In zijn eerste officiële ontmoeting op 21 september met de Pauselijke Commissie ter bescherming van Minderjarigen, noemde de paus de vrouwen en mannen die al decennia lang bij de kerk erop aandrongen het probleem onder ogen te zien: profeten’.
Hij gaf toe dat het veel te lang geduurd heeft voordat berichten over ‘seksueel misbruik door clerici’ serieus werden genomen. Daarmee gaf hij aan dat de oude praktijk om een priester die van misbruik werd beschuldigd elders een nieuwe functie te geven in plaats hen aan te geven bij de autoriteiten, een teken ervan was dat de kerk doof bleef voor de ernst van de situatie.
Openhartig
De paus zei de leden van de commissie dat de toespraak die hij had voorbereid belangrijk was, maar dat zij er recht op hadden om rechtstreeks en spontaan van hem te horen hoe naar zijn oordeel de ontwikkeling was gelopen.
“Ik weet dat het moeilijk was om aan deze taak te beginnen, U moest tegen de stroom in zwemmen omdat het een gegeven was dat de kerk zich maar heel traag bewust is geworden van deze misdaden. En als dat bewustzijn maar traag tot stand komt dan geldt dat ook voor de aanpak van het probleem. Ik realiseer me dat we er te laat aan toe gekomen zijn. De oude praktijk (van het verplaatsen van een priester die misbruik had gepleegd) suste ons in slaap, maar Godzijdank zond God profetische mannen en vrouwen in de kerk, die weer anderen erbij betrokken en zaak boven water hebben getild.”
Eerste ontmoeting
De commissie was deze week in Rome bijeen. De paus had sommige leden van de groep ontmoet in mei 2014, bij het begin van de werkzaamheden maar had hen tot nu toe nooit persoonllijk ontmoet of opmerkingen over hun werk gemaakt. Der laatste tijd is de vraag gerezen of de commissie wel voldoende resultaat boekte en erin zou slagen om in de toekomst misbruik van kinderen te voorkomen. Immers die leden die zelf misbruik aan den lijve hadden ondervonden, hebben de commissie verlaten uit frustratie over het weigerachtigheid van Vaticaanse officials om met de groep samen te werken.
Welke Congregatie?
Er waren vragen gerezen welk Vaticaans departement het meest aangewezen zou zijn voor de behandeling van deze problematiek, stipte de paus aan: de congregatie voor de geloofsleer of de Vaticaanse rechtbank. Voor het ogenblik houdt de paus het op de Congregatie van de geloofsleer. “Misbruik is een ernstig probleem,” zei de paus, “maar nog ernstiger is dat sommigen zich niet bewust zijn van de ernst van de situatie.”
Commissie van beroep
De paus sprak ook over een commissie van beroep die hij in januari 2015 heeft ingesteld waar beschuldigde priesters in beroep konden gaan. ” Deze commissie werkt goed maar ze moet worden aangevuld met enkele bisschoppen die in hun eigen diocees op de juiste wijze met het probleem zijn omgegaan,” zo zei de paus.
De paus kondigde verder aan dat hij heeft besloten dat wanneer bewezen is dat een priester een minderjarige heeft misbruikt, hij geen mogelijkheid meer zal krijgen in beroep te gaan. Als het bewezen is dan is het einde verhaal.
De paus gaf toe dat hij in het begin van zijn pontificaat, een keer heeft besloten een priester een geringere straf op te leggen dan de congregatie voor de geloofsleer had aanbevolen. Die had gesuggereerd dat de priester tot de lekenstand terug gebracht zou moeten worden. Terwijl het oordeel in betreffend bisdom was dat hij priester kon blijven maar dat hij zijn dienst niet meer mocht uitoefenen.
” Het was nieuw voor mij,” zei de paus, “en ik had deze zaken nog niet goed door. Voor de keuze gesteld koos ik voor de minder strenge benadering. Maar betreffende priester ging twee jaar later weer in de fout…. Hieruit heb ik geleerd dat pedofilie een ernstige ziekte is… dat moeten we goed begrijpen, het is een ziekte.”
De paus eindigde zijn openhartige opmerkingen met een woord van dank aan de leden van de commissie, voor de inspanningen die zij zich geven om er zeker van te zijn dat nu de zaak serieus wordt aangepakt door het Vaticaan.