Het is verrassend dat bisschop De Korte van Den Bosch heeft besloten dat een van zijn priesters een omstreden erfenis mag houden. Hij legt namelijk het gekwalificeerde advies van een onafhankelijke klachtencommissie naast zich neer. Maar het is ook verontrustend omdat blijkt dat de kerk haar eigen regels niet kan of wil handhaven.
door Hendro Munsterman in het Nederlands Dagblad
Het staat er toch echt. Zwart op wit, in de Gedragscode Pastoraat van de Nederlandse Rooms-Katholieke Kerk. Een priester aanvaardt ‘voor zichzelf geen erfenissen en geen aanmerkelijke giften’ van personen ‘tot wie hij in een pastorale betrekking staat’. Een duidelijke regel en gezond verstand.
Het lukte de familie van mevrouw van Empel uit Asten niet om via de civiele rechter het testament ongedaan te maken. De familie had de gang naar de rechter het liefst voorkomen, zo blijkt uit correspondentie die het Nederlands Dagblad heeft kunnen inzien. Maar op een poging om via de toenmalige bisschop Anton Hurkmans tot een schikking te komen, kreeg de familie als summier antwoord dat het bisdom de zaak beziet ‘als kwestie van civielrechtelijke aard’ die het bisdom en de bisschop niet aangaan.
Freek van Genugten, woordvoerder van het bisdom Den Bosch, laat weten dat het uitgangspunt is dat ‘een erfenis in beginsel door een pastor wordt aanvaard voor de parochie’. Maar in deze zaak was er ‘een nadrukkelijke wilsverklaring en dat is ook bij de burgerlijke rechter bevestigd’. Daarom gaat het ook volgens bisschop De Korte ‘om een privé-aangelegenheid’.
Lees ookBrabantse pastoor mag grote erfenis van parochiaan houden vindt bisschop De Korte
Maar de vriendschapsrelatie tussen de (in 2014) 82-jarige vrouw en de 47-jarige priester die haar bovendien pastoraal begeleidt, is geen reden om het als ‘civielrechtelijk’ af te wimpelen. Immers, niet alleen de Gedragscode uit 2014 – met een update in 2018 – wijst het aannemen van erfenissen af, dit was ook al regel die in het bisdom Den Bosch sinds 2003 van kracht was: alleen kleine attenties zoals een fles wijn, een boekenbon of een bos bloemen kunnen door een pastor zonder meer worden geaccepteerd. Al het andere ‘belast de pastorale relatie’. Hurkmans koos er voor de kop in het zand te steken en De Korte wil niet met zijn voorganger breken.
Tijdens de gehele procedure hebben drie gerenommeerde kerkrechtdeskundigen – waaronder uit Washington en Leuven – in hun rapportages deze handelswijze van de pastoor in sterke bewoordingen afgewezen. De conclusie van de klachtencommissie van het R.K. Meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag was dan ook streng.
Allereerst werd De Korte geadviseerd ‘met pastoor Hermans in gesprek te gaan omtrent de besteding’ van de erfenis. De familie had al lang geleden voorgesteld de erfenis aan een goed katholiek doel te besteden. Verder adviseerde de commissie om de pastoor een coachingstraject aan te bieden ‘teneinde hem een beter inzicht te geven in de strekking en inhoud van de Gedragscode’. De klachtencommissie oordeelde streng dat ‘uit de houding van pastoor Hermans’ – die bovendien niet ter zitting verscheen – ‘blijkt dat hij zich daarvan onvoldoende bewust is’.
Lees ook Brabantse pastoor accepteerde erfenis van 140.000 euro ten onrechte, vindt kerkelijk meldpunt
Het eerste advies wijst De Korte dus af en het tweede vermeldt hij niet eens. Dat betekent dat gelovigen zijn overgeleverd aan een pastor over wie een door de Rooms-Katholieke Kerk zelf ingestelde commissie heeft geoordeeld dat deze zich niet voldoende bewust is van de spelregels rond pastoraat.
Het ernstigste is dat De Korte met deze uitspraak het idee voedt dat in een geklerikaliseerde kerk de bisschop er meer voor zijn priesters is dan voor zijn gelovigen. De familie heeft de bisschop inmiddels laten weten bezwaar te gaan maken tegen zijn besluit. Daarna kan ze ook nog in beroep bij het Vaticaan. Wellicht krijgt deze kwestie dus nog een staartje.
bron: twitter/Nederlands Dagblad,
Reactie van bisschop de Korte:
Desgevraagd geeft bisschop Gerard de Korte de volgende reactie:
” Voor het burgerlijk recht is de zaak helder: de Hoge Raad heeft de geldigheid van het testament bevestigd.
Maar ethisch gezien is het netelig.
De zaak begon in 2014.
Mijn voorganger heeft het behandeld als een privéaangelegenheid.
Ik trad in 2016 aan als bisschop van Den Bosch en had met dat gegeven van doen.
Voor mij is het een kwestie van continuïteit van bestuur en solidariteit met mijn voorganger.
Mijn bewegingsruimte is beperkt.”
beeld: © bisdom den Bosch, Ramon Mangold