Kardinaal Eijk heeft besloten dat de opleiding tot pastoraal werk(st)er, in het kerkelijk jargon “toeleiding” genoemd, stopt. Daarmee komt er op termijn een einde komt aan de pastoraal werker in het parochiepastoraat, er ontstaat een, wat men zou kunnen noemen, een sterfhuisconstructie.  

Zoals bekend zijn er sinds 1968 vele honderden leken, mannen en vrouwen, met een gekwalificeerde opleiding met bischoppelijke benoeming, ingezet in het parochiepastoraat en het categoriale pastoraat (gespecialiseerd pastoraat op een speciaal werkterrein zoals ziekenhuis, justitiële inrichtingen, legerpastoraat e.d.). Kardinaal Alfrink was destijds de “uitvinder”van de pastoraal werker. Hij voerde deze functie in de kerk in omdat er een aantal theologiestudenten vanwege het celibaat, geen priester wilde worden, maar wel beschikbaar wilden zijn voor werk in de kerk.

Sinds die tijd hebben zij onmisbare verdiensten in het leven van de katholieke kerk in Nederland. Goed opgeleid als ze waren, heben deze mannen en vrouwen, veel bijgedragen aan een levende kerk.  Hun aanstelling sloot aan bij het verlangen van de toenmalige bisschoppen om in het spoor van Vaticanum II, ook in de pastorale bediening de kerk als Volk van God meer tot uitdrukking te brengen.

De enige bisschop die hierin een andere koers volgde, was de onlangs overleden J.Gijsen, bisschop van Roermond. Hij koos uitdrukkelijk en uitsluitend voor de priester, een keuze die ook het huidige episcopaat maakt. Voor aartsbisschop Eijk, die zijn theologische opleiding kreeg aan het seminarie Rolduc van Roermond, is dit besluit een logische afsluiting van een ontwikkeling die hij vanuit zijn opleiding heeft leren zien als minder gewenst.

De positie van de pastoraal werk(st)er is nooit gemakkelijk geweest. In “Rome” en bij de latere bisschoppen groeide de huiver voor een “parallelle clerus”. Daarom is het begrijpelijk dat zich steeds minder kandidaten melden omdat zij zich feitelijk als niet gewenst voelden. Financiële redenen die worden aangedragen: ‘er is geen geld voor pastoraal werkenden, zij zijn  te duur’ is een drogreden. Uit onderzoek is gebleken dat de kosten van een pastoraal werker of een priester elkaar niet veel ontlopen als men tenminste bij de priester de verborgen kosten in rekening brengt.

Voortdurend is er ook onduidelijkheid over de taakafbakening tussen pastoraal werker en priester en er zijn op veel plaatsen de nodige spanningen in de samenwerking tussen de priester en de pastoraal werker, die zich dan dikwijls voelt weggezet als van minder belang, immers priester en diaken zijn de “echte” ambtsdragers.

In zijn brief belooft de aartsbisschop dat hij tezijnertijd komt met nieuwe voorstellen om de bijdrage van lekengelovigen in de kerk te bevorderen. Hierbij worden geen termijnen genoemd en het opzetten van adekwate trajecten zoals de Pastorale School jarenlang in onze regio heeft gefunctioneerd, vergt jaren, dus zal er niets anders opzitten dan afwachten…..

Of het moet zijn dat er mensen in het aartsbisdom zijn die zich door dit besluit benadeeld voelen, dan kunnen zij bezwaar aantekenen, geeft kardinaal Eijk aan, maar je moet wel een kerkrechtgeleerde zijn om te kunnen begrijpen welke weg gevolgd moet worden.

Conclusie: opnieuw kiezen de verantwoordelijke leiders in de kerk ervoor vitaliteit uit onze kerk weg te halen. Stel u voor dat  uw parochie het voortaan moet doen met uitsluitend een priester en (mogelijk) een diaken!

Vraag: laten wij als eenvoudige, maar toch ook medeverantwoordelijke gelovigen dit weer gebeuren, hoe laten we zien dat we achter onze pastoraal werk(st)er staan, zodat zij, zolang mogelijk met bezieling kunnen werken?

 

Voor de brief van kardinaal Eijk klik hier