‘De waarheid zal jullie vrijmaken’; (Joh. 8. 32). Dat is de wapenspreuk van de hulpbisschop van Den Bosch, mgr. Rob Mutsaerts. Met zo’n uitgangspunt zit je op rozen. Want voor christenen is er tenslotte maar één waarheid. Daarmee zou dus alles gezegd zijn.
Toch niet, want de monseigneur wil zich met die wapenspreuk afzetten tegen het subjectivisme in de religie. De kerk is tenslotte geen supermarkt waar je je eigen keuzes kunt maken. Akkoord.
Maar de kerk is tegelijk wèl een gemeenschap van mensen: leken, priesters, ouderen, kinderen, een paus, mannen, nonnen, tieners, kloosterlingen, zieken en gezonden. En velen hebben zo hun eigen geloofsbeleving.
Sommigen zijn ook belangrijker; in de hierarchie. De paus, zelfs een hulpbisschop, staat hoger op de kerkelijke ladder dan een ongeschoeide karmeliet. Maar als gelovigen zijn ze elkaars gelijken. Priesters zijn immers geen betere christenen dan leken.
Of is er toch verschil?
De aartsbisschop van Utrecht, mgr Eijk vindt bv. dat je aow-ers niet meer moet betrekken (of bedoelt ‘ie lastig vallen?) in en met discussies over actuele kerkelijke vraagstukken. Oude(re) mensen weten veel over vroeger, (te) weinig over het heden. Oud is out.
Maar mgr. Eijk moet zich toch kunnen indenken dat er 65-plussers zijn die nog wèl intellectueel en spiritueel bij de tijd zijn. Waarom zouden er anders nog zoveel Curie-kardinalen van die leeftijd en ouder op hun post zitten? Want de spirituele vernieuwing en verdieping komt waarachtig niet enkel en alleen uit het Vaticaan.
En de ambitieuze hulpbisschop onder de Sint Jan? Die vindt dat kloosters vrijgezellenhuizen zijn waar de religieuze verdieping op een laag pitje staat, waar een negatieve verburgerlijking heerst.
Ik vind ”vrijgezellenhuizen’ overigens een intrigerende benaming. Kun je – met het celibaat als basisleefregel voor religieuzen – iets anders verwachten dan dat er in kloosters vrijgezellen wonen?
Mgr. Mutsaerts heeft kennelijk een hekel aan het subjectivisme binnen de kerk, maar hij handelt in strijd met zijn eigen opvatting als hij álle kloosters en álle kloosterlingen klakkeloos over een kam scheert. De reacties uit de kloosterwereld liegen er dan ook niet om.
Mutsaerts is net als zijn Utrechtse confrater vooral bezig met management, sluiten van kerken, financieel orde op zaken stellen, personeelsbeleid. Pijnlijke noodzaak, gezien de leegloop van de kerken en het dramatische priestertekort.
Maar de monseigneur is naast al die bezigheden toch ook nog herder? In die hoedanigheid zou hij een stimulator en steun voor indommelende kloostergemeenschappen moeten zijn, inplaats van cynisch uit de hoek te komen met voorbeelden als: ‘Wie de gelofte van armoede heeft afgelegd heeft geen auto of tv nodig’.
De Bossche hulpbisschop heeft die armoegelofte niet afgelegd. Dat is zijn goed recht. Maar de ‘arme schapen’ die dat wèl hebben gedaan voelen zich nu te kijk gezet.
Nee, nee, de bisschop is verkeerd begrepen. Hij bedoelde niet álle kloosters, maar sommige, zo reageerde het bisdom op zijn gepubliceerde uitspraken.
Wat ‘n onzin. Zijn woorden zijn te helder om verkeerd begrepen te worden.
Als de hulpbisshop zo ontevreden is over de situatie in sommige kloosters/vrijgezellenhuizen moet hij man en paard noemen. Recht voor z’n raap. Of hij moet binnenskamers de zaak opkrikken. Maar niet iets zeggen en dan terugkrabbelen. Dat is draaikonterij, en dat alles op basis van een tekst van Johannes?
Maar ja, je bent jong en je wilt nog wat. Paars is voor ambitieuze geestelijken nu eenmaal een inspirerende kleur. Je bent tenslotte geen hulpbisschop geworden om het je hele leven te blijven. Dan had je net zo goed in het klooster kunnen gaan…
franswijnands@telenet.be