Het behoud van de schepping en de bescherming van het menselijk leven is een eerste plicht in het christelijk leven en geen bijkomstigheid Dat staat in een uitgebreid Vaticaan-document waaraan de autoriteiten van de Curie en Vaticaanstad twee jaar hebben gewerkt. Het draagt ​​de titel “Op weg naar het behoud van het gemeenschappelijke huis” en verdiept de uitspraken van de encycliek “Laudato Si” die precies vijf jaar geleden werd gepubliceerd.

“Op weg naar het onderhoud van het gemeenschappelijke huis” (in het origineel: “In cammino per la cura della casa comune – A cinque anni dalla  Laudato si ‘”) bestaat uit twee hoofddelen. 

Het eerste deel onderstreept de noodzaak van een ecologische omkering, een grootschalige mentaliteitsverandering. Het doel moet echte zorg zijn voor leven en schepping, en het besef dat de ecologische en sociale problemen van de wereld nauw met elkaar verbonden zijn. ‘Je kunt de natuur niet verdedigen zonder op te komen voor iedere mens.’, zegt de brief. Vooral onder jongeren moet het idee van ‘zonde tegen het menselijk leven’ worden ontwikkeld. In plaats van een ‘wegwerpcultuur’ waar paus Franciscus vaak over spreekt en wijst op de dodelijke gevolgen, moet een ‘zorgcultuur’ worden ontwikkeld.

De belangrijkste plaats van een dergelijke opleiding voor holistische ecologie is het gezin: het moet een “bevoorrechte plaats van onderwijs worden, waar men leert om mensen en schepping te respecteren”.
School en universiteit hebben ook belangrijke taken. De Heilige Stoel stimuleert om studenten aan te moedigen een nieuw relatiemodel te ontwikkelen dat verder gaat dan individualisme en gebaseerd is op solidariteit, verantwoordelijkheid en zorg. Verder worden universiteiten en academies aangespoord om onderwijs, onderzoek en dienstverlening aan de samenleving te heroriënteren op basis van een integrale ecologie. Studenten staan voor de uitdaging een loopbaan te zoeken die positieve veranderingen in het milieu mogelijk maken In het bijzonder moedigt de Heilige Stoel de theologie van de schepping en menselijke relaties met de wereld aan.

“Een integraal onderdeel van het christelijk leven”

De verplichting om het gemeenschappelijke huis te onderhouden is “een integraal onderdeel van het christelijk leven” en geen secundaire optie, staat er in het document. Tegelijkertijd biedt het onderwerp sterke oecumenische en interreligieuze uitgangspunten: met hun wijsheid kunnen religies een hedendaagse, “contemplatieve en een nuchtere “levensstijl promoten die” het verval van de planeet “stopt.

Voedsel, water, landroof

Het tweede deel van het document begint met het onderwerp voedsel en een verwijzing naar Franciscus, die zich herinnerde dat “weggegooid voedsel als het ware wordt gestolen van de arme […] tafel” (Laudato Si, 50). Voedselverspilling is een daad van onrechtvaardigheid, “gediversifieerde en duurzame” landbouw is nodig. De Heilige Stoel dringt dan ook aan op de strijd tegen landroof en vervuiling door grote agro-industriële bedrijven. Water, zo vervolgt het, is “een fundamenteel mensenrecht”, het moet niet in private handen komen, omdat het een zaak is van algemeen belang.

De Heilige Stoel roept ook nadrukkelijk op tot afschaffing van kolen en in plaats daarvan investeringen in schone, hernieuwbare energie die voor iedereen toegankelijk is. Hiervoor zouden subsidies voor fossiele brandstoffen moeten wordende categorie heroverwogen en belastingen op CO2-uitstoot moeten worden geheven. De verdere uitbouw van de recyclingeconomie is dringend nodig. Over het algemeen moet het concept ‘afval’ worden overwonnen: elke hulpbron heeft waarde. Het Vaticaanse document verwijst hier naar technologische innovatie.

