Het onttrekken aan de eredienst van kerkgebouwen
“Als het financiële overwegingen betreft, dient het te gaan om de juridische eigenaar (meestal de parochie) die daar verantwoordelijk voor is (en dus niet van het bisdom). Aangetoond dient te worden dat er gezocht is naar alternatieve geldbronnen of mogelijkheden, en waarom deze niet adequaat zijn bevonden.”
Opmerking: er is een reeks van recente voorbeelden van aangekondigde kerksluitingen, waarbij door de betreffende lokale gemeenschap of gelovigen aangedragen alternatieven (financiële acties, beschikbare particuliere fondsen, het opkopen van het kerkgebouw door een van de parochianen) door de bisschop (cq. het parochiebestuur) zonder discussie ter zijde worden gelegd en het besluit tot sluiting – en dus opheffing van de betreffende gemeenschap- wordt doorgezet.
Ontoereikende argumenten
Omdat kerken gewijde plaatsen kunnen blijven, zelfs als ze maar beperkt of zelden gebruikt worden, wijst de jurisprudentie uit dat elk van de volgende redenen op zichzelf geen “zwaarwichtige reden” tot sluiting vormt.
Een algemeen plan van het diocees om het aantal kerken terug te brengen
De kerk is niet langer nodig
De parochie is opgeheven
Het aantal parochianen is teruggelopen
Sluiting zal niet ten koste gaan van het zielenheil van de gelovigen
Het streven om de eenheid van de parochie te bevorderen
Een potentiële, toekomstige aanleiding, die in werkelijkheid nog niet heeft plaatsgevonden
Opmerking: Het lijkt er op dat de Congregatie van de Clerus hier een opsomming geeft van (ontoereikende) argumenten die de Nederlandse bisschoppen regelmatig gebruiken om een voorgenomen kerksluiting te motiveren!
In de procedure om te komen tot kerksluiting communiceert de bisschop meestal uitsluitend met de betreffende (fusie)pastoor en het centraal parochiebestuur. Regelmatig blijkt er een diep verschil van inzicht te bestaan tussen het centrale parochiebestuur en de gedupeerde lokale gemeenschappen. Ons zijn geen voorbeelden bekend, waarin gelovigen van een lokale gemeenschap vooraf en formeel door het parochiebestuur geconsulteerd zijn, wat wel een vereiste is. Een bijeenkomst waarin het reeds genomen besluit tot sluiting aan de betreffende gemeenschap wordt medegedeeld (wat regelmatig voor blijkt te komen), zal niet als zodanig worden erkend.
Per saldo betekent het voorafgaande dat een lokale gemeenschap die bezwaar tegen een decreet tot sluiten van hun kerk aantekent bij de bisschop, en na afwijzing daarvan beroep aantekent bij het Vaticaan, over onverwacht sterke argumenten lijkt te kunnen beschikken. En zowel procedureel als inhoudelijk.
Als Bezield Verband ondersteunen we geloofsgemeenschappen met hulp van prominente kerkjuristen om formeel bezwaar te maken bij de bisschop en bij afwijzing om beroep aan te tekenen bij het Vaticaan tegen een als onrechtvaardig of onterecht ervaren decreet m.b.t. fusie of kerksluiting. Klik voor een handleiding voor het indienen van bezwaar of beroep op: http://bezieldverbandutrecht.nl/index.php/kerk-juridisch
Utrecht, 28 juli 2013
Bezield Verband Utrecht
Gerard Zuidberg
Ad de Groot
*) Bron:
Offical Documents of the Holy See:
“Letter from the Congregation for the Clergy and Procedural Guidelines for the Modification of Parishes and the Closure, Relegation and Alienation of Churches”
Prot. No. 20131348 , Vatican City, 30 April 2013
Klik voor het hele uittreksel op: http://bezieldverbandutrecht.nl/index.php/kerk-juridisch/notities-en-beschouwingen
PS1 Er is weinig fantasie voor nodig om te bedenken welk effect een massaal indienen van bezwaar/beroepschriften zal hebben op de bisschoppen, maar vooral ook op het Vaticaan. En dat tegen de achtergrond van de vele bemoedigende uitspraken van Paus Franciscus.
PS2 Om die reden zijn wij ook bezig om via verschillende lijnen (nuntius, congregaties, directe lijnen, internationale contacten) het Vaticaan op de hoogte te stellen van de rampzalige effecten van het huidige beleid van de Nederlandse bisschoppen op lokale geloofsgemeenschappen.
PS3 Wij willen als Bezield Verband ten overvloede benadrukken dat wij niet tegen parochiefusies of kerksluitingen als zodanig zijn. Waar wij fundamentele bezwaren tegen hebben, is het beleid van de bisschoppen om via massale parochiefusies, strakke orthodoxe richtlijnen en het “zonder aanzien des persoons” massaal sluiten van kerken -en daarmee het opheffen van vitale lokale geloofsgemeenschappen- door die vervolgens op te laten gaan in één eucharistisch centrum.