Geen staatsgeheimen meer
Nog maar 50 jaar geleden behandelde het Vaticaan pausoperaties als een staatsgeheim. Dat veranderde onder Johannes Paulus II. Onder paus Franciscus zoekt het Vaticaan blijkbaar nog steeds naar een passend beleid.
In zijn toespraken voor mediaprofessionals benadrukt paus Franciscus herhaaldelijk zijn dankbaarheid voor het werk van journalisten. Tegelijkertijd waarschuwt hij hen om waarheidsgetrouw en in het belang van het algemeen belang te rapporteren en geen geruchten of laster te verspreiden. In schril contrast hiermee stond eind maart het voorlichtingsbeleid van het Vaticaan als het ging om de gezondheid van de paus – en in het bijzonder om de omstandigheden van zijn ziekenhuisopname op de woensdag voor Palmzondag.
Slechte en aanvankelijk misleidende communicatie van de persdienst van het Vaticaan en het gebrek aan communicatie vanuit de Gemelli-kliniek in Rome lieten wilde geruchten de ronde doen. Terwijl de persdienst, onder leiding van directeur Matteo Bruni, aanvankelijk sprak van een gepland onderzoek, berichtten Italiaanse media over een acute, levensbedreigende crisis.
Anonieme bronnen
De berichten in blogs en op Twitter varieerden van hoge koorts tot tijdelijke bewusteloosheid. En ze verwezen allemaal naar anonieme bronnen; vermoedelijk medisch personeel bij Gemelli Clinic. Het geplande onderzoek veranderde later in bronchitis in de Vaticaanse communicatie; en zelfs later, tijdens een van zijn vliegende persconferenties tijdens een pauselijke reis, sprak Franciscus over een koortsachtige longontsteking.
Mogelijk zat er een strategie achter met als doel de ziekte van de paus in eerste instantie te bagatelliseren om hem niet publiekelijk te verzwakken. Velen in het Vaticaan herinneren zich nog de lange jaren van de openlijk gevierde ziekte en dood van Johannes Paulus II (1978-2005), die destijds leidde tot een soort uitholling van het pauselijke ambt. Want het apparaat om hem heen, vooral zijn privésecretaris Stanislaw Dziwisz, nam destijds feitelijk de teugels over. Vooral in de laatste jaren van het pontificaat – na aanvankelijke pogingen om zijn ziekte van Parkinson te bagatelliseren – werd relatief openlijk gecommuniceerd hoe slecht het met de paus ging.
U-bocht in communicatie
Als het verzwijgen van slecht gezondheidsnieuws in maart 2023 opzettelijk was, is de opzet mislukt. Het tegenovergestelde gebeurde. Het was een draai van 180 graden toen het Vaticaanse persdienst woensdagavond, een paar uur na de chirurgische ingreep, uitnodigde voor een persconferentie met de opererende arts van de Gemelli-kliniek. Professor Sergio Alfieri rapporteerde welke interventies hij had gedaan en waarom. Bij de gedetailleerde informatie die nu werd gegeven kan men zich ook afvragen of dat wel nodig is.
En hij reageerde zelfs proactief op de geruchten die al maanden de ronde deden over de vermeende kanker van de paus. Omdat in geïnteresseerde kringen – d.w.z. degenen die kritiek hadden op Franciscus – herhaaldelijk het gerucht ging dat de paus in het geheim regelmatig naar de Gemelli-kliniek zou worden gebracht om daar te worden bestraald. Alfieri deed dit alles af als vals en sprak van 100% goedaardige bevindingen, zowel in de huidige operatie als in de interventie in juli 2021.
Bijwerking
Loup Besmond de Senneville, Frans Vaticaan-correspondent en voorzitter van de Vereniging van Journalisten Geaccrediteerd bij het Vaticaan, schreef waarderend op Twitter: “Het Vaticaan heeft zijn communicatiestrategie volledig gewijzigd. (…) Sinds gisteren heeft het besloten om regelmatig en nauwkeurig informatie, bijna in realtime.”
Maar het nieuwe keuze voor openheid heeft ook merkwaardige neveneffecten. De arts Alfieri corrigeerde persoonlijk de paus; omdat hij na de operatie in 2021 met journalisten had gesproken dat de algehele narcose destijds hem niet goed was bevallen en dat hij daar nog steeds de gevolgen van voelde. Alfieri, aan de andere kant, getuigde tegenover zijn prominente patiënt dat hij de algehele anesthesie zowel toen als nu goed had doorstaan – zelfs als de paus, zoals waarschijnlijk veel mensen, het waarschijnlijk niet prettig vond om naar de bewusteloosheid van een anesthesie te worden gestuurd.
bron: domradio.de