Europa is in oorlog, de wereld is in oorlog, en wij moeten nadenken over de wereld daarna. Zijn er nog eenmakende krachten? Tomáš Halík ziet in de routekaart van paus Franciscus een inspirerende geestelijke kracht voor de genezing van de wereld.
De profetische woorden van paus Franciscus zijn dit jaar uitgekomen: we leven niet alleen in een tijdperk van verandering, maar in een tijdperk dat verandert. Paus Franciscus heeft lang over onze tijd gesproken als over een “piëteitloze derde wereldoorlog”. Nu spreekt zelfs de woordvoerder van Vladimir Poetin over het feit dat de Derde Wereldoorlog is begonnen.
Een nieuwe geopolitieke kaart van de wereld krijgt vorm, een nieuwe wereldorde, een nieuw moreel klimaat in de internationale politieke, economische en culturele betrekkingen. Een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis is begonnen.
De cynische vernietiging van het internationaal recht
Sinds het begin van dit millennium is de westerse democratische orde onderworpen aan een reeks steeds moeilijkere tests van haar veerkracht, duurzaamheid en geloofwaardigheid: de terroristische aanslagen van 11 september, de financiële crisis, Brexit, de populistische regering van Donald Trump, de wereldwijde pandemie van het coronavirus – en nu de Russische agressie tegen Oekraïne, die de cynische vernietiging betekent van het systeem van internationaal recht dat in de decennia na de Tweede Wereldoorlog tot stand is gekomen.
De wereld zal niet terugkeren naar de vorm die hij had aan het begin van dit jaar
De blindheid en naïviteit van Europese politici, die zich tot nu toe alleen door economische belangen lieten leiden, heeft ertoe bijgedragen dat Rusland is uitgegroeid tot een terroristische staat. Rusland heeft zichzelf buiten de beschaafde wereld geplaatst met de bezetting van de Krim en de huidige genocide in Oekraïne. Nu chanteert en bedreigt het die wereld. We weten nog niet hoe het internationale isolement, de armoede en de vernedering de Russische samenleving zullen beïnvloeden. We weten niet of het een zwakke democratische oppositie zal aanmoedigen of, integendeel, een fanatieke nationalistisch-fascistische beweging zal doen ontwaken, zoals in Duitsland gebeurde na de Eerste Wereldoorlog. Het enige dat zeker is, is dat zelfs na het einde van de oorlog in Oekraïne, de wereld niet zal terugkeren naar de vorm die hij had aan het begin van dit jaar.
Waarom Poetin zo gebrand is op overgave
Als het Westen Oekraïne nu niet voldoende wil of kan helpen om de Russische agressie te stoppen en zijn nationale onafhankelijkheid te verdedigen, als het Westen Oekraïne opoffert op basis van de valse illusie dat dit de wereldvrede zal redden – zoals gebeurde met Tsjecho-Slowakije op de drempel van de Tweede Wereldoorlog – dan zal dit niet alleen een aanmoediging zijn voor verdere Russische expansie, maar voor alle dictators en agressors overal ter wereld.
Poetin is zo gebrand op de overgave van Oekraïne, omdat hij weet dat dit de zwakte van het Westen aan de hele wereld zou tonen en een feitelijke overgave zou betekenen van het hele systeem van liberale democratie. Dit systeem staat of valt immers met het kapitaal aan vertrouwen dat de mensen stellen in de doeltreffendheid van democratische instellingen; dit vertrouwen is reeds geschokt, en elke verdere verzwakking zou fatale gevolgen kunnen hebben.
Lees het volledige artikel op Igniswebgazine in een vertaling van Ben Frie sj
beeld: wikipedia, Tomas Halik