Onder het moto religie leeft, brengt de Bezieling in de rubriek ‘Samen Lokaal’ informatie over lokale levensbeschouwelijke initiatieven. Religie, spiritualiteit en levensbeschouwing zijn niet passé. En ‘ieder voor zich’? Het is maar net waar je kijkt. Vandaag: Karmelitaans Centrum voor spiritualiteit, zingeving en levensverdieping in Haarlem.

 

“Mensen zoeken mensen om mee te praten over God weet wat: leven, leegte, verlangen en hoop…”

Deze woorden staan op de voorkant van het jaarprogramma 2016-2017 van het Karmelitaans Centrum voor Spiritualiteit (KCS) Over deze en andere thema’s biedt het KCS een aantal programma’s aan. In een kleine groep gaan deelnemers een reeks gesprekken aan uitgaande van een boek, een film, muziek, gedichten of anderszins.

U kunt kiezen uit een aantal cycli rond vroegere en hedendaagse mystici en filosofen uit oost en west, uit een aantal ontroerende films en over datgene wat ons schoonheid en troost biedt in het leven.

Deze en nog andere thema’s kunt u vinden in ons jaarprogramma 2016-2017 dat ook uitvoerig beschreven staat op onze website:  www.kcs-haarlem.nl

U kunt ook een boekje hiervan opvragen bij het secretariaat,

telefoon: 0235248682 of per email: info@kcs-haarlem.nl

U kunt ons vinden in de Parkstraat 1, 2011KJ in Haarlem, vlakbij het station.

U bent van harte welkom.

Programma najaar 2016

Betrokken blijven bij onze samenleving

In de leesgroep Speling met elkaar op zoek gaan naar de onderstromen van een turbulente en verhitte maatschappij

Speling*  is een driemaandelijks tijdschrift voor bezinning. Het tijdschrift geeft ruimte aan eigentijdse spiritualiteit , die midden in het leven staat,  en zoekt daarin naar verdieping. Het qua vorm en inhoud steeds weer prachtig uitgegeven blad bestaat al vanaf 1948. Sindsdien is de belangstelling voor spiritualiteit alleen maar toegenomen. Speling is al die jaren een toonaangevend tijdschrift geweest van christelijke spiritualiteit. Dit jaar  is het jaarthema betrokken blijven. We worden overstelpt met opinies. Ook in de politiek  is het een en al botsende meningen en bevochten standpunten. Dat is allemaal oppervlakte. Speling wil  zich in deze zoektocht richten op de onderstromen van verlangen naar vrede, naar de grote vragen en naar het onbehagen.

Met een spirituele bril kijken wij hoe wij staan in de wegwerp-maatschappij, te midden van agressie, in kwetsbaarheid en chaos. In heel het land bestaan Speling-leesgroepen. Ook bij het KCS in Haarlem  komen we vier keer per jaar bijeen om onze ervaringen bij het lezen te delen.  Het is een doorgaande groep. Momenteel bestaat de leesgroep inclusief de begeleiders uit 12 personen. Nieuwe deelnemers zijn welkom.  We komen ’s avonds bij elkaar om ook werkende mensen gelegenheid te geven deel te nemen.

*Een jaarabonnement op het tijdschrift Speling kost € 27.50 en is te bestellen

bij Drukkerij Giannotten bv,  Postbus  9228,  5000  HE  Tilburg,

Tel: 013-542 50 50, E-mail: speling@gianottenprintedmedia.nl

Dagen                Vier dinsdagavonden (19.30–22.00 uur) Data                   6 sep. – 6 dec – 7 mrt – 6 juni Kosten                40 euro per jaar

