om het breken van het brood en het delen van de beker te vieren als zijn testament van liefde doen. Op zijn uitnodiging mogen wij die Maaltijd vieren. Hij is de gastheer.
Maar de mogelijkheden voor de geloofsgemeenschappen om eucharistie te vieren worden ernstig beperkt door eisen aan het ambt die wel een respectabele traditie hebben, maar die naar ons gevoel niet rechtstreeks van de gastheer zelf afkomstig zijn.
Hoe kunnen wij de hartstocht van Jezus, zijn Geest-kracht gestalte geven? Hij maakte Gods barmhartige liefde tastbaar, vooral voor mensen die door religieuze leiders werden geminacht. Dat leidde tot zijn dood. Alleen dan zullen wij Jezus’ evangelie van het Koninkrijk waar maken: als wij de Heilige Geest ruimte geven. “Blust dan ook de Geest niet uit”. Dit woord van Paulus werd een oproep van en aan de concilievaders van Vaticanum II. Wij kunnen vanuit een rijke traditie puttend, ons vernieuwen en ons richten op een goede toekomst. Het is voor ons een uitdaging om de tekenen van de tijd te verstaan, en de dialoog aan te gaan met de mensen van vandaag onder het licht van het evangelie (Pastorale Constitutie over de Kerk in de wereld van deze tijd, Inleiding). Dat vraagt respect en ruimte voor elkaar met alle onderlinge verschillen.
In heel zijn openbare optreden heeft Jezus mensen gesteld boven wetten, en hij weigerde om mensen te veroordelen. In zijn geest gaat liefdevolle communicatie en respect voor andere geloofsuitingen boven het strikt uitvoeren van regels en het gebruik van machtsmiddelen. Maar veel pastoraal werkenden, priesters en leken in ons bisdom durven niet meer openlijk voor hun mening uit te komen, bang voor ernstige maatregelen, ontslag niet uitgesloten.
De Kerk van Jezus Christus is wezenlijk katholiek, en dat betekent dat zij ruimte biedt aan een breed scala van gelovigen. Gelovigen zijn niet te passen in een uniforme mal. Er is binnen Moeder de Kerk ruimte voor velen. Communicatie en dialoog zijn dan ook onontbeerlijk, maar door uw opstelling voelen veel betrokken gelovigen zich niet gewaardeerd of begrepen.
Dat veel mensen de kerk verlaten doet ons pijn. Daarbij zijn mensen die de kerk vele jaren toegewijd hebben gediend, maar nu teleurgesteld afhaken omdat zij het evangelie niet meer herkennen in de werkwijze van het aartsbisdom.
Hoe komen wij en u uit de impasse? De heilige Augustinus heeft adviezen gegeven die ons verder kunnen helpen. Een ervan is: “In bijkomstige zaken vrijheid, in wezenlijke zaken eenheid, maar in alles de liefde!” en: “Wie bij jullie de leiding heeft, moet niet denken dat hij een volmacht tot domineren heeft, maar een liefde waarmee hij dienstbaar kan zijn. Door uw achting zal hij uw meerdere zijn; door zijn verantwoordelijkheid tegenover God zal hij zich de minste van allen weten.”
Vaticanum II heeft stellig de kerkelijke ambten als dienend gekwalificeerd. Wij bemerken een teneur in de hedendaagse realiteit van de kerk om liturgie, waaronder de eucharistie ondergeschikt te maken aan het priesterambt: alles wordt in het werk gesteld om het kerkelijk leven aan het priesterambt ondergeschikt te maken. Ons lijkt dit een doodlopende weg. Hedendaagse mogelijkheden tot ontwikkeling en vorming stellen betrokken en wijze mensen in staat om inhoudelijk deel te nemen aan het leven van de geloofsgemeenschap. Dit houdt in dat zij meer mogelijkheden hebben om ook liturgisch actief te zijn.
Deze brief kan leiden tot eindeloze discussies. Dat is niet de weg die wij willen gaan. Wij stellen voor om te beginnen bij de Bron. Hoe kan dat beter dan door met een kleine groep samen met u enkele dagen in retraite te gaan. De samenstelling van die groep mag zo divers mogelijk zijn, als de deelnemers maar bereid zijn om in eerbied voor het evangelie en respect voor elkaar naar die Bron op weg te gaan.
In afwachting van uw reactie,
Vrede en alle goeds,
Correspondentieadres:
Mevrouw M. Arts,
Friesestraat 95,
3812 EB Amersfoort
Volgen de namen van de 129 ondertekenaars