Pastoraal Team Samenwerkingsverband Boven de Schelde
Vlnr.: pastoor F. van Hees en pastoraal werkers R.Magnus, A. van Veldhoven en W.Hacking
(foto Peter Vrancken) |
Complex onderwerp |
Leken krijgen steeds meer belangrijke taken in de kerk, zoals catechisten, lectoren en in onze streken pastoraal werkenden. Paus Franciscus wil deze lekenambten de komende maanden bespreken met de bisschoppenconferenties. Het onderwerp is complex, schrijft de paus.
Paus Franciscus heeft een debat op gang gebracht over ambten en bedieningen in de katholieke kerk. In een woensdag gepubliceerde brief aan geestelijken en leken schreef Franciscus dat hij de komende maanden een dialoog wilde aangaan met de bisschoppenconferenties, over reguliere en buitengewone ambten in de kerk, maar ook met de facto bestaande functies die niet op grond van wijding worden uitgeoefend.
Aanleiding voor de eerder onaangekondigde brief is de vijftigste verjaardag van de brief Ministeria quaedam waarmee Paulus VI. op 15 augustus 1972 het ambt van subdiaken en de zogenaamde kleine wijdingen en de klerikale tonsuur afschafte.
“Ministeria quaedam opende de deur naar de vernieuwing van de bediening door gelovigen, wedergeboren uit de wateren van de doop, bevestigd door het zegel van de Geest en gevoed door het levende brood dat uit de hemel is neergedaald.”
Met het in 1972 gepubliceerde motu proprio “Ministeria quaedam” brak Paulus VI. met een lange traditie. Op termijn zouden volgens paus Paulus leken in de nieuwe bedieningen de taken vervullen die de subdiaken voorheen uitoefende op basis van het gegeven dat zij gedoopt en gevormd zijn.
In zijn brief benadrukt Francis de complexiteit van het onderwerp. “Natuurlijk moeten we deze onderwerpen blijven uitdiepen, maar als we denken dat we eerst de ambten duidelijk kunnen definiëren en ze vervolgens met leven kunnen vullen, zouden we waarschijnlijk niet ver komen”, aldus de pauselijke aansporing.Hij beveelt een uitgebreid proces van dialoog en onderscheiding aan, ook tegen de achtergrond van het proces van de Wereldsynode. Er mag geen fixatie zijn op onmiddellijke resultaten, benadrukte hij, en geen beslissingenop grond van ‘ideologische rechtvaardiging’. Er zijn tal van aspecten waarmee rekening moet worden gehouden in de kerkelijke bedieningen door gedoopten. Te denken valt aan de vraag: hoe moeten ze bij voorkeur worden aangeduid, wat is hun theologische en juridische basis, en wat is de relatie tussen deze ambten en de liturgische dimensie.
Ambt van catechist
Als voorbeeld verwijst Franciscus naar de twee meest recente veranderingen die hij aanbracht in de lekenambten in de Kerk.
In januari 2021 gaf hij met het decreet “Spiritus Dominus” kerkrechtelijk ook vrouwen toegang tot het lectoraat mogelijk gemaakt. Daarmee bevestigde hij een ojntwikkeling die in veel landen al lang in praktijk werd gebracht.
Enkele maanden later volgde het decreet “Antiquum ministerial”, waarmee de paus het kerkelijk ambt van catechisten in het leven riep. Catechisten hebben sinds de jaren zeventig een centrale rol gespeeld in talrijke delen van de katholieke kerk, in Latijns-Amerika en Afrika, en hebben in veel gemeenschappen meer invloed dan gewijden.
Franciscus benadrukte dat de nieuwe ambten die hij voor leken creëerde geen breuk waren met het verleden maar een “verdere ontwikkeling”. Uiteindelijk is elke bediening een roeping van God voor het welzijn van de gemeenschap.
De dialoog die de paus voor ogen staat zou in onze streken ook eindelijk de positie en de betekenis van pastoraal werkenden kunnen verhelderen en beter verankeren. In het pauselijk schrijven wordt de pastoraal werker niet expliciet genoemd.
Bron: vatican.va