De geruchtenmolen rond het Vaticaan
Paus Franciscus zit in een rolstoel. Paus Franciscus reist naar L’Aquila. Paus Franciscus benoemt nieuwe kardinalen – ongebruikelijk midden in de zomer. Dat zijn de feiten. Zoals zo vaak gaan geruchten veel verder.
De thermometer staat in Roime al dagen boven de 30 graden. En terwijl Romeinen en toeristen zweten, borrelt het ook elders: broeit er iets in het Vaticaan? Dit keer gaat het niet om schandalen met of zonder financiën, maar om het grote gerucht: is paus Franciscus van plan ontslag te nemen? Is zijn gezondheid zo slecht ?
Terwijl sommige zgn. insiders zeggen “er zou iets aan de hand kunnen zijn” en graag olie op het vuur gooien in hun bijdragen aan sociale media, doen meer serieuze Vaticaanse journalisten het gerucht af als ongegrond. “Totale onzin”, legt een van hen desgevraagd uit. ,,De een begon met dit bericht en de rest volgde als een kudde schapen.”
Maar de vraag blijft: waar kwam het gerucht vandaan en waarom nu? De paus heeft een hekel aan geruchten. “ik ben al bijna dood verklaard,” leverde hij als commentaar op de berichten rond zijn operatie. Keer op keer roept hij journalisten op om hun informatie goed te controleren en altijd de waarheid te zoeken. Maar het geruchtencircuit draait door.
Een ontslag van de paus past daarin. Vooral sinds de voorganger Benedictus XVI. de opzinbarende beslissing nam in 2013 om af te treden en op hoge leeftijd nog steeds binnen de muren van het Vaticaan te wonen. Twee gepensioneerde pausen in het Vaticaan – dat zou bij wijze van spreken de revolutie van de revolutie zijn.
Allereerst beleven we nu de komkommertijd, de zomermaanden waarin journalisten, bij gebrek aan nieuws, naarstig naar onderwerpen zoeken.
Vervolgens is het een feit dat de paus last heeft van ouderdomskwalen. Zijn rechterknie doet pijn. Zozeer zelfs dat hij de meeste afspraken in een rolstoel afwerkt. De ‘grillige knie’, zoals hij het gekscherend noemde, lijkt een blijvende aandoening te zijn geworden en hij kan niet meer zo dicht bij mensen komen, knuffelen en knuffelen.
Wat niet ontbreekt, is zijn lust om te handelen – integendeel. Begin juli wil Franciscus zes dagen reizen naar de Democratische Republiek Congo en Zuid-Soedan en eind juli staat Canada op de agenda, gevolgd door Kazachstan in september. Dat wekt niet de indruk van ontslag en het lijkt niet op terugtrekken of vertrek. Hij zou trouwens niet de eerste paus zijn die in een rolstoel reist; om nog maar te zwijgen van hooggeplaatste politici. De rolstoel is niet meer dan een hulpmiddel.
Nieuwe kardinalen
Waar zouden de geruchten dan nog meer op gebaseerd zijn? Eind juni maakte Franciscus de namen van langverwachte nieuwe kardinalen bekend. 21 In aantal, waaronder 16 jonger dan 80 en dus stemgerechtigd bij een pauskeuze. Dit is op zich niet ongebruikelijk. Vooral omdat het aantal kiesgerechtigden flink was teruggelopen door ouderdom en Corona. Maar tegen de verwachting in vindt de creatie van de nieuwe kardinalen (consistorie) niet plaats op het Hoogfeest van Petrus en Paulus, de klassieke datum van 29 juni, maar eind augustus. Waarschijnlijk heeft dat te maken met een zeer druk pauselijk programma in juli. De Afrikareis begint op 2 juli, direct na Petrus en Paulus. En na twee jaar pandemie willen veel kardinalen persoonlijk naar het consistorie. Dat vraagt ook om vooraf plannen.
curie hervorming
Dan is er nog in werking treding van de curiehervorming.
Op 19 maart publiceerde Francis verrassend de hervorming die aan het begin van zijn ambtstermijn was aangekondigd. Deze werd met Pinksteren van kracht. Opmerkelijk is wel dat er tot op heden alleen een Italiaanse tekst beschikbaar is. En het geheel moet nog verwerkt worden tot een nieuw officieel curiereglement.
Het hervormingsproject is nog lang niet voorbij. Na het consistorie zal de paus twee dagen nemen om Predicate Evangelium toe te lichten aan de kardinalen in Rome, hierbij moet wel bedacht worden dat in de ontwerpfase van het document alle bisschoppen de kans hebben gehad hun commentaar te leveren.
Kern van de hervorming is dat de curie zich actiever moet gaan opstellen ten dienste van de plaatselijke kerken. Dit speelt een bijzonder belangrijke rol in de Wereldsynode, een speerpunt voor Franciscus. Dit traject is voorzien tot eind 2023, de algemene bisschoppensynnode..
En voor de speculanten is er nog een ander element: het bezoek aan L’Aquila. De paus reist op 28 augustus naar de stad Abruzzo, de dag na het Consistorie. Daar neemt hij deel aan de traditionele jaarlijkse bedevaart van de “Perdonanza Celestiniana”.
Deze bedevaart gaat terug naar Celestine V, de eerste paus die vrijwillig ontslag nam. Benedictus XVI zou volgens sommigen al in 2009 in l’Aquila besloten hebben om ontslag te nemen. Hij reisde er toen heen na de zware aardbeving, bezocht het graf van Celestine V en legde daar zijn pallium, een soort stola, neer.
Op die basis speculeren sommige Vaticaanse journalisten nu dat Franciscus ook een beslissing zou kunnen nemen in L’Aquila. Slechts één ding is echt zeker: deze paus is altijd goed voor verrassingen.
vertaling en bewerking: redactie de roerom.nl
bron: domradio, anna mertens
beeld: vatican media