OPINIE
Bart de Steenhuijsen Piters • onderzoeker van voedselsystemen aan de Wageningen UniversiteitJoost Jongerden • onderzoeker rurale sociologie aan de Wageningen Universiteit
De voedselovereenkomst tussen Rusland en Oekraïne zou een middel zijn om voedselonzekerheid en honger in de wereld te bestrijden. Dat idee is onjuist. En tot lagere voedselprijzen leidt deze evenmin.
António Guterres, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, verwelkomde de voortzetting van de graandeal tussen Oekraïne, Rusland en Turkije. Door deze deal werden de Oekraïense havens weer geopend voor voedselexporten en volgens Guterres was de deal daarmee een middel om voedselonzekerheid en honger in de wereld te bestrijden.
Een analyse van deze export van met name graan laat echter zien dat niet zozeer de voedselonzekeren in de wereld van de graandeal profiteren, maar vooral westerse vee- en grote voedselbedrijven en Turkije. Ook kunnen we niet direct concluderen dat de deal tot lagere prijzen op de wereldmarkt van voedsel heeft geleid. De deal maakt wel duidelijk dat de geliberaliseerde wereldhandel in voedsel alleen werkt voor partijen met voldoende koopkracht.
Onder leiding van de Wereldhandelsorganisatie werd in de jaren zeventig en tachtig van de afgelopen eeuw de wereldhandel verregaand geliberaliseerd. De Wereldbank en het Internationale Monetaire Fonds oefenden druk uit op landen om de bescherming van hun landbouwsector op te heffen.
voedselinfuus
Landen moesten liberaliseren om in aanmerking te komen voor leningen. Landbouweconomen beargumenteerden dat vrije handel goed zou zijn voor meer efficiënte productie en distributie van voedsel. Zo kon het voedsel worden geproduceerd op plekken waar dit het goedkoopst is. Via vrije handel zou het voedsel vervolgens bij de consumenten komen die het nodig hebben. Een win-winsituatie, zo leek het. Echter, voor kleine boeren was deze ontwikkeling funest en met name landen in het Midden-Oosten en Afrika kwamen aan het voedselinfuus te liggen……
lees het volledige artikel in het Nederlands Dagblad
beeld: dreamstime.com