Klimaatbeheersing is morele noodzakelijkheid en een heilige plicht
– Frans Wijnands –
‘Laat de wereld weten dat er in geen enkel opzicht verdeeldheid bestaat tussen wetenschap en religie als het om klimaatbeheersing gaat’. VN-secretaris-generaal Ban Ki-Moon was zichtbaar ingenomen met de uitspraken op de eendaagse klimaatconferentie die eergisteren (dinsdag) in het Vaticaan werd gehouden, op initiatief van de pauselijke Academies voor Wetenschappen en voor Sociale Wetenschappen, in samenwerking met ‘Godsdiensten voor Vrede’ en de organisatie voor duurzame ontwikkeling van de VN. Meer dan zestig wetenschappers, politieke en religieuze leiders spraken er over de complexiteit van de mondiale klimaatverandering. In hun eindverklaring constateren ze unaniem dat de wereldreligies een vitale rol spelen in de wereldomspannende discussie hoe de gevolgen van de opwarming van de aarde kunnen worden verzacht: ‘Het is een gemeenschappelijke opgave en heilige plicht om de aarde, die natuurlijke schoonheid, te respecteren en te onderhouden als een gemeenschappelijke tuin’.
Zoals te verwachten zijn er geen concrete voorstellen op tafel gekomen. Des te meer indringende ethische aanbevelingen en oproepen om alle beschikbare technische kennis in te zetten om de klimaatverandering te controleren. Want daartoe heeft de mensheid voldoende know-how en – als het wil – ook de financiële middelen. Het ontbreekt alleen aan de gemeenschappelijke (politieke) wil om de veelzijdige milieuproblemen serieus aan te pakken.
Volgens K Ban Ki-Moon – die in Rome uitvoerig met de paus sprak – is de opwarming van de aarde en alle gevolgen daarvan het meest indringende thema van deze tijd. Want klimaatverandering heeft een enorme invloed op de gezondheid en het welzijn van de wereldbevolking, op de blijvende beschikbaarheid van water en voedsel; het beïnvloedt migratiestromen, maar ook de vrede en veiligheid op aarde. Overheden, religies en de wetenschap moeten met elkaar samenwerken. ‘Want antwoorden op de klimaatverandering kunnen niet alleen uit de technische hoek komen. Er zijn ook langdurige en substantieel menselijke en morele aspecten’, aldus de Ghanese kardinaal Peter Turkson, president van de pauselijke raad voor Vrede en Gerechtigheid.
Een van de topsprekers op de eendaagse conferentie was de Amerikaanse econoom Jeffrey Sachs, een autoriteit op het gebied van duurzame ontwikkeling, armoedebestrijding en ontwikkelingssamenwerking. Hij noemde 2015 een cruciaal jaar in de aanpak van de opwarming van de aarde: over enkele weken zal de encycliek van paus Franciscus over het milieu verschijnen. In het najaar spreekt de paus in New York voor de algemene vergadering van de Verenigde Naties en ook daar zal hij voor een beter milieu pleiten. Tenslotte vindt in december in Parijs een klimaattop plaats waar onder meer de aanpak van de CO-2-uitstoot andermaal op de agenda staat; ‘dat is misschien wel de laatste kans om een klimaat-akkoord te bereiken’, waarschuwde Jeffrey Sachs.
Nog tijdens de Vaticaanse klimaatconferentie riepen afgevaardigden van twee Amerikaanse instanties van wetenschappers en van evangelische kerken de paus op, om zich niet te laten misleiden door de cijfermatige informatie die hij via de VN krijgt toegespeeld. De twee Amerikaanse organisaties staan uitermate sceptisch tegenover de theorie van klimaatverandering. Volgens hen worden de sombere scenario’s van de opwarming van de aarde schromelijk overdreven en moet de paus oppassen om zijn morele gezag te koppelen aan wetenschappelijke klimaatdiscussies. ‘Hij heeft een groot moreel gezag als het gaat over ethische en theologische kwesties. Maar hij is geen autoriteit op het gebied van het klimaat’, aldus een woordvoerder van het Heartland Institute, een van de organisaties die oorzaken en mogelijke gevolgen van de klimaatveranderingen in twijfel trekt. Volgens hen is de opwarming van de aarde al bezig sinds de IJstijd en speelt de mens in het hele proces een minimale rol.
Een bijzondere spreker op de conferentie was de Hindoe-goeroe Sri Sugunendra Theertha Swamaji. Hij noemde het verdwijnen en de zogenaamde onbelangrijkheid van het geloof in het alledaagse leven de belangrijkste reden voor de klimaatcrisis. ‘Mensen zijn terroristen van en tegen de natuur geworden. Zonder aandacht voor spirituele waarden zal er nooit een oplossing voor milieuvraagstukken worden gevonden’, aldus Swamaji.
franswijnands@telenet.be