spannende weken voor de kerk
Veel katholieken in Duitsland roepen op tot hervormingen. Veel bisschoppen voeren hier ook campagne voor, maar het Vaticaan trapt op de rem. Nu bespreken de bisschoppen hoe ze uit het dilemma kunnen komen.
De komende twee weken zullen er belangrijke beslissingen moeten worden genomen voor de katholieke kerk in Duitsland.
Eerst ontmoeten de bisschoppen elkaar in Dresden om een gemeenschappelijke lijn te vinden. Vervolgens vindt het hervormingsproject van de Synodale Weg een voorlopige afsluiting in Frankfurt. Er wordt reikhalzend uitgekeken naar de gevolgen van het afwijzen van Rome betreffende belangrijke elementen van dit project.
In januari beperkte het Vaticaan de ruimte voor kerkhervormingen in Duitsland aanzienlijk. In een brief verzette de Curie zich tegen de geplande oprichting van een synodale raad waarin bisschoppen, priesters en leken fundamentele kwesties en financiële middelen zouden bespreken en beslissen. Het Vaticaan beschouwt een dergelijk orgaan als een ontoelaatbare inperking van het bisschoppelijk gezag.
Aanleiding voor het stopsignaal uit Rome was een schriftelijk verzoek van de plaatselijke bisschoppen uit Keulen, Augsburg, Eichstätt, Passau en Regensburg. Ze wilden van het Vaticaan weten of ze verplicht zijn om mee te werken aan een synodale commissie ter voorbereiding van een Synodale Raad. Na het antwoord rijst nu de vraag: welke toekomst heeft zo’n commissie als de Raad helemaal niet zou moeten bestaan?
Brief van het Vaticaan aan de Duitse Bisschoppenconferentie
De Duitse Bisschoppenconferentie (DBK) heeft de brief van het Vaticaans Staatssecretariaat aan de voorzitter van de Bisschoppenconferentie, Georg Bätzing, op haar website gepubliceerd. In de brief van 16 januari 2023 verwerpen kardinaal-staatssecretaris Pietro Parolin en curie-kardinalen Luis Ladaria en Marc Ouellet de “Synodale Raad”. Het Katholiek Nieuwsagentschap (KNA) documenteert de bewoordingen van de brief in fragmenten:
Staatssecretariaat
Vanuit het Vaticaan op 16 januari 2023
N. 2825/SdS/2023
Vasthouden aan de hervormingsplannen van het synodale pad
Tot nu toe steunt een duidelijke meerderheid in de bisschoppenconferentie de hervormingswensen van de Synodale Weg. Ook wil de kerk conclusies trekken uit het schandaal rond het veelvuldig misbruik van kinderen door geestelijken. Maar het nee van Rome zou sommige bisschoppen ertoe kunnen brengen hun standpunt te heroverwegen en zich aan te sluiten bij de minderheid die kritisch staat tegenover de Synodale Weg. De briefschrijvers, die hun initiatief niet met de bisschoppenconferentie hadden besproken, zouden op deze manier toch steun krijgen.
De voorzitter van de Duitse Bisschoppenconferentie, bisschop Georg Bätzing van Limburg, wil vasthouden aan de hervormingsplannen van de Synodale Weg. Hij hoopt bijvoorbeeld dat de bisschoppen tijdens hun bijeenkomst van 27 februari tot 2 maart in Dresden overeenstemming zullen bereiken over een viering waarin een paar van hetzelfde geslacht een zegen zou kunnen ontvangen. Dergelijke vieringen zijn in veel parochies al mogelijk, hoewel volgens de traditionele kerkelijke leer geleefde homoseksualiteit nog steeds zonde is.
Insinuatie van een ‘gender-ideologie’
Dit zal een van de onderwerpen zijn op bijeenkomst van de Synodale Weg in Frankfurt van 9 tot 11 maart. Het debat over hoe de kerk omgaat met genderdiversiteit zal waarschijnlijk nog controversiëler worden. Het ontwerp stelt dat genderdiversiteit de dualiteit van man en vrouw overstijgt en deel uitmaakt van Gods goede schepping: “De devaluatie van transgenders en intersekse personen, met name door het spreken over een ‘genderideologie’, moet worden voorkomen.”
Het is onduidelijk of er voor deze stellingname de vereiste tweederde meerderheid van de bisschoppen zal zijn. Op het niveau van de wereldkerk is dit beslist een minderheidsstandpunt, dat waarschijnlijk geen rol zal spelen op de Wereldbisschoppensynode in Rome in oktober 2023. Dit is een probleem voor de hervormers: de Duitse bisschoppen die kritisch staan ten opzichte van hervormingen huldigen het standpunt dat bijna alle curie-kardinalen en een groot aantal bisschoppenconferenties in andere landen het standpunt van deze Duitse minderheid delen.
bron: Domradio
beeld: © Synodaler Weg/Maximilian von Lachner.