Begeleiding      Joanne Kruijswijk Jansen en Krijn Kramer

~~~~~~~~~~

45 Years

Scherpe observaties in een subtiel huwelijksdrama

De Britse film 45 Years uit 2015 van Andrew Haigh vertelt het verhaal van het echtpaar Kate en Geoff. Ze zijn al jaren gelukkig samen en hebben zich in een comfortabele routine genesteld die bij hun leeftijd past. De twee hebben aan halve zinnen en een stamelend uh genoeg om elkaar te begrijpen en weten elkaar nog steeds aan het lachen te maken. Een week voor het grote feest krijgt Geoff bericht dat het lichaam van Katya, zijn eerste grote liefde, die vermist raakte in de Alpen, perfect geconserveerd teruggevonden is in het ijs van een gletsjer. En dat bericht brengt hun huwelijk aan het wankelen. In lange en trage shots en met veel close-ups zien we het ingetogen spel van de twee acteurs, die weliswaar emotioneel vuurwerk leveren, maar dit verstoppen in kleine maniertjes en mimiek: een rimpelige mondhoek die trilt, een adem die stokt of een blik die mistig in het niks staart. Geoff wordt recalcitrant, begint weer te roken, is kortaf en maakt ‘s nachts uitstapjes naar de zolder, waar hij door oude foto’s gaat zitten rommelen. Kate reageert kalm aan de oppervlakte, maar van binnen beginnen twijfel en jaloezie te knagen. Hoe kan ik je iets kwalijk nemen dat is gebeurd voor we elkaar kenden, verzucht Kate. Maar toch, zegt ze er achteraan terwijl ze de kamer uitloopt.

Terwijl de voorbereidingen voor het grote feest gewoon doorgaan – we tellen de dagen af – opent het nieuws langzaam maar zeker een afgrond binnen het huwelijk. Als Kate op onderzoek uitgaat, ontdekt ze dat Geoff niet helemaal eerlijk is geweest over het verleden. Regisseur Haigh schetst de erosie van het vertrouwen binnen de relatie in beklemmende composities, waarbij Kate soms volledig wordt weggedrukt in het frame, haast opgeslokt door het verleden. Als contrast klinken op de achtergrond hits uit de jaren zestig en zeventig waarop de twee in het huwelijksbootje stapten: So happy together.

45 Years stelt essentiële vragen over een levenslange verbintenis tussen twee mensen, die elkaar naar nu blijkt niét ten diepste kennen, maar wél heel veel met elkaar delen. Tijdens het kijken vraag je je alsmaar af hoe dit moet aflopen: wordt dit een demasqué van een huwelijk of wacht ons nog een catharsis? Regisseur Haigh toont weliswaar alle emotionele lagen maar weigert de vraag te beantwoorden. En zo laat hij het einde open: genoeg om ons aan het werk te zetten. 45 Years is immers een film over onszelf en de ander, over het mijnenveld dat daartussen ligt en de brug van vertrouwen die keer op keer gelegd moet worden.

Dag                     Zaterdag (11.00 -16.30 uur) Datum                 1 oktober

Kosten                20 euro

Begeleiding        Marjeet Verbeek en Wilbert Sentenie

~~~~~~~~~~~~~~

De gezangen van Hildegard van Bingen. De harmonie der sferen

Wat is er toch aan de hand met de kosmosvisioenen van Hildegard van Bingen (1098-1179) en het mooie engelenvisioen? Veel van het gedachtegoed dat we daar aantreffen gaat terug op belangrijke geschriften uit de klassieke oudheid of op vroegchristelijke auteurs. Het is bijzonder intrigerend hoe Hildegard, abdis, mystica en profetes uit het Rijnland, hiermee omgaat en hoe zij op haar eigen manier de kosmos verbeeldt in haar visioenen en verklankt in haar muziek. Het uitstijgen boven onze dagelijkse werkelijkheid is een bijzondere ervaring. Wat betreft de harmonie der sferen heeft alleen Hildegard ons (wat betreft de Middeleeuwen) overgeleverd hoe het daar ongeveer zou moeten klinken. Haar  bijna bovenaardse engelengezangen zitten vol symboliek.

De drie middagen die ons ter beschikking staan zullen we zowel aandacht hebben voor de gezangen alsook voor de tekst daarvan in verbinding met de visioenen. Eén der engelenkoren bestaat uit deugden of krachten, aanleiding om ons ook uit de hogere sferen naar beneden te richten en delen van de Ordo Virtutum, Hildegards zangspel, te laten klinken waar de samenspraak tussen de deugden ons op meer aardse dingen richt.

