Hoe gaat de Anglicaanse Kerk om met conflicten?
(Domradio publiceert een interview met de anglicaanse pastoor Johannes Arens van de kathedraal van Leicester, bij gelegenheid van de Lambeth Conference die dezer dagen wordt gehouden. De redactie van www.deroerom bewerkte dit interview voor de eigen site)
Homoseksualiteit en de wijding van vrouwen zetten de katholieke kerk op scherp. Hetzelfde geldt voor de anglicanen, die sinds het afgelopen weekend in hun 15e Wereldconferentie bijeen zijn.
De aartsbisschop van Canterbury, Justin Welby, (foto) is degene die de bisschoppen van de gehele Anglicaanse gemeenschap bijeenroept voor gebed en reflectie, beleven van saamhorigheid en dialoog over kerk en samenleving.
Dit jaar is het thema: Gods Kerk voor Gods wereld – luisterend en getuigend als Gods Volk onderweg. De Conferentie wil zoeken naar een antwoord op de noden van de wereld van de 21e eeuw.
De conferentie begon voor de 650 bisschoppen met een feestelijke dienst die alles bood wat een Anglicaans hart sneller doet kloppen: kerkmuziek van de hoogste kwaliteit, spirituele bemoediging in vele talen, een vreugdevolle en eerbiedige gemeente van over de hele wereld – en dit alles in de adembenemende architectuur van de kathedraal van Canterbury. Nu is het aan de deelnemers uit 165 landen om een week lang te discussiëren over “Gods Kerk voor Gods Wereld”.
De 15e Lambeth Conferentie is het hoogste orgaan van de Anglicaanse Kerk. 660 bisschoppen (m/v) uit 43 kerkprovincies zijn bijeengekomen. De laatste conferentie vond plaats in 2008. “Je zou denken dat alleen christenen in Engeland hierin geïnteresseerd zijn,” aldus pastoor Arens, “maar de betekenis van deze conferentie gaat verder.”
“De meerderheid van de anglicanen woont niet in Engeland, maar op het zuidelijk halfrond. De kerkelijke situatie is niet bijzonder positief. Er is sprake van krimp. Of dit nu een gezonde krimp is, valt nog te bezien. De meerderheid van de anglicanen is vrouw, zwart en ongeveer 30 tot 40 jaar oud. Dit is terug te voeren op de koloniale tijd, een tijd waarin veel bekeringen plaatsvonden. Dit verklaart ook de vele Anglicaanse bisdommen en kerkprovincies buiten Engeland. Iedere kerkprovincie is volledig autonoom. Wel deelt men een gezamenlijke geloofsovertuiging. Maar het is zoals in de ortodoxe wereld, de verschillende kerkprovincies zijn zelfstandig.
Er is één Lambethconferentie waar men elkaar ontmoet maar daar worden geen bindende besluiten genomen. Dat is een van de vele problemen. Aartsbisschop Welby sprak bij de opening van de conferentie erover dat alleen “calls” gegeven zulllen worden, oproepen, aansporingen.”
De situatie die zich de laatste twee decennia ontwikkeld heeft, zou men kunnen aanduiden als een schot in eigen doel. Over zaken als het huwelijk (man-vrouw of ook met partner van het eigen geslacht), homoseksualiteit, de wijding van vrouwen, komt men in verschillende kerkprovincies van de Anglicaanse kerk heel verschillende standpunten en regelingen tegen. Voor sommige bisschopppen is dat een reden om af te zien van deelname aan de Lambeth Conferentie.
Ook de financiën spelen een rol. De sterk conservatieverstromingen zijn overwegend te vinden in Noord Amerika, zij hebben meer dan voldoende financiële middelen en met geld is het eenvoudiger om medestanders te vinden! Bij dit alles speelt ook de erfenis van het kolonialisme. bv. Afrikanen hebben nogal eens de neiging om te stellen dat in hun cultuur homoseksualiteit niet voorkomt, maar dat dit een westers gegeven is dat men zich niet laat opdringen.
Het is jammer dat dit tot gevolg heeft dat de vele zaken die van groot belang zijn naar de achtergrond verdwijnen, zoals klimaatverandering, de tegenstelling rijk-arm, sociale gerechtigheid.
Anglicanen, die overigen heel sterk zijn in het omgaan met verschillemde visies, missen de paus als een bindende kracht.
De katholieke kerk, nu op weg naar de Wereldsynode over synodaliteit, kan leren van de Anglicanen. De spanningen liggen op veelal dezelfde terreinen: wat is de betekenis van traditie? Wat is de betekenis van culturele overtuigingen en wetenschappelijke ontwikkelingen? En wat is de betekenis van de interpretatie van de Schrift?
Met zoveel tegenstellingen en spanningen is het moeilijk om de eenheid te bewaren. Maar we kunnen van elkaar leren hoe we met elkaar in gesprek blijven zonder de broederlijke en zusterlijke verbinding op te geven. Elk gesprek dat probeert de ander te bekeren of de ander op andere gedachten te brengen, is gedoemd te mislukken. Het enige wat je kunt proberen te doen is naar elkaar luisteren en zeggen: “Ik begrijp je, ik begrijp je echt, maar ik zet er een andere mening naast.” Dat is moeilijk. Dat is pijnlijk. Soms moet je je eigen weg gaan. Tijdelijk of voor altijd. Ik weet het niet.
Het interview werd afgenomen door Renardo Schlegelmilch.
BEELD: church of England