beeld uit de tvserie Godvergeten |
Interview |
Hij is superkritisch op zijn eigen kerk: de Vlaamse ‘mens van het jaar’ Rik Devillé kreeg in dertig jaar bijna 1900 misbruikslachtoffers over de vloer. Bij de kerkelijke leiding vonden zij geen gehoor. ‘Er is in de kerk maar één probleem. Schaf Rome af en we zijn er.’
Door Sanne Gerrits in het Nederlands Dagblad
Midden in het ‘boerenbuiten’ van het Vlaamse Pajottenland woont de priester en activist Rik Devillé. Het is de streek van Pieter Daens en zijn broer Adolf, een pastoor, die tegen de gevestigde katholieke orde opkwamen voor de armen. Het is ook het gebied met de moeilijkste klim in de wielerronde van Vlaanderen. De wegen zijn glad, maar de zon schijnt – een mooie dag om een beroemde en beruchte priester te spreken over zijn felle strijd tegen onrecht binnen de Katholieke Kerk. Zijn boek over kerkelijk kindermisbruik was de inspiratie voor de documentaireserie Godvergeten, waarin hij ook een grote rol speelt. Deze serie sloeg in als een bom en ontketende een ongekende woede in de Vlaamse samenleving.
Devillé komt over als een vriendelijke, oude man met een zachte tongval, maar zijn woorden over de Rooms-Katholieke Kerk zijn hard. Devillé heeft tientallen jaren als binnenkerkelijk activist achter de rug. ‘Mijn uitgever gaat mijn boek van dertig jaar geleden nu opnieuw uitgeven. Hij is ervan overtuigd dat ze nog steeds actueel zijn. Kunt u zich dat voorstellen? Hoe ouderwets zijn we dan met de kerk? Het klopt nog altijd, er is niets bewogen.’
katholiek en fanatiek
De in 1944 geboren priester was een kind van zijn tijd. Hij groeide op in de jaren vijftig in het Rijke Roomsche Leven; hij was misdienaar en actief in de jeugdbeweging. Tel daar een hele stapel neefjes en nichtjes bij op en het typische katholieke plaatje is compleet. ‘Mijn oma kwam uit ‘s-Hertogenbosch. Mijn grootvader had haar als soldaat van het Belgisch leger meegebracht na de Eerste Wereldoorlog (ongeveer een miljoen Belgen vluchtten toen naar Nederland, red.). Die Hollandse oma zei waar het op stond. Dat fanatieke heb ik van haar geleerd. En ze was heel katholiek. Ik voelde me daar goed bij. Ik wilde priester worden, omdat ik iets van mijn leven wilde maken.’ …….
Toen ik in de jaren negentig over gevallen van misbruik met kardinaal Danneels sprak, zei hij: ‘Een priester doet dat niet’…..
De oorzaak van het kindermisbruik ziet Devillé in het systeem van de kerk, dat zichzelf zo vanzelfsprekend vond dat het zich alles kon permitteren. ‘Het regelde alle problemen zelf. De bescherming van het imago van het instituut was het hoofddoel. Men dacht niet na over het welzijn van het slachtoffer. Toen ik in de jaren negentig over gevallen van misbruik met kardinaal Danneels sprak, zei hij: ‘Een priester doet dat niet’. Ja, hij moet ook die verhalen gehoord hebben. Maar hij geloofde het niet. Want dan klopte de theorie niet meer en viel zijn systeem in duigen.’