De heilige Hildegard von Bingen (1098-1179) is een van de meest invloedrijke vrouwen uit de middeleeuwen. De abdis van het Rupertsberg-klooster bij Bingen was niet bang om met vertrouwen onbekende paden te bewandelen. Ze introduceerde kronen voor de zusters, die ze droegen op speciale feestdagen. De kroon die speciaal voor Hildegard gemaakt werd, is nu geïdentificeerd in het museum van de Zwitserse Abegg Foundation in Riggisberg.
Tot nu toe stond het stuk alleen bekend als de enige bekende en bewaarde zgn. nonnenkroon uit de middeleeuwen, maar nu weten we meer – dankzij het onderzoek van de curator van de Foundation, Evelin Wetter, en kunsthistoricus Philippe Cordez. Ze presenteren de kroon, de betekenis en het avontuurlijke verhaal in een gezamenlijke publicatie.
Iedereen die “kroon” hoort, denkt aan goud en edelstenen. De nonnenkroon van Hildegard heeft hier niets mee gemeen, omdat deze bestaat uit een textiel gouden rand versierd met goud geborduurde medaillons. De kroon was gevoerd met een blauwe stof, waardoor hij minder op een kroon lijkt dan op een hoed of pet. Toen het voorwerp in 1999 op een veiling in Frankrijk werd aangeboden, werd het zelfs beschreven als een bisschoppelijke of pauselijke hoofddeksel. Na het begin van het millennium kwam het in bezit van de Abegg Foundation, waar het relatief snel werd geïdentificeerd als de kroon van een non.
Cordez koppelde de visioenen van Hildegard in haar eerste boek “Sci Vias” in verband met de kroon van de non in Riggisberg. En zie, de beschrijving van de visioenen kwam overeen met de afbeeldingen op de kroon. Samen met Wetter werkte de wetenschapper uit wat de kronen betekenen, die Hildegard voor de zusters introduceerde. Dat bracht veel sensatie te weeg en ook kritiek. OP deze manier drukte Hildegard uit dat zij en haar zusters stonden voor een sterke rol van vrouwen in de christelijke samenleving van hun tijd. Sterker nog, de kronen van de maagden van Rupertsberg moeten op één niveau worden geplaatst met de insignes van de geestelijken – een ambitieus kerkelijk politiek programma van non Hildegard. Niet voor niets werd het de “Trompet van God” genoemd.
Deze kroon werd aan het einde van haar leven speciaal voor Hildegard gemaakt. Mensen wilden de herinnering aan een heilige vrouw na haar dood levend houden en hoopten op heiligverklaring. Die bleef uit. Hildegard werd vereerd, maar het duurde tot 2012 dat paus Benedictus XVI haar heiligverklaarde en titel gaf van kerkleraar.
Christiane Laudage
bron: Copyright © Passauer Neue Presse GmbH
Foto’s: © Abegg Foundation (Christoph von Viràg)