De pausreis naar Boedapest en Slowakije stond in het teken van politiek, pandemieën en probleemoplossing:
In de Hongaarse hoofdstad stond de deelname van Francis aan het Eucharistisch Congres in het teken van het geloof in de sacramentele tekenen.
In Slowakije benadrukte hij vooral de oecumene, de dialoog en het vinden van oplossingen voor heel Centraal-Europa.
Als je de pausreis naar Boedapest en Slowakije op een gemeenschappelijke noemer wil brengen, kun je dit bezoek d`e “Midden-Europa-reis” van zijn pontificaat noemen.
Wat er in de Hongaarse hoofdstad en in de verschillende plaatsen in Slowakije gebeurde, is niet alleen van betekenis voor de plaatsen zelf, maar heeft ook zeggingskracht voor alle landen en regio’s ten oosten van Duitsland.
Op het Eucharistisch Congres in Boedapest ging het over “levende volksvroomheid”. De paus zag daar een heus volksfeest met honderden Hongaren – en sommigen uit buurlanden – in hun traditionele klederdracht en dansen.
De paus in Boedapest
Voor veel journalisten was Boedapest vooral interessant vanwege de uitwisseling met de Hongaarse premier Viktor Orban. De ontmoeting bleek geen ruzie, maar een vriendelijke uitwisseling. Het thema was niet de vluchtelingenkwestie, maar Hongarijes inzet voor het milieu en het behoud van de schepping. Velen in het Westen realiseren zich niet eens hoe vooruitstrevend en voorbeeldig Hongarije in dit opzicht is.
In veel opzichten kan worden gezegd dat de paus Midden- en Oost-Europa beter kent en waardeert dan veel West-Europeanen. Misschien kent de paus het verschil niet tussen Wales en Wallis, maar in tegenstelling tot ons Duitsers, Zwitsers en Oostenrijkers, weet hij dat een Midden-Europese christen wordt begroet met “Slava Isusu Christu”.
1991 en vandaag
Tijdens de bezoeken aan Slowakije ging Franciscus in op de uitdagingen die ook verband houden met de geschiedenis van Centraal- en Oost-Europa.
Het is precies 30 jaar geleden dat Centraal- en Oost-Europa zoals we dat nu kennen vorm kregen. In 1991 werd een aantal staten “gesticht” na de staatsgreep van augustus in Moskou. In deze dagen staat het democratiseringsproces in heel Centraal- en Oost-Europa onder druk. Ook hier gaf Franciscus een duidelijk signaal af. Dialoog en respect waren sleutelwoorden die hij keer op keer gebruikte. Dit omvatte ook zijn duidelijke afwijzing van antisemitisme, een ‘oude’ plaag in heel Europa, evenals de vooroordelen tegen Roma en Sinti, die in regelrechte getto’s in veel Oost-Europese landen wonen. Er zijn helaas veel historisch controversiële figuren in Oost-Europa, denk maar aan de katholieke priester en politicus Jozef Tiso (1887-1947), die zou hebben gecollaboreerd met nazi-Duitsland.
Bij het bespreken van de uitdagingen waarvoor Midden- en Oosteuropa staan verwees de paus naar de jeugd: men moet durven dromen. Want hoop en ideeën voor de toekomst zijn vooral belangrijk voor jongeren, zei de paus.
In tegenstelling tot West-Europa wordt met name Centraal-Europa gekenmerkt door een “jonge samenleving”. Als je door de straten van Bratislava of Boedapest loopt of zelfs door kleinere steden in die landen, in tegenstelling tot Rome of Lissabon, zie je veel jonge stellen met kinderen. Dit is iets dat een West-Europeaan meestal direct opmerkt wanneer hij naar Centraal- of Oost-Europa reist.
Daarom is de oproep van de paus aan de jeugd ook een oproep aan West-Europa: om te dromen heb je jonge mensen nodig, en na het dromen is het belangrijk om wakker te worden en je ideeën te realiseren.
(bron: Vaticaan nieuws – Mario Galgano)
beeld:https://www.vaticannews.va/
Voor een goed verstaan van bovenstaand artikel is het goed te weten dat Galgano medewerker is van de Duitstalige afdeling van Vatican News.
In de berichtgeving van het Vaticaan, en ook in de woorden van de paus zelf valt een veel minder “strijdlustige” atmosfeer te proeven dan in de berichtgeving uit de westerse hoek. Is dat puur diplomatie of zijn we hier in het westen gebiologeerd door politieke tegenstellingen, terwijl de paus veeleer vanuit een pastorale hoek vertrekt en van vanuit geloofsbeleving. Nadere beschouwingen komende weken zullen het leren. (redactie www.deroerom)