De combinatie muziek, visioen en tekst is een gelukkige gebleken, zodat ook nu weer een cyclus De gezangen van Hildegard wordt aangeboden, waarvoor zich zowel ‘beginners’  als ‘gevorderden’ kunnen opgeven.

Dagen                Drie dinsdagen (14.00-16.30uur)

Data                   4 okt – 18 okt – 1 nov

Kosten               30 euro

Begeleiding       Tony Lindijer

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

‘Vannacht verscheen mij in een droomgezicht…’ (G. Reve). Over seculiere en religieuze mystieke poëzie

De ervaring, die alles anders maakt….  Dichters, gelovig of juist niet, bekeerling of afvallige, ze waren en zijn altijd gemoeid om hun spirituele belevingen weerklank te geven in hun werk. Soms meer versluierd, soms meer in extase, soms meer van deze wereld , soms duidelijker religieus, soms in de binnenkamer, soms omringd door het eigentijdse straatrumoer.

En dat allemaal ook  in de 20^e eeuw.

Door die periode in de Nederlandse literatuur gaan we in vijf bijeenkomsten op ontdekkingstocht. Als omschrijving van mystiek nemen we het (soms plotselinge) besef dat alles echt anders is, een andere wereld en ook jij anders: dat je diep verbonden bent met alles, met ieder, met het Al, met een laatste werkelijkheid.

Met ‘God’, als je dat woord – we zijn in de 20^e eeuw – nog voldoende vertrouwde of weer vertrouwde.

Maar het kan ook gaan om enkel het verlangen ernaar.

Een heimwee naar iets wat je toch nooit echt kende.

Zo’n  ervaring heet vaak onverwoordbaar, behalve voor dichters dan. En dat schept ruimte voor de lezer, ruimte voor verwondering, voor herkenning.

Het zal gaan om een misschien onverwacht veelstemmig koor, zowel  naar stijl als beleving:  Vasalis natuurlijk en Nijhoff, en Jellema bijvoorbeeld, maar ook Van Ostaijen en Lucebert, Kouwenaar en tegen het einde van de  eeuw Willen Jan Otten en  Benno Barnard;  een nog onvolledig lijstje. En Reve natuurlijk naast Ida Gerhardt; dus ook een heel divers lijstje.

De verschillende wegen naar de mystieke ervaring, hun verwoording en de beleving ervan zullen de rode draad zijn om ook te zoeken naar belevingen op onze eigen weg.

Dagen                Vijf donderdagen (14.00-16.30 uur)

