In zijn aansporing “De vreugde van het evangelie” geeft paus Franciscus behartenswaardige gedachten over parochie en bisdom. De redactie heeft er een voorlopige vertaling van gemaakt. U kunt er hier kennis van nemen. Opvallend is het contrats met het rapport van de Nederlandse bisschoppen voor het Ad Liminabezoek.
Nr. 27.het pastorale werk
Ik droom van ervan dat wij als kerk durven kiezen voor een mentaliteit van het geloof uitdragen en beleven die in staat is alles te veranderen, zodat de gewoontes, de stijl van werken, de tijdschema’s, het taalgebruik en iedere kerkelijke structuur een kanaal kan worden dat meer dient om het evangelie te brengen aan de wereld van onze tijd dan de zelfhandhaving van de kerk te bevorderen. De hervorming van de structuren die voor een nieuwe pastoraal noodzakelijk is, kan maar op een manier worden begrepen: ervoor zorgen dat die structuren meer missionair worden. De zielzorg zal in alle aspecten een open karakter moeten krijgen en op iedere gericht moeten zijn. Zielzorgers moeten zich de houding weten eigen te maken van vooruit te willen gaan en op die manier het positieve antwoord bevorderen van de mens aan wie Jezus zijn vriendschap aanbiedt. Zoals Johannes Paulus II aan de bisschoppen van Oceanië zei: “”iedere vernieuwing in de kerk moet missie als doel hebben om niet in het binnenkerkelijke te blijven steken”.
28. de parochie
De parochie is geen achterhaalde structuur; juist omdat ze een grote flexibiliteit heeft kan ze heel verschillende verschijningsvormen aannemen afhankelijk van de situatie en de missionaire creativiteit van de pastor en van de gemeente. Natuurlijk is de parochie niet de enige instelling in de kerk die het evangelie uitdraagt, maar als zij zich voortdurend vernieuwt en aanpast zal zij kerk weten te zijn in de huizen van de mensen.
Dat veronderstelt dat ze werkelijk in contact staat met de families en het leven van de mensen en niet is verworden tot een geïsoleerde structuur zonder band met mensen of tot een op zichzelf gerichte groep van uitverkorenen.
De parochie is de lokale aanwezigheid van de Kerk, de omgeving waarin Gods Woord gehoord kan worden, waarin het leven als christen kan groeien. De parochie biedt het niveau waarop de dialoog kan worden beoefend, de verkondiging kan worden gedaan, de naastenliefde overvloedig kan worden beoefend, waarin gevierd en gebeden kan worden. Door al haar activiteiten bemoedigt en vormt de parochie de mensen die er deel van uitmaken om actief te zijn in het getuigen van het evangelie. Ze is een gemeenschap van gemeenschappen, een heiligdom waar de dorstigen komen drinken om hun weg te vervolgen en een centrum met een missionaire uitstraling.
Dicht bij mensen zijn, vitale gemeenschapsvorming en de mogelijkheid tot deelname van ieder om zich volledig op de missie van de kerk te richten, dat mag van een parochie verwacht worden. We moeten toch toegeven dat deze terechte verwachtingen tot herziening en vernieuwing van de parochies onvoldoende resultaat heeft gehad.
29. de bewegingen.
Andere kerkelijke instellingen zoals basisgemeenschappen, Kleine Christelijke Gemeenschappen en bewegingen en andere vormen van vereniging zijn een rijkdom van de kerk die de Geest tot leven roept om op alle mogelijke terreinen het evangelie te brengen. Dikwijls laten ze een nieuwe ijver tot evangeliseren zien en een vaardigheid in de dialoog met de wereld die bijdraagt aan vernieuwing van de Kerk. Ook voor deze instellingen zelf is het noodzakelijk dat ze het contact met de werkelijkheid van de plaatselijke parochie niet verliezen en dat ze zich van harte in de algemene pastorale benadering van het bisdom zullen laten invoegen. Deze integratie zal voorkomen dat ze zich alleen met een deel van het evangelie bezig houden of met een deel van de kerk of dat ze kerkelijke zwervers worden zonder wortels.
30. het bisdom
Ieder bisdom is als deel van de katholieke kerk onder de leiding van haar bisschop geroepen om tot een nieuwe missionaire benadering te komen. Zij is de belangrijkste drager van de evangelisatie omdat zij de concrete uitdrukking is van de lokale Kerk en in haar de ene, heilige, katholieke en apostolische kerk van Christus werkelijk actief is en tegenwoordig. Het bisdom is de Kerk die in een bepaalde regio vorm krijgt met alle door Christus gegeven heilsmiddelen en die tegelijkertijd een lokaal gezicht heeft. Haar vreugde om Jezus Christus bekend te maken, vindt zijn uitdrukking zowel in haar zorg om Hem aan andere plaatsen te verkondigen maar ook in een voortdurende uittocht uit de eigen vertrouwde omgeving naar nieuwe gebieden. Zij zal zich er voortdurend voor inzetten om daar aanwezig te zijn waar het Licht en het Leven van de Levende het meest ontbreken.
Opdat deze missionaire impuls steeds sterker en grootmoediger en meer vruchtbaar zal zijn, daag ik ook ieder bisdom uit om te komen tot een proces van onderscheiding, loutering en hervorming dat van beslissende betekenis zal zijn.