column
Geloof, hoop en liefde allesbepalend voor paus Franciscus
– Frans Wijnands –
‘Ik beschouw de Kerk een beetje als een veldhospitaal na een veldslag. Het heeft geen zin om aan een zwaargewonde te vragen hoe hoog zijn cholesterolgehalte is en hoe het zit met zijn suikergehalte. Men moet eerst zijn wonden helen, pas nadien kan over de rest gepraat worden. De Kerk heeft zich soms laten inkapselen in details en kleine voorschriftjes. Het belangrijkste is nochtans de Blijde Boodschap: “ Jezus Christus heeft je gered’. Daarom dienen de kerkbedienaars wezenlijke bedienaars van barmhartigheid te zijn. De mensen moeten begeleid worden en hun wonden geheeld. Ik droom van een Kerk die Moeder is en tegelijk Herderin’.
Voor paus Franciscus is verkeerd als kerkelijke verboden de leer gaan overheersen. Vandaar dat hij tot nu toe , en ook in het verleden, nauwelijks en zeker niet veroordelend heeft gesproken over voorbehoedmiddelen, abortus en homohuwelijk. Hij vindt dat de Kerk daarover een duidelijk standpunt inneemt en grote veranderingen vergen nu eenmaal tijd. Maar een andere toon, meer mededogen van de kerkbedienaren is wezenlijker dan dogmatische bureaucratie. En kost veel minder tijd.
In het opzienbarende, boeiende interview noemt de paus zichzelf ‘geen engeltje, maar een zondaar op wie de Heer zijn oog heeft laten vallen’. Hij koos voor de Jezuïeten om drie zaken: het missionaire elan, het gemeenschapsleven en de discipline. “Eigenaardig trouwens, omdat ik van nature een door en door ongedisciplineerd mens ben. Maar hun discipline, de manier om hun tijd in te delen, sprak me enorm aan’. Zijn eerdere autoritaire bestuurs-aanpak heeft al lang plaatsgemaakt voor een vergaand overlegmodel. ‘Nu hoor ik mensen zeggen: ‘Overleg niet te veel, maar beslis’. Hij zegt niet wie hem dat adviseert, maar dat zullen ongetwijfeld ook Curie-prelaten zijn. Die zijn immers gewend om eigenhandig beslissingen te nemen, overleg is tijd verknoeien. Maar de paus vindt overleg heel belangrijk. Geen formeel, maar ècht overleg. In de consistories en synodes bijvoorbeeld, ‘maar dan moeten ze minder rigide worden qua vorm’. De bijzondere raad van acht (niet-Curie)kardinalen die hem van advies gaan dienen (eerste vergadering in oktober) is een schoolvoorbeeld van intens overleg. ‘Tegelijk hoed ik me voor onverwachts genomen beslissingen, ik vertrouw niet op de eerste gedachte’.
‘Machismo met het rokje’
De paus gebruikt een heel directe beeldspraak als in het interview de rol van de vrouw in de kerk ter sprake komt. De aanwezigheid van vrouwen in de Kerk is nog niet heel sterk aan bod gekomen ‘omdat de verleiding van het machismo niet veel ruimte heeft gelaten om de rol die vrouwen in het kerk toekomt, zichtbaar te maken’. Meer ruimte scheppen binnen de Kerk waar de vrouw krachtiger aanwezig kan zijn. Tegelijk vreest de paus voor “machismo met het rokje’. Er moet eerst veel meer werk worden gemaakt van een pertinente theologie van de vrouw: ‘dan pas kunnen we beter gaan nadenken over de functie van de vrouw binnen de Kerk’.
Wat de oecumenische betrekkingen betreft is de paus hoopvol: ‘Het gaat er niet alleen om elkaar beter te leren kennen, maar ook te hèrkennen dat wat de Geest bij de anderen heeft uitgezaaid, voor ons een gift is. Samen optrekken met onze verscheidenheden. Er is geen andere weg om tot eenheid te komen. Dat is immers het pad van Jezus’.
franswijnands@telenet.be