Data                   6 okt – 20 okt – 3 nov – 17 nov – 1 dec

Kosten               50 euro

Begeleiding       Janneke Krijger en Cees Savelkouls

~~~~~~~~~~~~~~~~

Alles komt goed. Visioenen van Julian van Norwich 1342 – ca. 1416

Alles, maar ook alles, wat het ook mag zijn, zal goed komen…

De visioenen van Julian van Norwich behoren tot de meesterwerken van de Engelse Middeleeuwse mystiek. In de bewogen veertiende eeuw, waarin epidemieën, oorlogen en machtsstrijd binnen en buiten de kerk meermaals tot chaotische toestanden leidden, leefde deze vrouw het bestaan van een vrome leek, tot een ingrijpende ervaring aan haar leven een speciale wending gaf.

Zij lag zwaar ziek te bed, en voelde als het ware het einde naderen. In enkele uren schouwt zij dan in 16 visioenen Gods onmetelijke liefde voor de mens.

 Ik zag hoe Hij voor ons alles is wat goed is, en wat kan bijdragen om het ons behaaglijk te maken. Onze kleding is Hij, die ons liefdevol induffelt en omwikkelt, rondom rond ons neer­hangend in omhelzing en omsluiting uit tedere liefde, om ons toch maar niet los te laten. Toen ik dit zag begreep ik dat Hij alles is wat goed is.

Daarop toonde Hij me een klein ding, ongeveer zo groot als een hazelnoot, dat, rond als een knikker, in de palm van mijn hand leek te liggen. Ik bekeek het nauwkeurig met het oog van mijn verstand en dacht: ‘Wat zou dit kunnen zijn?’  Het antwoord was heel algemeen: ‘Dit is al het geschapene.’ Verwonderd vroeg ik me af hoe het kon blijven bestaan want, klein als het was, had ik het gevoel dat het plots in het niets zou kunnen verzinken. Het antwoord dat Hij me ingaf was: ‘Het bestaat en het zal altijd blijven bestaan, want God bemint het. En zo heeft elk ding zijn bestaan te danken aan Gods liefde.’

Het leven van Julian van Norwich is één zuiver verlangen, één grote ontvankelijkheid voor wat  ‘waar’ is en ‘wijs’ en dit dwars door de  ergste opschudding heen.

Mild deelt Julian haar ervaring, haar kennis met iedereen. Betweterige discussie en ook elke vorm van elitaire vroomheid, die opdeelt en scheidt, zijn haar vreemd. Haar stijl en woordkeuze getuigen van eenvoud, helderheid, diepgang, charme en originaliteit. Zo voert zij ons in eenvoudige taal steeds dieper binnen in het mysterie van God en mens.

Julian leert de twijfelaar die in elk van ons schuilt omgaan met vragen en paradoxen. Zo zoekt zij bijvoorbeeld naar antwoord op de vraag naar het kwaad.

Ook gaat zij niet voorbij aan al het lijden. Het lijden wordt voor haar transparant. Ze weet God aanwezig in wel en wee.

De woorden ‘alles komt goed’ die haar en ons wellicht moed geven,  zijn als een mantra verweven in de tekst. Hiermee gaat ze in tegen het heersende doemdenken in haar tijd,  en dit kan ons ook in onze roerige tijd hoop geven.  Alles, maar ook alles, wat het ook mag zijn, zal goed komen.

Voor de bijeenkomsten maken we een selectie uit: Dr. Gerda Valkenborgh, Alles komt goed, Julian van Norwich’ Visioenen.

Dit boek is niet meer verkrijgbaar. De teksten worden ter plekke ter beschikking gesteld.  We gaan met elkaar in gesprek over die tekstfragmenten die voor ons nu van betekenis zijn en ons kunnen begeleiden op onze eigen weg.

Dagen                Vijf woensdagen   (13.30 – 16.00  uur) Data                   5okt – 19 okt – 2 nov – 16 nov.- 30 nov

Kosten               50 euro

Begeleiding       Riet Spierings en Wil Simis−Goddijn

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Van de Schoonheid en de Troost. Drie prominente vluchtelingen: Dubravka Ugresic, György Konrád en Wole Soyinka

Het intrigerende programma Van de Schoonheid en de Troost, dat Wim Kayzer in de jaren negentig maakte voor de VPRO-televisie, blijft na zes cycli op het KCS onverminderd in de belangstelling staan. Kayzer interviewde 26 befaamde kunstenaars, schrijvers, wetenschappers, filosofen en musici over datgene wat het leven voor hen de moeite waard maakt. Hoe weten zij te leven te midden van de vaak chaotische alledaagse werkelijkheid?

Hij legde hen de vraag voor wat in hun leven schoonheid vertegenwoordigt en of die schoonheid in staat is om troost te bieden in een somtijds mistroostig en moeilijk bestaan. Geen gemakkelijke vraag, waarop zijn gesprekspartners zoekend en tastend een antwoord zochten, zowel vanuit hun werk als hun persoonlijke leven.

