‘De beelddrager van de eenzaamheid in onze tijd is niet meer de bejaarde zonder bezoek die de hele dag achter de geraniums zit. Het is een 29-jarige professional die hyperactief en succesvol is maar niet in staat om kwetsbaar te zijn in een zinvolle een-op-een-relatie. Door corona werd hun overvolle agenda leeg geveegd.’ Mensen hebben het nodig, zegt de Vlaamse psychiater en hoogleraar Paul Verhaeghe, dat ze opnieuw leren zich met elkaar te verbinden.
In 2021 kwam er een wat onwezenlijk einde aan zijn universitaire loopbaan als hoogleraar klinische psychologie en psychoanalyse. Geen afscheidscolleges, recepties of uitzwaaipartijen met studenten, vanwege de coronabeperkingen. Het emeritaat van deze gelauwerde geleerde werd ingeluid door het stopzetten van zijn e-mailadres bij de Gentse universiteit. Plop.
Verhaeghe wilde er zelf ook echt een punt achter zetten en niet, bijvoorbeeld, nog enkele promovendi blijven begeleiden. Het is mooi geweest en nu heeft hij alle tijd om te lezen, te schrijven en af en toe een lezing of interview te geven. Ook houdt hij op bescheiden wijze zijn praktijk aan om cliënten te ontvangen.
Paul Verhaeghe geldt als de bekendste psychoanalyticus van Vlaanderen, al vermoedt hij zelf dat zijn populariteit in Nederland nog wat groter is. Samen met zijn Vlaamse collega’s Damiaan Denys en Dirk De Wachter is hij regelmatig in een Nederlands praatprogramma te gast of duidt hij de kreunende ziel van de samenleving in een gesprek met de schrijvende pers. ‘Misschien komt het door ons exotische accent, waardoor Nederlanders ons wel charmant vinden. In Vlaanderen zijn we toch meer buitenbeentjes.’…..
geen machine
In zijn studietijd was het de psychoanalyse – met boegbeelden als Sigmund Freud en Jacques Lacan – die de toon aangaf, ook in Nederland. De ‘orthodoxie’ van die tijd heeft hij achter zich gelaten. ‘Ik ben tien jaar lang betaald om Freud en Lacan te lezen; daarna was het tijd voor andere horizonten.’
Verhaeghe juicht het toe dat de psychoanalyse zich heeft gemoderniseerd en afscheid nam van het klassieke ideaalbeeld, waarin patiënten jarenlang vijf keer per week een uur op een sofa doorbrachten, zonder ogenschijnlijk veel resultaat te boeken. Inmiddels is de psychoanalyse praktischer geworden, door te putten uit andere klinische benaderingen en – als het van Verhaeghe afhangt – door het naar voren schuiven van een maatschappijkritische insteek…..
‘Het is evident dat de psychische nood in onze samenleving van nu zeer hoog is, met name in landen waarin sprake is van een grote inkomensongelijkheid en veel mensen financiële problemen hebben. Je ziet dat terug in de cijfers: van het ervaren van stress en rapper zeuren tot ernstiger problemen zoals een burn-out, ook op jonge leeftijd, of zware psychiatrische klachten. Het echte virus van deze tijd is onze gewonde geestelijke gezondheid.
lees het volledige artikel in het Nederlands Dagblad
beeld: https://www.psychologievanhetuiterlijk.nl/