“Wie zal ons scheiden van de liefde van Christus?’
door Frans Wijnands
Paus Franciscus heeft de 58-jarige Italiaan mgr. Pietro Parolin benoemd tot staatssecretaris. Dat is na de paus de belangrijkste post in de rooms-katholieke kerk en de Vaticaanse Staat. Mgr. Parolin is op dit moment nog pauselijk nuntius in Venezuela. Vier jaar geleden werd hij naar Caracas gestuurd om de turbulente betrekkingen tussen president Hugo Chavez en de lokale katholieke kerk bespreekbaar te houden. Eerder in zijn veelzijdige loopbaan was hij nuntius in Nigeria en Mexico. Maar zijn diplomatieke talenten toonde hij vooral in de jaren nadien, als ‘onderminister’ van buitenlandse betrekkingen in de Curie. Hij voerde als voorzitter van Vaticaanse delegaties delicate en tijdrovende onderhandelingen met de autoriteiten in Vietnam en China om er meer godsdienstvrijheid voor katholieken te krijgen. En hij was indertijd betrokken bij bemiddelingspogingen in het Midden-Oosten.
Monseigneur Parolin is de jongste staatssecretaris van het Vaticaan sinds Eugenio Pacelli, de latere paus Pius XII, die in 1930 staatssecretaris werd. Zelf reageerde mgr. Parolin op zijn benoeming dat het ‘een nieuwe verrassing van God is in mijn leven’. De internationale Vaticaan-insiders reageren enthousiast. Met de benoeming van mgr. Parolin kiest paus Franciscus voor een doorgewinterde Vaticaanse diplomaat. Een Italiaan bovendien, en dat wordt in de Italiaanse media gezien als een pauze in de snelle internationalisering van de Romeinse Curie.
Mgr. Parolin heeft zijn priesterlijke leven lang steeds geprobeerd om de diplomatie in dienst van het pastoraat te stellen. En omgekeerd. Werken in dienst van de rk-kerk is voor hem tegelijk een blijvende zoektocht naar zijn persoonlijke priesterlijke spiritualiteit. Tekenend is zijn bisschoppelijke wapenspreuk: ‘Wie zal ons scheiden van de liefde van Christus?’, de retorische vraag van Paulus in zijn brief aan de Romeinen (8: 31-39).
De nieuwe staatssecretaris volgt kardinaal Tarcisio Bertone (79) op die met pensioen gaat en die ze in de Romeinse Curie zonder een traan te laten zullen uitwuiven. Bertone, – Salesiaan en oud-aartsbisschop van Genua – was een eigengereide man. Een blindganger in de Vaticaanse organisatie, om het wat minder diplomatiek te zeggen. Hij was daarvoor jarenlang tweede man op het belangrijkste Vaticaanse ‘ministerie’, de Congregatie voor de Geloofsleer, onder de toenmalige prefect, kardinaal Joseph Ratzinger. Toen die tot paus werd gekozen benoemde hij zijn voormalige rechterhand en vertrouweling Bertone prompt tot staatssecretaris. Het heeft binnen de Curie vanaf het eerste moment tot voortdurende turbulentie, verwarring en onenigheid geleid. Bovendien kreeg kardinaal Bertone de hele wereld over zich heen door zijn uitspraken over celibaat, homoseksualiteit en pedofilie. Zo zou er volgens hem wèl verband bestaan tussen homofilie en pedofilie, maar niet tussen celibaat en pedofilie. Geen van beide ‘wetenschappelijke’ onderzoeken kon hij aantonen, hetgeen niet zijn eigen aanzien, maar vooral dat van het Vaticaan ernstige schade toebracht. Van zijn opvolger. Mgr Parolin mag meer tact worden verwacht.
Op zich lijkt de benoeming van een ‘klassieke’ diplomaat een stap terug in het voornemen van de paus om de Curie te moderniseren. Maar mgr. Parolin past perfect in dat beleid van Franciscus. Anders gezegd: een elkaar aanvullend duo dat enerzijds meer nadruk zal gaan leggen op het welzijn van de verdrukten in de mondiale samenleving en anderzijds Christus’ boodschap van naastenliefde en vredelievendheid op het wereldtoneel wil verkondigen. Met staatssecretaris Parolin kan het Vaticaan de morele invloed terugkrijgen die het de afgelopen jaren verloren is geraakt.
franswijnands@telenet.be