De reacties waren zeer uiteenlopend. Waar voor de een schoonheid en troost schuilen in de ordening van het heelal, vindt de ander deze juist in het onvoorspelbare en het vergankelijke. Maar ook in muziek, familiefoto’s en zelfs in verdriet kan schoonheid schuilgaan.

Aan de hand van enkele indrukwekkende interviews zullen ook wij ons in deze cyclus bezighouden met de vraag wat ons leven de moeite waard maakt. Wat biedt mij zowel schoonheid als troost om me te verzoenen met het leven en met mijn persoonlijke leven?

Dit keer bekijken we drie interviews met schrijvers die in hun leven ooit hun land hebben moeten verlaten als vluchteling, zoals dat velen ook nu overkomt.

De Nigeriaanse schrijver Wole Soyinka was ten tijde van het interview voortvluchtig omdat het dictatoriale bewind in Nigeria hem ter dood had veroordeeld. Een citaat uit het gesprek: Schoonheid is diep verbonden met het kortstondige en is nooit ver verwijderd van een lichte droefheid.

De Hongaarse joodse schrijver György Konrád zegt over zijn vlucht uit zijn geboortedorp in 1944: Degene die overleeft, zelfs al draagt hij niet de minste schuld voor het lot van de anderen, voelt zich toch schuldig dat hij de anderen in de steek heeft gelaten.

Wim Kayzer introduceert hem als iemand die een eeuw, de vorige, heeft meegemaakt. En hij wil te weten komen of hij aan die eeuw enige troost heeft weten te ontlenen.

De Kroatische schrijfster Dubravka Ugresic heeft 20 jaar geleden haar land Joegoslavië moeten verlaten vanwege de oorlog en haar kritische opstelling ten opzichte van het daar heersende nationalisme. Wonend in Nederland praat ze met Kayzer aan de hand van foto’s over wat het leven had kunnen, ja had moeten zijn.

We kijken naar drie indringende gesprekken en zullen graven naar de onderstroom die ons leven kleurt, maar waar we doorgaans niet zo uitvoerig bij stilstaan. Wie gelooft dat schoonheid en troost geen illusies zijn, maar mogelijk kunnen bijdragen aan een zinvol bestaan, is van harte welkom.

Bij de serie is destijds ook een boek verschenen dat helaas is uitverkocht: Wim Kayzer, Het boek van de schoonheid en de troost. Tweedehands exemplaren zijn op internet nog wel te verkrijgen.

Dagen                 Drie vrijdagen (11.00 – 16.30)

Data                    28 okt – 11 nov – 25 nov

Kosten                60 euro

Begeleiding        Lia Vergouwen en Wil van der Heijden

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Zen Zien Tekenen

De kunst van het onbevangen waarnemen

Zen-Zien-Tekenen is een stille meditatie, met als oefening intensieve aandacht en onbevangen waarnemen en met als werkvorm tekenen. Tekenen als een vorm van mindfulness: om de wereld werkelijk te leren zien. Om te leren waarnemen zonder te oordelen.

Tekenen als vorm van actieve meditatie: je zondert je niet af, maar bent juist volop aanwezig in het hier en nu. Het helpt je om met volle aandacht in het leven te staan. Er ontstaat rust, je krijg meer energie en je neemt scherper waar.

Tekenen kun je overal en alles, het maakt niet uit; alles in onze omgeving is onderwerp om te tekenen. Alle heel gewone, dagelijkse dingen worden bijzonder als je ze ziet met een oog dat tekent.

Als je ogen opengaan is alles inspirerend. Al tekenend ga je zien, en al ziende ontdek je en leef je in verbondenheid met alles wat je ziet. Potlood of pen en papier zijn alles wat je nodig hebt.

Het Zen-Zien-Tekenen is niet op de eerste plaats gericht op het leveren van artistieke prestaties en is ook niet bedoeld als ‘creatieve bezigheid’.

Ervaring met zen meditatie en ‘kunnen tekenen’ is geen vereiste.

Wel wordt van de oprechte beoefenaar van Zen-Zien-Tekenen openheid, doorzettingsvermogen, inzet en vertrouwen verwacht. Ook vioolspelen leer je niet in één dag.

Ook al heb je eerder al eens deelgenomen, toch ben je weer welkom. De persoonlijke begeleiding zorgt ervoor dat het steeds weer vernieuwend is.

Aanbevolen literatuur:

De boeken van Frederick Franck, m.n. Zen zien, zen tekenen (ISBN 9063500637) en Maria Adriaens, Ruimte zien (ISBN 9056700936).

Voor verdere informatie zie ook www.zenzientekenen.nl.

Dagen                Twee zaterdagen (11.00 – 16.30 uur)

Data                   5 nov – 19 nov

Kosten               40 euro

Begeleiding       Leo van Vegchel

~~~~~~~~~~~~~~

Edith Stein. Gefascineerd door waarheid en bestemd tot liefde