Bekijk bv. een bericht over de tocht in Hoogland (Amersfoort)
Ook dit jaar kleurt carnaval op de zondag, maandag en dinsdag voor Aswoensdag het straatbeeld op veel plaatsen. De benaming zelf verwijst naar het opheffen/wegnemen van het vlees (carne levare) en werd vermoedelijk al in de 10de eeuw gebruikt.
De oudste bekende vermelding van de term carnaval in het Nederlands dateert uit het jaar 1673.
Toch moet de werkelijke oorsprong nog verder terug in de tijd gezocht worden. Germaanse volkeren droegen maskers en dierenvellen om de boze geesten weg te jagen. De oude culturen rond de Middellandse Zee, zoals Egypte en Griekenland, vierden al in de voorchristelijke tijd een soort lentefeest. Het feest vond er plaats op het ogenblik dat de wintervoorraden waren opgebruikt en de nieuwe voorraden moesten aangelegd worden.
Historici leggen vooral een verband met de feesten van de saturnaliën van de Romeinen.
Tijdens opeenvolgende feesten in de periode van 21 december tot 21 maart kregen slaven veel meer vrijheid en mochten ze zelfs hun meesters voor schut zetten. Deze feesten werden net zoals carnaval gekenmerkt door drink- en eetgelagen, vermommingen, optochten en er was zelfs een figuur vergelijkbaar met Prins Carnaval.
Ommekeer in 1091
De katholieke Kerk verzette zich aanvankelijk tegen de van oorsprong heidense feesten. Met het Concilie van Benevento in 1091 kwam er een ommekeer en werd ernaar gestreefd om heidense feesten te kerstenen en een plaats te geven in de liturgische kalender. Volgens historici werd vanaf toen volop carnaval gevierd, aanvankelijk vooral als eetfestijn en in het bijzonder in Italiaanse steden als Venetië, Rome en Milaan.
Van de twaalfde tot de zestiende eeuw kreeg het narrenfeest ook elders in Europa steeds meer voet aan grond, tot het door de opkomst van Luther en de Reformatie opnieuw zwaar onder vuur kwam te liggen.
Vooral Johannes Calvijn was een felle tegenstander van het feest.
Hij erkende enkel Kerstmis, Pasen en Pinksteren als echte christelijke feesten. In het spoor daarvan sprak ook het Concilie van Trente (1545-1563) zich uit tegen de Vastenavondvieringen. Daardoor zou het feest voor lange tijd uit het straatbeeld verdwijnen in Italië, Spanje en Frankrijk.
Heropleving in de 19de eeuw
In de 19de eeuw was er een sterke heropleving in de katholieke wereld en deden ook carnavalsstoeten, feestcomités en confetti hun intrede. Daarbij kwam er vooral een impuls vanuit de Rijnstreek in Duitsland, als reactie op het verbod op politieke acties. Daarbij kon een beetje anarchistisch en straffeloos de spot gedreven worden met de samenleving en de politiek. De Bund Deutscher Karneval telt vandaag 2,6 miljoen leden waaronder 7.000 jongeren en 5.200 verenigingen. Vandaag zijn de carnavalszittingen en -stoeten van Keulen (met een Rosenmontagszug van 7 kilometer), Düsseldorf en Mainz zelfs live op televisie te volgen.
Carnavalsverenigingen zetten de voorbereiding van carnaval overigens al op 11 november om 11 minuten na 11 uur in. Het feest eindigt tijdens de nacht van Aswoensdag (Mardi Gras). Op veel plaatsen wordt dan een pop verbrand als afsluiting van het carnaval en op Aswoensdag wordt het askruisje gehaald.
Oudste stoet in Binche
De oudste georganiseerde carnavalsstoet in Vlaanderen is wellicht de Halfvastenstoet, die in 1865 in Maaseik plaatsvond. Ook de carnavalstoet van Herenthout (1892) dateert uit deze periode. In Aalst trok de eerste carnavalsstoet op 9 maart 1851 door de straten, al werd er in de Oost-Vlaamse carnavalsstad bij uitstek pas in 1923 voor het eerst een georganiseerde stoet gehouden.
De stad met de oudste carnavalstraditie in ons land is Binche.
Historische documenten tonen aan dat daar al in 1395 carnaval werd gevierd. Het carnaval met de Gilles in Binche werd in 2003 door Unesco uitgeroepen tot immaterieel werelderfgoed. Het carnaval in Aalst volgde in 2010.
Vor informatie over Carnaval in o.a. Oeteldonk (Den Bosch) klik hier
Zie ook de regionale kranten als: Brabants Dagblad, De Stem, Eindhovens Dagblad en De Limburger
Bron: KNA/Domradio Keulen/Wikipedia