Bij de afsluiting van de Wereldjongerendagen in Rio de Janeiro, schreef onze vaste medewerker Frans Wijnands, bijgaande terugblik
‘n Snufje geloof, ‘n snufje hoop, en veel liefde: het leven is als ’n goed recept…
– Frans Wijnands –
‘Laat je niet buiten sluiten, laat je horen, maak kabaal tegen de valse ophemeling van geldbejag en macht’. Paus FranciscusI heeft de afgelopen week op de Wereldjongerendagen in Brazilië keer op keer gewaarschuwd tegen gemakzucht, klerikalisme en het louter wereldse; tegen de cultuur van het toenemende egoïsme en individualiteit. Bij alle indrukwekkende massameetings heeft hij de jongeren opgeroepen om het geloof in Jezus Christus en Zijn Kerk niet te verliezen, ‘al kan ik begrijpen dat sommigen van jullie de kerk de rug toekeren vanwege het verkeerde gedrag van priesters’. Ons leven inhoud geven is volgens de paus vergelijkbaar met koken. ‘Het is als in de keuken. Als we daar iets klaarmaken en het is te flauw, dan doen we er zout bij, of wat meer olie. Dat geldt ook voor jullie levens: voeg meer geloof, hoop en liefde toe. Blijf bouwen aan een betere wereld, maar altijd in vreedzaam protest’.
Terugkijkend op de eerste grote buitenlandse reis van de paus kan de conclusie niet anders dan positief zijn; met name in pastoraal opzicht. De paus heeft miljoenen jongeren begeesterd en nieuwe inspiratie gegeven. Tegelijkertijd heeft hij controversiële thema’s onbesproken gelaten, zoals euthanasie, homohuwelijk en abortus. Beter dan wie anders weet deze (Argentijnse) paus hoe de jeugd van Zuid-Amerika in het hedendaagse leven staat en dat spoort niet altijd met de gevestigde Vaticaanse opvattingen over maatschappelijk-ethische leerstellingen. Wel heeft de paus nadrukkelijk gewezen op het traditionele grote goed van familie, van gezin.
Over de hoofden van de jongeren heen heeft hij de politieke leiders gewaarschuwd dat uitsluiting van bevolkingsgroepen verkeerd is, dat de legalisering van drugsgebruik geen oplossing is voor het probleem, dat ook ouderen een toekomst hebben en dat de armsten niet dieper in hun ellende mogen worden weggedrukt. De machthebbers, de verantwoordelijke politici moeten meer aandacht voor de armen hebben en beter luisteren naar protesterende jongeren. “Broederlijkheid is geen utopie’, zei hij tegen de verzamelde vertegenwoordigers van politiek, cultuur en wetenschappen. ‘Wie, op welke positie dan ook, in welk land dan ook, een verantwoordelijke taak of functie heeft moet zich doorlopend bewust zijn van de traditionele cultuur van zijn land, van zijn sociale en solidaire verantwoordelijkheid voor de samenleving en de noodzaak van een constructieve dialoog met de opeenvolgende generaties’. Dialoog, praten met en luisteren naar de ander, is voor paus Franciscus de sleutel voor een betere, meer rechtvaardige samenleving.
Zijn mede-bisschoppen legde hij de vraag voor of ‘we nog steeds de Kerk zijn die harten kan verwarmen?’. Hij riep ze op de missionering, zoals in de tijd van de Apostelen, weer op te pakken; de straat op te gaan, zoeken naar de dwalenden, de armen en ze veilig thuis te brengen, in de geborgenheid van een warm-menselijke kerk.
De theoloog en ex-franciscaan, Leonardo Boff , – eens het boegbeeld van de zg Bevrijdingstheologie die opkwam voor de verstotelingen van de maatschappij – vatte het bezoek kernachtig samen: ‘Je zag hier een pastoor, een bisschop te midden van zijn volk. En zo hoort het. De kerk heeft pastoors nodig die de geur van de kudde dragen en niet de geur van de bloemen rond het altaar’.
franswijnands@telenet.be