In Australië verscheen een diepgaand rapport *) over de systeemfactoren die bijdroegen aan de tragedie van het seksueel misbruik door priesters en religieuzen. Kieran Tapsell berichtte hierover in NCRonline van 23 september j.l. **)
Deze blog van Tammo ten Berge is gebaseerd op dit rapport
Vanaf de 4e eeuw werd seksueel misbruik van kinderen door de kerk gezien als een misdaad die minimaal met gevangenisstraf bestraft moest worden. Tot in het begin van de 20ste eeuw hield die zienswijze stand. Maar in 1922 stelde paus Pius XI dat alle informatie over seksueel misbruik door priesters en religieuzen met de grootste geheimhouding omgeven diende te worden.
Een aantal factoren droeg bij aan deze radicale verandering.
De kerk had besloten dat zij een volmaakte gemeenschap was zonder behoefte aan een vorm van hulp van de staat. Priesters waren als mens ontologisch veranderd en moesten niet als gewone criminelen worden behandeld. De clerus moest niet voor rechtbanken verschijnen vanwege het anti-clericalisme. Bovendien zou de uitvinding van de radio ertoe leiden dat schandalen met de snelheid van het geluid bekend zouden worden.
Het rapport wijst ook op de verlaging van de leeftijd voor het biechten, van 12 naar 7 jaar, door Pius X. Had de kerk al sinds de middeleeuwen problemen met priesters die de biechtstoel gebruikten voor sex, de pedofielen onder hen kregen nu ruimer baan.
Het rapport onderzoekt de geschiedenis van de opleiding tot priester, met name vanaf Trente toen het gewoonte werd om jonge kinderen te plaatsen in klein-seminaries. Dat werd een ramp, omdat psychologisch en seksueel onrijpe priesters zich konden fixeren op die kinderen.
Vaticanum II en de seksuele revolutie in de 20ste eeuw hebben nietbijgedragen aan de uitbraak van het seksueel misbruik. Ook het celibaat is op zichzelf geen oorzaak van het misbruik maar wel een belangrijke risicofactor in combinatie met gebrek aan psychologische en seksuele ontwikkeling in het seminarie-systeem.
Ook homoseksualiteit is op zichzelf geen factor van het misbruik. Maar wanneer homoseksuele seminaristen er niet in slagen hun oriëntatie een plek te geven in de gesloten en homofobe kerkelijke omgeving, is het moeilijk voor hen voldoende rijp te worden om weerstand te bieden aan de gelegenheden die zich aanbieden met minderjarigen.
Het rapport is kritisch over de kerkelijke neiging tot geheimhouding, over de verouderde bestuursstructuur van de kerk en over het gebrek aan vrouwen op gezaghebbende posities. Aanbevelingen betreffen het opnieuw doordenken van een reeks aspecten van de kerkelijke cultuur en praktijk, van de geheimhoudingsclausules in het kerkelijk recht, van clericalisme, seksuele moraliteit, de theologie van het priesterschap en de seminarie-opleiding.
*) Child Sexual Abuse in the Catholic Church: An Interpretive Review of the Literature and Public Inquiry Reports; authors Desmond Cahill and Peter Wilkinson at the Centre for Global Research at the Royal Melbourne Institute of Technology (RMIT) University. Deze blog is gebaseerd op dit rapport