Na zijn overlijden werd paus Pius XII (Eugenio Pacelli, pontificaat van 1939 tot aan zijn dood in 1958) door joodse leiders, onder Golda Meir, alom geprezen voor zijn levensreddende inzet voor de joden. Maar vanaf 1963 werd de oorlogspaus, vooral in het toneelstuk Der Stellvertreter van Rolf Hochhuth, verweten dat hij nauwelijks iets gedaan had om joden uit de handen van nazi’s te redden.
Dat negatieve beeld bleef het pontificaat van Pius XII decennia lang overheersen. Ten onrechte, werd betoogd op een congres over zijn pausschap. Dankzij paus Pius XII werd twee derde van de joden in Rome van de nazimisdadigers gered. Meer dan 4.000 joden werden in 235 kloosters en kerkelijke instellingen in Rome ondergebracht. Vele joden vonden ook in de instellingen van het Vaticaan onderdak. Bijkomend werden 1.600 joden dankzij een organisatie die nauwe banden had met het Vaticaan in veiligheid gebracht. Onderzoek van de historici maakt duidelijk dat die organisatie, De Organisatie voor Hulp aan Joodse Emigranten – Delasem, in het geheim door het Vaticaan werd gefinancierd.
Kardinaal Dominique Mamberti, prefect van de Apostolische Signatuur, in een intervieuw met Radio Vaticaan: Deze paus heeft de Kerk in een zeer complexe tijd geleid en hij leverde sterke inspanningen voor de internationale vrede. Hij heeft de Kerk bovenal ook naar de moderne tijd geleid. Het echte gezicht van Eugenio Pacelli is totaal verschillend van de zwarte legende die over hem werd verspreid. Nog volgens kardinaal Mamberti werd de zwarte legende over paus Pius XII en over de stilte van de paus al voor zijn dood in 1958 en via het toneelstuk van Hochhuth uit 1963 door de communistische propaganda van de Sovjet-Unie verspreid.
Op het congres in Rome bleek dat historische documenten bewijzen dat paus Pius XII de hulp van 48 kloosters heeft ingeroepen om joden te redden. Hij riep ook andere kloosters op hun deuren voor vervolgde joden te openen. Minstens 198 directe interventies van Pius XII over de vrijlating of voor hulp aan joden en gedeporteerden zijn gedocumenteerd. Alleen al tijdens de verschrikkelijke golf van arrestaties in Rome werden er zo 60 mensen gered. Volgens de postulator van de zaligverklaring van Pius XII, de jezuïet Anton Witwer, komt zijn zaligverklaring een belangrijke stap dichter. Maar er is wel nog een wonder nodig. Daarom moeten wij deze paus in onze gebeden sterker herdenken. Als mens heeft hij de naastenliefde en de liefde voor God op een indrukwekkende wijze beleefd.
Bron: I.Media/Radio Vaticana (Duitstalig)