Op het gebied van werk en werkgelegenheid pleit de Heilige Stoel in het nieuwe document voor een meerlagige strategie om armoede uit te bannen: fatsoenlijk werk, eerlijke lonen, de strijd tegen kinder- en illegale arbeid, alsook tegen slavernij en mensenhandel. Er is geen sprake van een onvoorwaardelijk basisinkomen voor werkende armen, zoals paus Franciscus in Paaszondag in een brief suggereerde.

De financiële wereld moet haar steentje bijdragen

De financiële wereld moet ook haar bijdrage leverde categorieen, schreef het Vaticaan. Ze moet het algemeen welzijn in de gaten houden en proberen de armoede uit te bannen. Op dit punt veroordeelt de Heilige Stoel speculatie op de rug van kansarme mensen in de corona-pandemie. 
Belastingparadijzen moeten worden gesloten, waardoor financiële instellingen die zich met illegale activiteiten bezighouden, worden gestraft en de kloof tussen degenen die toegang hebben tot krediet en degenen die dat niet hebben, wordt verkleind.

Het klimaatprobleem heeft een diepgaande ecologische, ethische, economische, politieke en sociale relevantie, “die vooral de allerarmsten treft”, aldus het document. Daarom heeft de wereld “een nieuw ontwikkelingsmodel” nodig, waarin de strijd tegen klimaatverandering en armoedebestrijding hand in hand gaan, dat is volgens de Heilige Stoel, “in overeenstemming met de sociale leer van de Kerk”. “Rijke naties dragen in deze een bijzondere verantwoordelijkheid en wijst op inzet voor koolstofarme, duurzame ontwikkeling. Dit omvat de herbebossing van regenwouden zoals in Amazonië en de ondersteuning van het internationale proces, dat gericht is op “klimaatvluchtelingen”.

Milieubescherming in het Vaticaan?

Het laatste hoofdstuk van het document is gewijd aan de ecologische inspanningen van de staat Vaticaanstad. De pausstaat implementeert de Laudato Si-vereisten op vier gebieden,
– milieubescherming (bijv. Invoering van gescheiden afvalinzameling in alle faciliteiten); 
– waterbescherming (bv. Gesloten circuits voor bronwater); 
– onderhoud van groene gebieden (bv. Geleidelijke vermindering van schadelijke gewasbeschermingsmiddelen)-
– energieverbruik. Op het dak van de Aula Nervi zijn sinds 2008 zonnepanelen geïnstalleerd en de nieuwe verlichtingssystemen in de Sixtijnse Kapel, het Sint-Pietersplein en de Sint-Pietersbasiliek hebben het elektriciteitsverbruik en de kosten tot 80 procent verlaagd.

Zeldzaamheid: een Vaticaan document met veel ouders  

Veel organen en commissies in het Vaticaan hebben bijgedragen aan het document, wat niet gebruikelijk is. Aartsbisschop Paul Richard Gallagher, de “minister van Buitenlandse Zaken” van de Heilige Stoel, sprak tijdens de presentatie van de brief op donderdag in het Vaticaan van een “cross-dicasteriale tafel van de Heilige Stoel over integrale ecologie”. Als bijdragende eenheden noemde hij de Congregatie voor de Geloofsleer, het Klooster voor de Leken, Familie en Leven, het Klooster voor Communicatie, de vier pauselijke Raden voor christelijke eenheid, voor de interreligieuze dialoog, voor cultuur en voor de bevordering van de nieuwe evangelisatie, en de Pauselijke Academies voor Wetenschappen en Sociale Wetenschappen, de Bisschoppensynode, vele bisschoppelijke conferenties en hun verenigingen, de verenigingen van religieuze superieuren en sommige van dergelijke NGO’s CIDSE (“Coopération Internationale pour le Développement et la Solidarité”, een overkoepelende organisatie voor katholieke ontwikkelingsagentschappen uit Europa en Noord-Amerika.) Ook de apostolische nuntiaturen, boodschappen van de Heilige Stoel in de landen van de wereld , hebben bijgedragen door est practices goede voorbeelden te beschrijven van de implementatie van “Laudato Si”, zei Gallagher.  

(Vaticaan Nieuws – GS)