Groene Kerken: wat kunnen we leren? (vervolg)

Door Michiel Kersemaekers en Liesbeth de Moor

De Utrechtse protestantse Tuindorpkerk is een Groene Kerk. Gemeentelid en theoloog Ineke van Keulen (68) is er actief. 

Ineke: “tot voor kort ging het om praktische zaken als energiebesparing en milieubewust gedrag van de leden. We voerden actie om de kerkzaal te verlichten met LEDlampen. Je kon een aantal ‘lumen’ kopen, eenheden licht. Dat hebben veel gemeenteleden gedaan, het was binnen de kortste keren geregeld.”

Er ontstond een leesgroepje om gemeenteleden inhoudelijk meer bij het thema ‘groene kerk’ te betrekken. “Zelf was ik nog niet zo met groen bezig en met klimaatverandering, tot we ‘De verborgen impact’ lazen van Babette Porcelijn, over dilemma’s rond duurzaamheid. Het zette me aan het denken. Neem elektrische auto’s: het maken van zo’n auto is geen duurzaam proces, al valt er met recycling bijvoorbeeld van accu’s nog veel te winnen.”

Themagroepen

De Tuindorpkerk zette themagroepen op rond energiebesparing in en om huis, kleding, transport & mobiliteit, en voeding. Ineke, actief in de groep ‘kleding’ bezocht met haar groepje tweedehandskledingwinkeltjes. “We zagen daar letterlijk dat je niet steeds nieuwe kleding hoeft te kopen: alle deelnemers konden hun garderobe aanvullen voor weinig geld!”

Theaterstuk

Ineke wil het thema duurzaamheid een vaste plaats geven in de liturgie en haalde een jongerengroep naar de Tuindorpkerk met een theaterstuk over klimaat. “In veel bijbelteksten gaat het over het behoud van de schepping, maar daar lezen we vaak overheen.”  Afgelopen najaar organiseerde de Tuindorpkerk een viering rond klimaatverandering. Die werkte zo aanstekelijk dat gemeenteleden startten met de pilot ‘Groene Huiskringen’. In zo’n huiskring is er een maaltijd bij iemand thuis, en een kleine eenvoudige liturgie met gebed, zang, een bijbeltekst en bespreking van wisselende thema’s. Bijvoorbeeld rond de vraag: waar haal je je hoop vandaan? “Niet onbelangrijk nu al die alarmerende rapporten met apocalyptische voorspellingen over ons worden uitgestort” vindt Ineke.

Zorg voor de medemens, zorg voor de aarde. 

Groen en geloven horen voor projectleider Carla Dik-Faber bij elkaar. Paus Franciscus zegt het volgens haar in zijn Laudato Si’ kernachtig: ‘De zorg voor de medemens is binnen onze kerk een lange traditie, de zorg voor onze aarde is daarmee onlosmakelijk verbonden.’ “Dat kerken vergroenen is belangrijk”, vindt ze: ”Konden we tien jaar geleden misschien nog wegkijken, nu is de klimaatcrisis onontkoombaar. Zie de droogte om ons heen, de overstromingen vorig jaar in Zuid-Limburg. Het erge is: de armsten in de wereld zijn (weer) het meest de dupe. De kerk heeft daarover iets te zeggen, moet daarover iets zeggen en ernaar handelen.”

Praktisch: de duurzame kerk 

Dat betekent niet alleen zonnepanelen op het dak van de kerk en de ramen isoleren. Meer bewustzijn onder de kerkgangers is nodig. Dat gaat om praktische zaken als de keuze voor de soort koffie en de bloemen. “Maar het gaat ook om de inhoud: prediking,” betoogt ze. “Binnen de protestantse kerk zijn er bijbelgroepen waarbinnen we met elkaar nadenken over de duurzame kerk”, volgens Dik-Faber. “Het gaat elke generatie aan, ik zou het mooi vinden om ouderen die vaak nog gewend zijn om sober te leven, [maar wel veel autorijden en vlees eten, red.] in gesprek te brengen met jongeren die bewust leven maar gewend zijn aan een moderne leefstijl met vliegen, reizen over de wereld. Ze zouden van elkaar kunnen leren.” 

Dat het lastig is nu minder mensen in de (katholieke) kerk de grote gebouwen moeten onderhouden om ook na te denken over een duurzame kerk, erkent ze. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed heeft veel expertise en kan geloofsgemeenschappen concreet verder helpen. Onlangs verscheen het boek ‘Geloof en een hoop zonnepanelen’ met praktische voorbeelden voor kerken. Je kunt elkaar ook helpen en een groener beleid kan ook jongeren aan de kerk binden. “

Inspiratie

Carla vindt haar inspiratie in de bijbeltekst: “De schepping ziet er reikhalzend naar uit dat openbaar wordt wie Gods kinderen zijn.” Ze voelde zich soms alleen staan in haar “groene” ijver. De preek hierover in haar kerk (2014) heeft ze opgevat als een roeping om zich juist hiervoor in te zetten. Carla heeft inmiddels een duurzamer huis, eet nauwelijks meer vlees en koopt alleen nieuwe kleding als die duurzaam gemaakt is in Nederland. 

Per 1 september is Carla Dik-Faber begonnen met haar nieuwe baan als projectleider Groene Kerken, daarnaast studeert zij in deeltijd theologie. We spraken haar voorafgaand haar nieuwe start. 

beeld: Reint Bergman, SKIN

bron: Martinus+ Magazine Utrecht

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *